‘#TeamEsther’ van de Partij voor de Dieren graaft zich in

Hoe diep de crisis is bij de Partij voor de Dieren zie je dinsdag aan het eind van de ochtend, na de fractievergadering in Den Haag. Kamerlid Christine Teunissen, die jarig is geweest en dat met collega’s en medewerkers heeft gevierd, ziet er gespannen uit. Ze kan geen antwoord geven op de vraag van journalisten of de héle fractie achter partijleider Esther Ouwehand staat. „Dat kun je beter aan de anderen vragen”, zegt Teunissen. „Wat mij betreft sta ík in elk geval pal achter Esther Ouwehand en dat blijft zo.”

Het partijbestuur maakte zaterdagmiddag onverwachts bekend Ouwehand niet langer voor te dragen als lijsttrekker, na meldingen van vermeende integriteitsschendingen. Wat die meldingen zijn, is niet bekend, en het bestuur zwijgt erover, naar eigen zeggen om het onderzoek niet te verstoren. Teunissen sprak zaterdag direct haar steun voor Ouwehand uit, de rest van de fractieleden kwam maandagochtend met eigen reacties, omdat ze er gezamenlijk niet uitkwamen.

Wel heeft iedereen „woorden of zinnen” overgenomen, „waar we het over eens waren”, schreef Kamerlid Lammert van Raan dinsdagochtend aanvullend op X.

Woorden

Aan ál die tweets werd een uitleg gegeven door de buitenwereld: wie is het meest uitgesproken vóór Ouwehand, achter welke woorden schuilt twijfel. Hoe moest je bijvoorbeeld de opmerking van Van Raan lezen, dat mogelijke integriteitsschendingen „zorgvuldig moeten worden onderzocht”?

De druk vanuit de leden die Ouwehand steunen, groeit met de dag. En partijleden die kritisch zijn over Ouwehand durven zich publiekelijk nauwelijks meer te uiten, zeggen ze tegen NRC.

Na zijn eerste reactie kwam Van Raan dinsdag met de toelichting dat hij nog steeds niet begrijpt hoe het kan dat Ouwehand zo snel na een kritische brief over het bestuur geen lijsttrekker meer mocht zijn: kon dat wel volgens het ‘integriteitsprotocol’ van de partij?

Het is dinsdag een vergadering in kleine kring: Esther Ouwehand is deze dag zelf níét in de Tweede Kamer. Zij zal, zo lijkt het, pas woensdag bij de opname van het tv-programma College Tour haar kant van het verhaal vertellen voor de camera’s.

Kamerlid Van Raan is er ook niet bij, hij zit in de parlementaire enquêtecommissie die de fraudebestrijding onderzoekt en er zijn verhoren. Kamerlid Leonie Vestering is er ook niet. Wie dan nog overblijven: Eva van Esch, Frank Wassenberg en Christine Teunissen. Maar ook die kwamen er met zijn drieën dus niet uit hoe de fractie dit grote probleem kan oplossen, zo kort voor de verkiezingen op 22 november.

Lees ook dit artikel: Machtsstrijd ontbrandt op wel heel ongelukkig moment voor Partij voor de Dieren

Ingraven

De medestanders van partijleider Ouwehand groeperen zich intussen en graven zich in voor het partijcongres van 24 september. Hier stemmen de leden over de lijsttrekker voor de verkiezingen, en waarschijnlijk over het aftreden van het zittende bestuur.

Een groep van 185 volksvertegenwoordigers deed vanochtend via de NOS een geanonimiseerde oproep aan het bestuur om nog voor het congres af te treden en plaats te maken voor een interim-bestuur. Onder die groep zouden bijna alle afdelingsvoorzitters en bijna alle fractievoorzitters in gemeenten en waterschappen zijn, plus het bestuur van jongerenbeweging Pink!. Die aantallen zeggen iets over de brede steun voor Ouwehand in de partij, al zijn er in totaal 28.500 leden.

Een paar uur later volgde nóg een brief om Ouwehand te ondersteunen, nu van dertien medewerkers van de Tweede Kamerfractie. Met de hashtag ‘TeamEsther’ riepen zij leden ook op naar het congres te komen en voor Ouwehand te stemmen.

Tegelijkertijd blijkt uit deze brief ook hoe verdeeld de naaste medewerkers rond Ouwehand zijn, net als de Kamerleden. In totaal heeft de fractie in Den Haag twintig medewerkers, van wie zeven de brief niet ondertekend hebben. Een van de ondertekenaars schreef op X: „Alle begrip voor de collega’s die de brief niet ondertekend hebben om uiteenlopende redenen. (…) Niet iedereen kan of wil zich zo duidelijk uitspreken.”

Een groep van 185 volksvertegenwoordigers deed vanochtend via de NOS een geanonimiseerde oproep aan het bestuur om nog voor het congres af te treden

Kritische brief

De problemen tussen Ouwehand en het bestuur spelen al langer, bleek al uit een kritische brief die Ouwehand afgelopen vrijdag aan het bestuur stuurde. Hierin verwijt Ouwehand het bestuur gebrek aan professionalisering van de partij, en ondemocratisch handelen naar lokale afdelingen. Ze eist het aftreden van een zittend bestuurslid, die kwaad over haar gesproken zou hebben. Ouwehand wil verder invloed op de samenstelling van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer en verbetering van het bestuur.

Uit een stuk van een fractiemedewerker aan Ouwehand, dat maandag via Nieuwsuur naar buiten kwam, blijkt ook dat strategisch is nagedacht hoe een bestuurslid weg te krijgen. „Conflict in het bestuur blijven brengen”, staat er bijvoorbeeld in, en „rest van het bestuur in de juist groef krijgen”. Ouwehand bevestigde het bestaan van het stuk, en zei dat het alleen zou zijn gegaan om een brainstormsessie.

Ook in de Kamerfractie zelf zijn eerder problemen geweest. Kamerlid Leonie Vestering meldde zich in mei ziek wegens „werkomstandigheden”. Hierbij speelde een conflict met Esther Ouwehand, bevestigen meerdere bronnen. Vestering wil zelf geen commentaar geven. Zij is net weer aan het werk gegaan, tijdens de grootste crisis in het bestaan van de Partij voor de Dieren.

Lees ook dit artikel: ‘We staan open voor een groen en progressief kabinet’