Acht maanden in de ruimte in plaats van acht dagen, hoe erg is dat? ‘Dat vinden ze geweldig’

Posted on September 4, 2024 by admin

„Over Butch en Suni hoeven we ons geen zorgen te maken”, zegt Philippe Schoonejans, voormalig manager bij de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

Sunita Williams en Barry ‘Butch’ Wilmore zijn de NASA-astronauten die 24 augustus te horen kregen dat ze acht maanden aan boord van het internationaal ruimtestation ISS zullen blijven. Pas in februari 2025 komen ze weer naar de aarde. Hun reis, die begon met een lancering op 5 juni, zou aanvankelijk acht dagen duren. Schoonejans: „Dat vinden ze geweldig. Alle astronauten willen naar de ruimte, en zo vaak kun je ook weer niet.” Zelf hebben de twee zich nog niet over hun roosterwissel uitgelaten.

Ook over praktische zaken hoeven we niet in te zitten: kleren, voedsel, water en zuurstof zijn allemaal ruim voorradig in het ISS, waar al zeven andere astronauten wonen. „Er is net nog een Russisch Progress-vrachtschip omhooggegaan met voorraden”, zegt Schoonejans. Water en zuurstof worden deels gerecycled, en afval wordt afgevoerd in vertrekkende Progress-vrachtschepen, die in de atmosfeer verbranden.

Elkaars taken overnemen

Ook werk is er genoeg. Astronauten voeren wetenschappelijke experimenten uit, naast klussen aan het ISS zelf, van reparaties en onderhoud tot opruimen en schoonmaken. „Het zijn heel ervaren astronauten, veteranen”, zegt Helen Kuipers, echtgenote van de Nederlandse astronaut André Kuipers, „bovendien: als astronaut verandert je schema toch al voortdurend. It comes with the job. André moest in 2012 zes weken langer blijven door technische problemen. Dat was wel even slikken, zo kon hij niet bij het slagen van zijn dochter zijn, maar aan de andere kant kon hij wel langer het werk doen waar hij van houdt. Hij vond het eigenlijk wel prima.”

Bij het uitvoeren van wetenschappelijke experimenten kunnen astronauten gemakkelijk taken overnemen, zegt ze. „Het zijn professionals, en ze hebben een heel brede training. Het is niet alsof een timmerman opeens loodgieterswerk moet doen. En verder kijken wetenschappers op de grond bij experimenten altijd mee.”

Astronauten aan boord van het ISS verwelkomen Wilmore en Williams bij hun aankomst op 6 juni.

Zelfs voor het thuisfront hoeft het astronautenoverwerk geen groot probleem te zijn, zegt Kuipers (Wilmore is getrouwd, met twee kinderen, Williams is getrouwd zonder kinderen). „Die ander doet het werk waar hij van houdt, en je spreekt elkaar regelmatig over de radioverbinding. Ik kan me niet herinneren dat ik er een heel sterke emotie bij voelde toen André langer moest blijven.”

Eigenlijk is de periode vóór de lancering zwaarder: „In het jaar voor de vlucht moet er nog van alles gebeuren: trainingen, examens, het schema is superstrak er is geen enkele flexibiliteit. Wou je op vakantie? Zeg maar af, want je moet naar de tandarts. En in de laatste maanden krijgen astronauten een steeds smallere scope, net als een topsporter voor de Olympische Spelen. Op het laatst was er bijna geen contact meer te krijgen met André. Dat is best intens. Je weet: ik moet deze rit even alleen doen. Maar aan de andere kant weet je ook dat het tijdelijk is, dat iemand later weer instapt.”

Probleem in afdichting

Maar toch: van acht dagen naar acht maanden is toch best een extreme roosterwijziging? Kuipers: „Het is pas echt extreem als ze niet meer terugkomen.” Williams en Wilmore zijn immers strikt genomen testpiloten, de eerste astronauten die naar het ISS vlogen aan boord van de gloednieuwe Starliner-capsule van Boeing.

Ze werden op 5 juni gelanceerd, maar tijdens de vlucht werkten 5 van de 28 Starliner-stuurraketten niet goed. Met hulp van de overgebleven 23 raketten kwamen ze toch veilig aan bij het ISS, maar NASA-ingenieurs wilden de terugtocht niet inzetten zonder te begrijpen wat er precies aan de hand was. Een testcampagne om het probleem op aarde te reproduceren liet zien dat het probleem zat in een teflon afdichting in de stuurraket. Die zwelt soms op en blokkeert de toevoer van stuwstof. Maar echt begrepen was het fenomeen, ondanks uitvoerige tests, toch ook weer niet.

Dus maakte NASA bekend dat Williams en Wilmore pas in februari teruggaan, aan boord van de Crew Dragon-capsule van SpaceX, die in september dit jaar naar het ISS vertrekt. Twee van de vier astronauten worden van die heenvlucht gegooid, zodat er twee plaatsen over zijn voor de terugreis.

