Een Griekse rechtbank heeft de aanklacht ingetrokken tegen negen Egyptische mannen die verdacht werden van het veroorzaken van een schipbreuk voor de Griekse kust bij Pylos, waarbij vorig jaar honderden mensen om het leven kwamen. Dat melden Griekse media dinsdag. De rechters in Kalamata oordelen dat ze niet bevoegd zijn om de zaak te behandelen, omdat het schip zonk in internationale wateren.
Ongeveer 750 mensen uit Pakistan, Syrië en Egypte vertrokken in juni vorig jaar op een migrantenboot vanuit de Oost-Libische havenstad Tobroek in de richting van Italië. Vlak voor de kust van het Griekse kuststadje Pylos, in een van de diepste delen van de Middellandse Zee, zonk de boot. Van de 750 opvarenden werden er 104 gered. Van de overledenen zijn er 82 lichamen geborgen, de rest is nooit teruggevonden.
Lees ook
Schipbreuk voor Griekse kust, al zeker 78 migranten omgekomen
Pylos Nine
Binnen enkele uren na het zinken van de boot werden negen Egyptische mannen, tussen de 20 en 41 jaar oud, gearresteerd. Zij zaten allemaal ook op de boot. Sindsdien zat de zogenoemde ‘Pylos Nine’ in voorarrest, op beschuldiging van mensensmokkel, het veroorzaken van een schipbreuk en deelname aan een criminele organisatie.
Maar in de weken na het zinken van de boot wezen steeds meer getuigenverklaringen en onderzoeken naar de mogelijke rol van de Griekse kustwacht. Het schip werd zo’n zeven uur lang door de kustwacht gevolgd voordat het zonk. Er werd geen reddingspoging ondernomen, omdat het schip volgens de kustwacht veilig voer, met een „constante snelheid”, en op een „constante koers” naar Italië lag. De passagiers waren niet in gevaar, oordeelde de kustwacht.
Een gezamenlijk rapport van Amnesty International en Human Rights Watch dat december vorig jaar werd gepubliceerd, gebaseerd op getuigenissen van vertegenwoordigers van de Griekse kustwacht, de Griekse politie en niet-gouvernementele organisaties, concludeerde dat de kustwacht niet goed reageerde op noodoproepen van het schip.
Rol Griekse kustwacht
Uit eerder onderzoek van de BBC bleek dat de Egyptische verdachten werden vervolgd op basis van bewijs dat door minstens zes overlevenden is tegengesproken. Ook zeiden verscheidene overlevenden dat de Griekse kustwacht het kapseizen van de boot had veroorzaakt tijdens een poging om de boot te verslepen.
Van de omstandigheden aan boord zijn nooit beelden naar buiten gekomen, evenmin als van het moment van zinken. Dit bemoeilijkte het onderzoek naar de ramp. De kustwacht zei dat haar eigen camera’s die dag geen opnamen maakten.
Sommige overlevenden zeiden dat ze met hun telefoons video’s hebben gemaakt van de omstandigheden aan boord van het schip, maar dat hun telefoons in beslag werden genomen door de Griekse autoriteiten. Deze telefoons zouden vervolgens verloren zijn gegaan, voordat ze bijna een maand later werden teruggevonden in een tas aan boord van het enige kustwachtschip dat bij de scheepsramp aanwezig was geweest.
Advocaten van de verdediging hadden gevraagd om een aantal telefoons te onderzoeken op mogelijk bruikbaar bewijs. Maar uit rechtbankdocumenten die de BBC in handen kreeg, blijkt dat de rechter vorig jaar oordeelde dat dit geen zin zou hebben, omdat een „vanzelfsprekend gevolg” van het overboord slaan van de migranten was dat hun telefoons allemaal onherstelbaar beschadigd waren.
Eerlijk proces
Mensenrechtenorganisaties, zoals Amnesty International en Human Rights Watch, zeggen sterk te twijfelen aan de integriteit van het Griekse onderzoek en het bewijsmateriaal. Ook waren er zorgen over het recht op een eerlijk proces voor de Egyptenaren, omdat een onderzoek naar de rol van de Griekse kustwacht bij de ramp nog niet is afgerond.
Lees ook
Bliksemrechtszaak tegen vermeende smokkelaars leidt de aandacht af van de rol van Griekse kustwacht
„Het was vanaf het begin duidelijk dat deze mensen willekeurig werden uitgekozen en als zondebok werden gebruikt om een ramp te verdoezelen waar de Griekse kustwacht volledig verantwoordelijk voor was”, zei Stelios Kouloglou, een Griekse Europarlementariër namens de linkse partij Syriza, dinsdag tegen internationale media. „De uitspraak van vandaag is zeer positief, maar er moet nog steeds recht worden gedaan. Dit was een enorme tragedie en er moet een onderzoek komen om de echte schuldigen te vinden.”
