Een „grote groep” van dik 60.000 ondernemers heeft flinke moeite zijn coronaschulden bij de Belastingdienst af te betalen. De bedrijfseigenaren lopen een of meerdere maanden achter op hun verplichtingen, zo schrijft staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst, CDA) maandag in een brief aan de Tweede Kamer. Ruim een derde van hen – 21.000 schuldenaren – heeft tot dusver nog helemaal niets betaald.
In de coronapandemie maakten zo’n 400.000 ondernemers gebruik van de mogelijkheid om tijdelijk uitstel te krijgen voor het betalen van belasting. Het ging om zo’n 47,7 miljard euro aan onder meer loonheffingen, inkomstenbelastingen, vennootschapsbelasting en btw. In oktober vorig jaar kwam de fiscus met een terugbetaalregeling: verdeeld over zestig maandelijkse termijnen konden ondernemers in vijf jaar hun schuld voldoen.
Bij het ingaan van die regel had een flink deel van de ondernemers hun schuld al voldaan: er stond toen nog voor 19,6 miljard euro open bij 266.000 bedrijfseigenaren. Inmiddels is dat bedrag volgens Van Rij teruggelopen tot 13,2 miljard euro, en vallen er nog 193.000 ondernemers onder de betalingsregeling. Ruim twee derde van hen ligt op schema met terugbetalen.
Lees ook Kabinet: ruim 60.000 bedrijven hebben van coronaschuld nog steeds niks afgelost
Veel veranderd
In een maand tijd is er veel veranderd: eind augustus stuurde de staatssecretaris ook al een brief naar de Kamer over de betalingsregeling. Toen liepen er nog 90.000 ondernemers achter op schema, van wie 43.000 nog niets hadden afbetaald. De wanbetalers hadden toen 5,5 miljard euro openstaan, nu is dat 4,1 miljard. Toch is „niet gezegd dat dit per se een gunstige ontwikkeling is”, schrijft Van Rij.
Lang niet iedereen die uit de regeling verdwijnt, heeft namelijk zijn schuld ook afbetaald. Wie te ver achterloopt, of sinds het begin van de regeling een extra belastingschuld heeft opgebouwd, wordt namelijk overgeheveld naar de bak met „reguliere” schulden. Bij zo’n ondernemer wordt de betalingsregeling stopgezet, waarna hij niet meer wordt meegerekend in de cijfers.
In juli stuurde de Belastingdienst voor het eerst brieven naar 35.000 ondernemers dat ze geen deel meer uitmaakten van het programma. Een deel voldeed daarop alsnog zijn schuld, of vroeg hulp aan met saneren. Zo’n 27.000 bedrijfseigenaren werden uiteindelijk overgeheveld naar het reguliere invorderingsprogramma: zij moeten hun schuld in een keer voldoen. Bij een aantal van hen heeft de fiscus inmiddels beslag laten leggen.
Lees ook Nieuwe wet biedt bedrijven extra kans om onder faillissement uit te komen
Het is reces in politiek Den Haag, maar Haagse Zaken is er gewoon. In deze Q&A aflevering legt producent Iris Verhulsdonk luisteraarsvragen voor aan de redactie. Je hoort onder andere over het gebruik van telefoons in de Tweede Kamer, politieke jongerenorganisaties en de rol van de journalistiek in deze turbulente politieke tijden.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via [email protected].
Masoud Farhat is geboren in 1967, het jaar dat Israël de eerste nederzettingen bouwde op de Westelijke Jordaanoever. Met zijn familie bezit hij een groot stuk land in Beita waar olijfbomen groeiden en waar gerst en tarwe werd verbouwd. Maar het land is volledig ingenomen door kolonisten die worden beschermd door het Israëlische leger. Ondanks de militaire dreiging blijft hij proberen zijn land op te komen.
Presentatie:
Ruben Pest & Derk Walters
Redactie:
Felicia Alberding & Esmee Dirks
Fixer:
Nidal Rafa
Muziek, montage en mixage:
Bas van Win & Jeroen Jaspers
Vertaling:
Rosalyn Saab
Eindredactie:
Anna Korterink
Productie:
Rhea Stroink
Promotie:
Ruben Baudoin
Met dank aan:
Sarah Farhat, Sabri Saad El Hamus, Mirjam van Zuidam, Danielle Pinedo & Floris van Straaten
Een Europese Unie waarin anti-Europeanen de toon zetten en klimaatsceptici de sleutels van het klimaatbeleid in handen krijgen: het is lastig voorstelbaar. Toch was dat het beeld dat afgelopen week ontstond in het Europees Parlement, tijdens een plenaire sessie in Straatsburg vol drama en onverwachte wendingen. In twee belangrijke Europese dossiers – klimaat en transparantie – wisten eurosceptische politici de show te stelen, en hadden middenpartijen het nakijken.