Gevoelige tegenslag

De Starliner die nu nog aan het ISS gekoppeld is, keert vrijdag 6 september terug zonder astronauten aan boord, een gevoelige tegenslag voor Boeing, dat al jaren worstelt met het Starliner-project. De capsule zou al in 2019 hebben moeten vliegen, maar technische problemen en mislukkende tests veroorzaakten uitstel op uitstel. De concurrerende Crew Dragon van SpaceX heeft sinds 2020 al dertien keer gevlogen.

Vanuit het perspectief van NASA is de beslissing goed te begrijpen. In 2003 kwamen zeven astronauten om toen de Space Shuttle Columbia verongelukte tijdens de reentry, de vurige terugkeer in de atmosfeer. In 1986 was er ook al eens een Space Shuttle geëxplodeerd kort na de lancering, met zeven doden tot gevolg. In beide gevallen waren de technische problemen al bekend, maar waren ze onder druk van de NASA-leiding en een gebrekkige veiligheidscultuur genegeerd, met fatale gevolgen.

Overigens zijn Williams en Wilmore lang niet de enige overwerkende ruimtevaarders. In 1991 moest de Rus Sergej Krikaljov vijf maanden langer aan boord van het ruimtestation Mir blijven, omdat de Sovjet-Unie geldproblemen had. Beschikbare plaatsen aan boord van capsules werden verkocht aan buitenlandse astronauten. In december viel de Sovjet-Unie uiteen, en moesten de Russen eerst onderhandelen met het nieuwe land Kazachstan, waar raketten gelanceerd worden en capsules in de steppes landen. Pas in maart 1992 keerde Krikaljov, „de laatste sovjetburger” uitgeput terug naar de aarde, na 311 dagen in de ruimte.

Demi Vollering kijkt na zilver op de tijdrit uit naar WK-wegwedstrijd: ‘Misschien dat het dan een keertje lukt, die eerste plek’

admin
September 22, 2024
0

Even, heel even, was daar de herinnering aan die eerdere pijnlijke nederlaag dit seizoen. „Het is geen vier seconden hè”, verwees Demi Vollering naar het minieme verschil waarmee ze half augustus bovenop Alpe d’Huez de Tourzege moest laten aan de Poolse Kasia Niewiadoma. Nu was ze bij het WK tijdrijden in Zürich na een spannende strijd zestien seconden langzamer dan de Australische specialist Grace Brown. Geen wereldkampioen, maar zilver. Natuurlijk was dat ook „even pijnlijk”, zei Vollering bij de NOS. „Maar ik ben heel blij met de tweede plek. Het is mijn eerste medaille op een tijdritkampioenschap.”

Vollering die blij is met een tweede plaats? Eigenlijk kan het niet. De 27-jarige kopvrouw van de Nederlandse topploeg SD Worx geldt als een van de sterkste renners van het peloton, zou de eerste vrouw kunnen worden die meer dan een miljoen euro per jaar verdient. Maar waar ze vorig jaar veel en van alles won, lukte het dit seizoen vaak niet. Goed, ze won de Ronde van Spanje en de kleinere rondes van Baskenland, Burgos en Zwitserland. Maar er was geen enkele keer winst in de voorjaarsklassiekers, geen medaille op de Olympische Spelen en vooral: ze won als huizenhoog favoriet niet de Tour de France Femmes.

Dreun in de Tour

Hoe zou Vollering reageren op de dreun in de Tour, waarin ze niet alleen luttele tellen tekort kwam voor de eindzege, maar ook nog eens in de steek werd gelaten door haar eigen ploeggenoten na een val in de vijfde etappe? Foto’s en filmpjes op sociale media wezen in de aanloop naar de WK in Zwitserland op mentale veerkracht. Lol in fietsen, het straalde er van af. In de tijdrit over 29,9 kilometer spraken de benen. Op olympisch kampioen Brown na reed ze iedereen aan gort. En direct na het zilver was de blik alweer gericht op de wegwedstrijd van aanstaande zaterdag. „Wie weet dat het dan een keertje lukt, die eerste plek.”

De manier waarop Vollering de WK-tijdrit reed, maakt haar volgende week op de weg topfavoriet. Alleen nummer drie, uittredend wereldkampioen Chloe Dygert uit de VS, bleef net binnen de minuut van de winnaar. Drievoudig wereldkampioen Ellen van Dijk werd op 1.47 minuut achtste. En Vollerings verlies op Brown? Na tien kilometer lag ze op een klim zes tellen achter de 32-jarige Australische, die na afloop bevestigde dat ze na dit seizoen stopt.

