Advies wetenschappers: ‘EU moet uitstoot tot 2040 reduceren met ten minste 90 procent’

Klimaatbeleid Om aan het Klimaatakkoord van Parijs te voldoen, moet de uitstoot van broeikasgassen in de EU al in 2040 richting ‘netto-nul’ gaan, stelt een belangrijke wetenschappelijke adviesraad.

De hoogovens van staalbedrijf Tata Steel.
De hoogovens van staalbedrijf Tata Steel. Foto Nico Garstman/Hollandse Hoogte

De Europese Unie moet de uitstoot van broeikasgassen voor 2040 reduceren met 90 tot 95 procent ten opzichte 1990. Dat stelt de Europese wetenschappelijke adviesraad voor klimaatverandering in een rapport dat deze donderdag werd gepubliceerd. De adviesraad geldt, sinds de oprichting in 2022, als een onafhankelijke stem bij de ontwikkeling van Europees klimaatbeleid.

De EU heeft nu alleen doelstellingen voor 2030 (een reductie van ten minste 55 procent) en 2050 (netto-nul uitstoot). Maar er wordt Brussel al langer gewerkt aan een tussentijdse doelstelling voor 2040. Een voorstel daarvoor wordt begin volgend jaar verwacht. Volgens de Commissie is dat nodig omdat het klimaatbeleid weliswaar geen grote gevolgen hoeft te hebben voor het Europese bbp, maar de economie wel fors door elkaar zal schudden.

Gevaarlijke klimaatverandering

Volgens de onafhankelijke adviesraad, die bestaat uit vijftien gerenommeerde klimaatwetenschappers, rest er nog maar een beperkt mondiaal ‘budget’ aan broeikasgassen om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Europa heeft, als grootste economische blok na China en de Verenigde Staten, volgens de wetenschappers tussen 2030 en 2050 nog recht op 11 tot 14 gigaton aan CO2-emissies.

De raad heeft ruim duizend emissiescenario’s doorgerekend om te zien of ze verenigbaar zijn met het Parijsakkoord. Alleen door voor 2040 de uitstoot met ruim 90 procent te reduceren, is het mogelijk de opwarming tot anderhalve graad te beperken. Volgens het advies betekent dit dat er voor 2030 een einde moet komen aan het gebruik van steenkool, en voor 2040 ook aan het gebruik van gas.

Een beperkt deel van de emissies kan worden opgevangen door bomen aan te planten (die CO2 opnemen) of via opslag in lege gasvelden. Maar het verlagen van de uitstoot, door minder energie te gebruiken en door een snelle overgang naar duurzame energie, blijft het belangrijkste.

‘Eerlijk en haalbaar’

„De aanbevelingen van de adviesraad vereisen gedurfde en vergaande maatregelen om in 2050 klimaatneutraliteit te bereiken op een manier die zowel eerlijk als haalbaar is”, zei Ottmar Edenhofer, voorzitter van de klimaatadviesraad, bij de presentatie van het advies. „Met de juiste beleidskeuzes en via duurzame innovatie”, kan de EU „de weg vrijmaken voor een veerkrachtige toekomst”, met een betere luchtkwaliteit, een verminderde afhankelijkheid van de import van fossiele brandstoffen en minder risico op watertekort.

Gelet op de historische emissies en de emissies per hoofd van de bevolking zou de EU volgens de adviesraad eigenlijk nog verdergaande maatregelen moeten nemen. Vanuit het oogpunt van rechtvaardigheid zou Europa volgens het advies daarom arme landen met geld en technologie moeten helpen bij het reduceren van hun CO2-emissies.