De komende jaren moet volop worden onderhandeld over welke klimaatdoelen de EU zichzelf oplegt voor 2040. De vraag die deze week in het Europees Parlement op tafel lag: welke fractie mag voor dit lastige, maar ook prestigieuze dossier de rapporteur leveren? Politieke families kunnen tijdens een soort ‘veiling’ bieden op deze invloedrijke positie. Dinsdag werd de winnaar bekend: Patriotten van Europa, de club van onder meer Geert Wilders, Viktor Orbán, Matteo Salvini en Marine Le Pen. Een fractie die de Green Deal liever vandaag dan morgen ziet stranden en recente voorstellen van de Europese Commissie voor vermindering van de uitstoot vierkant afwijst. Middenpartijen verweten elkaar niet goed te hebben opgelet.
Donderdag gingen eurosceptici er met nog een belangrijk thema vandoor: transparantie. In het verleden waren het juist radicaal-rechtse partijen die vaak in de problemen kwamen door een gebrek hieraan, bijvoorbeeld met betrekking tot partijfinanciering of het gebruik van EU-subsidies. Nu lukte het ze om de schijnwerper te zetten op Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.
‘VDL’ lag al eerder onder vuur wegens haar onduidelijke rol bij de totstandkoming van vaccinatiedeals met Pfizer, ten tijde van de coronaepidemie. Het is iets waar ze zich nooit voor heeft willen verantwoorden, maar deze week móest ze wel, onder druk van de rechtsconservatieve ECR-fractie (Conservatieven en Hervormers), waartoe onder meer de SGP behoort, maar ook de PiS-partij, bekend van de aanval op de Poolse rechtsstaat.
Wat ‘Pfizer-gate’ is gaan heten, draait om het sms-contact dat VDL had met de Pfizer-top. VDL wilde geen inzage geven in de berichtjes, het Europees Hof oordeelde in mei dat ze dit wel had moeten doen, maar de Commissievoorzitter doet nog steeds geheimzinnig. Op aangeven van de Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea werd voorgesteld om het vertrouwen in haar op te zeggen. De motie haalde het bij lange na niet, geheel volgens verwachting, maar de indieners ervan bereikten wel dat het wekenlang over weinig anders ging dan de minder mooie kanten van VDL, en in feite van de Europese democratie zelf. Missie geslaagd.
Na de Europese verkiezingen van juni vorig jaar schoof het Europees Parlement op naar rechts. Populisten zijn zich sindsdien beter en efficiënter in fracties gaan organiseren, weten middenpartijen slim tegen elkaar uit te spelen en slagen er steeds vaker in om hun stempel op de politieke agenda te drukken. Von der Leyen zelf heeft hier aan bijgedragen. Haar eerste termijn als Commissievoorzitter (2019-2024) draaide om de samenwerking tussen de twee traditionele molochen in het Europarlement: haar eigen politieke familie, de Europese Volkspartij (EVP), en die van de sociaaldemocraten (S&D), aangevuld met steun van de Liberalen (Renew). Sinds de verkiezingen van 2024 kan ze zowel over links als over rechts. Dat wil zeggen: radicaal-rechts. En dat doet de EVP, met stille goedkeuring van Von der Leyen, dan ook geregeld, met name om versoepelingen van het klimaatbeleid door te drukken.
Dit heeft, niet geheel onbegrijpelijk, veel kwaad bloed gezet bij linksere, pro-Europese partijen die VDL vorig jaar nog aan een meerderheid hielpen. „In tijden van wereldwijde volatiliteit en onvoorspelbaarheid heeft de EU kracht, visie en het vermogen om te handelen nodig”, schreef VDL donderdag na de stemming. Daar is geen woord van gelogen, maar het zou goed zijn als de EU-baas en haar partij zelf het goede voorbeeld geven. Samenwerken met partijen die klimaatwetenschap of de rechtsstaat ook maar een mening vinden of die stilletjes Poetin bewonderen, levert op korte termijn misschien politiek voordeel op, maar is op lange termijn een doodlopende weg.
De gebeurtenissen van afgelopen week geven constructieve partijen volop stof tot nadenken. Zij – en niet eurosceptici – zouden voorop moeten lopen als het gaat om thema’s als transparantie of klimaat. Dat sociaaldemocraten niet willen meestemmen met twijfelachtige, radicaalrechtse initiatieven is begrijpelijk. Als de motie het donderdag had gehaald, zou dit, zoals de regels voorschrijven, het aftreden van de voltallige Commissie in gang hebben gezet. Tegelijk moet er genoeg ruimte blijven voor het geven van kritiek op deze Commissie. Discussies kunnen niet steeds bij voorbaat worden gesmoord met het argument dat de wereld in brand staat. Op termijn zal ook dat het geloof in de Europese democratie aantasten.