In de afdaling veranderde dat in een voorsprong van negen tellen. Maar in de laatste vlakke kilometers naar de finish, bleek de pure tijdrijder Brown toch beter. Vollering kon er mee leven. „We weten allemaal dat Grace een verschrikkelijk goede tijdrijdster is. Dat zijn de stukken waar zij het echt kan pakken. Maar ik denk niet dat ik iets heb laten liggen.”

Gezonde jaloezie

De nummer vijf van de olympische tijdrit kon het verlies makkelijk verklaren. Waar Brown het hele jaar toewerkte naar de tijdritten op de Spelen en het WK, heeft Vollering meerdere doelen in eendagskoersen en de Tour de France. „Zo heb je het hele jaar veel wegwedstrijden waar ik op mijn allerbest wil zijn.” Met „een soort gezonde jaloezie” had ze op het podium gezien hoe Brown de regenboogtrui aantrok. „Jaloezie is niet iets negatiefs. Het is meer iets waar ik heel graag naar toe wil werken.” Dan zal ze meer uren moeten maken op de tijdritfiets, om haar aerodynamische houding te perfectioneren.

Bij de mannen gaf de Belg Remco Evenepoel nog maar eens een demonstratie van de perfecte houding op zijn gouden tijdritfiets. Ondanks een kettingprobleem bij de start, waardoor hij vlak voor vertrek van fiets moest wisselen, prolongeerde de olympisch kampioen op tijdrit en weg zijn wereldtitel. „Evenepoel is gemaakt om op een tijdritfiets te zitten”, zei oud-wereldkampioen Tom Dumoulin in een voorbeschouwing bij Wielerflits. „Hij kan zijn hoofd heel mooi tussen zijn schouders leggen. Hij is niet heel groot en dat combineert hij met een heel hoog vermogen.” De Italiaanse tijdritspecialist Filippo Ganna kwam zes tellen tekort en eindigde net als vorig jaar als tweede, voor zijn landgenoot Eduardo Affini.

Naam dodelijke slachtoffer steekpartij bij Erasmusbrug bekend

admin
September 22, 2024
0

Het dodelijke slachtoffer van de messenaanval nabij de Erasmusbrug is de Duitse stedenbouwkundige Philipp Winter. Hij woonde nog maar enkele maanden in Rotterdam. Winter werd donderdagavond neergestoken aan de voet van de Erasmusbrug.

De verdachte, de 22-jarige Ayoub M. uit Amersfoort, had twee grote messen bij zich. Net voor hij Winter aanviel, had hij een Zwitser (33) ernstig verwond in de nabijgelegen parkeergarage. De Zwitser heeft het ziekenhuis inmiddels verlaten.

Het OM gaat bij Ayoub M. uit van een terroristisch motief. Hij zou tijdens zijn daad Allahoe Akbar hebben geroepen.

Philipp Winter verhuisde 6 maanden geleden vanuit Hamburg, waar hij ook werkte als stedenbouwkundige, naar Nederland en werkte enkele maanden voor het ontwerpbureau Defacto in Rotterdam. Directeur Anne Loes Nillesen vertelt dat hij zich onder meer bezig hield met klimaatadaptatie. Winter was een spontane, open en nieuwsgierige man, zegt zij. Het bureau heeft zondag pas net de bevestiging van zijn dood gekregen; de medewerkers voelen zich verslagen.

Overmeesterd

Kort geleden vertrok Philipp bij Defacto om zich te wijden aan een eigen project. Hij had zijn collega’s verteld dat een van zijn favoriete skateplekken de plek bij de Erasmusbrug was, waar hij donderdag werd neergestoken.

De man met de twee messen liep na het doden van Philipp Winter door naar een nabijgelegen terras, kennelijk met de bedoeling meer slachtoffers te maken. Hij werd overmeesterd door kickbokstrainer David Litecia, die werd bijgestaan door omstanders. Maandag wordt Ayoub M. voorgeleid aan de rechter-commissaris die zal beslissen of hij langer vast blijft zitten.

‘Singapore’ bewijst dat buit nog niet binnen is voor Verstappen

admin
September 22, 2024
0

Het was zo’n leuk idee: een stukje klantenbinding dat ook in voorgaande jaren een succes was. Fans van Red Bull Racing mochten hun eigen suggesties insturen voor een livery, de speciale kleurstelling voor wagens. Daarna zouden Max Verstappen en Sergio Pérez bij drie Formule 1-races met de beste suggesties racen.

In Silverstone kwam de speciale kleurstelling er inderdaad, maar enkele dagen voor de race in Singapore meldde Red Bull dat de andere twee geschrapt waren. De reden? De speciale liveries voor Singapore en Austin zouden een kilo extra gewicht opleveren, wat per ronde ongeveer 0,03 seconde aan rondetijd kost.

Een betere illustratie van de spanning in het WK Formule 1 is nauwelijks denkbaar. Driehonderdste van een seconde inleveren kan Red Bull zich in 2024 niet meer veroorloven, want dat kan dit seizoen het verschil betekenen tussen een pole position of een vierde startplaats.

Met nog zes races te gaan is Verstappens voorsprong op McLaren-coureur Lando Norris 52 punten. Op basis van de trend in de voorbije races zou dat genoeg moeten zijn voor een vierde wereldtitel, terwijl Red Bull ook nog meedoet om de WK-titel voor constructeurs. Maar de race zondag, in de tropische hitte van Singapore, liet zien dat de buit nog lang niet binnen is.

Geen spektakelstuk

Verstappen was in de persconferentie op donderdag al voorzichtig over zijn kansen in Singapore. „Ik richt me zeker op Q3 in de kwalificatie, maar we moeten afwachten.” In de vrije trainingen leek die voorzichtigheid gerechtvaardigd, want vooral op vrijdag worstelde hij flink met de wegligging.

Red Bull had de dempers zacht afgesteld en de rijhoogte van de RB20 omhoog geschroefd, om zo beter het hobbelige wegdek op het stratencircuit te kunnen navigeren. Die benadering werkte niet, en dus ging op zaterdag het roer om: een lagere rijhoogte en een stijvere vering. Dat had effect en Verstappen kwalificeerde zich als tweede achter Norris.

Bij de racestart op zondag bleef die volgorde intact. Norris maakte een goede start, behield de koppositie en liep vervolgens rap weg. De race in Singapore was zodoende geen spektakelstuk, maar Verstappen deed wat hij moest doen en finishte netjes als tweede achter Norris.

Dankzij de ‘herfststop’ van vier weken tot aan de race in het Amerikaanse Austin heeft Red Bull nu even de tijd om te bedenken hoe de voorsprong op Norris te verdedigen, en hoe terug te slaan in het WK voor constructeurs, waarin het de koppositie heeft moeten laten aan McLaren. Er komt sowieso een update die volgens Red Bull-kopstuk Helmut Marko zou moeten zorgen voor een meer competitieve RB20. Maar na een eenvoudig 2023 heeft het verloop van dit seizoen al veel hoofdbrekens opgeleverd.

Onvoorspelbaar

Het voornaamste probleem met de RB20 dit seizoen is dat de optimale afstelling nauw luistert en dat het zogeheten setup window smal is, veel meer dan bij de RB19 waarmee Verstappen vorig jaar nog het recordaantal van 19 races won. Daardoor is het gedrag van de wagen onvoorspelbaar en kunnen kleine veranderingen grote gevolgen hebben.

Eerder deze maand in Bakoe was Verstappen tijdens de trainingen tevreden met de balans, maar door een minieme aanpassing voorafgaand aan de kwalificatie raakte die opeens zoek. De RB20 toont zich al gauw een nerveuze wagen in krappe, langzame bochten en heeft dan ook last van onderstuur, waarbij de auto over de voorbanden te ver naar de buitenkant van de bocht glijdt.

Zowel Bakoe als Singapore grossieren in zulke bochten, en hetzelfde geldt voor circuits als Zandvoort en de Hungaroring, waar McLaren ook heer en meester was. De komende circuits in de VS, Mexico en Brazilië zouden de RB20 beter moeten liggen, mede geholpen door de geplande update.

Zeker is dat ook de Formule 1 lang niet zo onvoorspelbaar is geweest. Voor het eerst sinds 1977 hebben vier verschillende teams drie of meer races gewonnen, terwijl al zeven coureurs een zege hebben gevierd. Het contrast met 2023 is opvallend: toen pakten slechts drie coureurs en twee teams een zege, terwijl Verstappen zeventien van de laatste achttien races won.

Spannende slotfase

Verstappen heeft nog altijd de beste kaarten. Norris moet per reguliere race ruim acht punten goed maken om Verstappen te passeren, en dat is hem dit seizoen nog maar één keer gelukt. Norris wordt ook steeds vaker verslagen door zijn jonge teamgenoot Oscar Piastri. De twee McLaren-coureurs zijn aan elkaar gewaagd, terwijl Red Bull een duidelijke kopman heeft.

Tegelijkertijd staan er nog drie sprintraces op het programma, die elk een extra kans bieden aan Norris om in te lopen. In de schaduw van Norris loert nog Ferrari-kopman Charles Leclerc, die een sterke reeks achter de rug heeft met een zege en drie podiumplaatsen in vijf races. Maar hij bewees zichzelf een slechte dienst door in Singapore slechts als vijfde te finishen.

Voor de fans staat er in elk geval een spannende slotfase op het programma. Verstappen verzekerde zich in de eerste tien races van een riante voorsprong in het WK. In de acht races daarna kon hij niet meer winnen en liep de concurrentie in. De laatste zes races gaan nu bepalen wie er aan het langste eind trekt.