De Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot heeft vandaag tientallen vluchten gecanceld in verband met een „probleem in de informatiesystemen”. Een hackersgroep die zichzelf Silent Crow noemt claimt de systemen van Aeroflot te hebben gehackt. Aeroflot heeft dat nog niet bevestigd.
Silent Crow schrijft volgens The Kyin Independent op Telegram een jaar lang in het bedrijfsnetwerk van Aeroflot te hebben ingebroken en toegang te hebben gehad tot „de kern van de infrastructuur”. De hackersgroep zegt daarnaast de IT-infrastructuur „volledig” te hebben vernietigd, inclusief zevenduizend servers. Silent Crow zou de aanval hebben uitgevoerd in samenwerking met de Wit-Russische activistengroep Cyberpartisans BY, tegenstander van het regime van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko.
De activistenbeweging zegt de hack te hebben uitgevoerd vanwege de Russische invasie van Oekraïne. „Glorie aan Oekraïne! Lang leve Belarus”, schrijft Silent Crow op Telegram. Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov noemt de storing bij Aeroflot in een eerst reactie „zeer alarmerend”. De Oekraïense regering heeft nog niet gereageerd op de hack.
Sinds de Russische invasie in Oekraïne en de daaropvolgende internationale sancties is het aantal bestemmingen waarop Russische maatschappijen kunnen vliegen drastisch afgenomen. Het komt sindsdien ook veel vaker voor dat het luchtverkeer wordt verstoord. Er zijn bijvoorbeeld geregeld vertragingen in verband met aanvallen op Russische luchthavens met drones.
Een Airbus A321-211 van Aeroflot gestrand in Genève nadat het luchtruim werd gesloten voor Russische vluchten kort na de invasie van Oekraïne in 2022.
Jongvolwassen Oekraïners in Nederland verkeren in limbo. Ze kunnen niet terug naar hun land, maar in Nederland kunnen ze ook niet bouwen aan hun toekomst. Onlangs werd de einddatum tot wanneer Oekraïners mogen blijven weer verlengd, nu tot 1 maart 2027. In de tussentijd zitten de jongeren onder hen in de wachtstand als het gaat om hun opleiding.
Oekraïners zijn weliswaar vluchtelingen, maar vallen niet onder het asielrecht. Op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming hebben zij recht op verblijf, toegang tot de arbeidsmarkt, huisvesting, medische en sociale bijstand en onderwijs voor kinderen. Dat is mooi, maar in dat rijtje van rechten ontbreekt iets fundamenteels.
Anders dan statushouders hebben de Oekraïense vluchtelingen na hun achttiende verjaardag geen recht op onderwijs. Studiefinanciering krijgen ze niet en als ze een hbo- of universitaire opleiding willen volgen, moeten ze het collegegeld zelf betalen. Omdat Oekraïne geen lid is van de EU betalen ze in plaats van het wettelijk vastgestelde collegegeld van 2.600 euro het zogenoemde instellingstarief, dat varieert van 8.000 tot 15.000 euro.
Uit cijfers van het CBS bleek vorig jaar dat een ontstellend hoog aantal Oekraïners tussen de 17 en 23 jaar geen opleiding volgt: vier op de vijf. Dat betekent niet dat ze allemaal op de bank hangen. Ongeveer de helft van de Oekraïense jongeren heeft betaald werk.
Maar wie fulltime werkt, heeft geen tijd om te studeren. Het gaat bovendien vaak om ongeschoold werk tegen een laag loon, waarvan ze ook nog een bijdrage aan de gemeente moeten betalen voor hun tijdelijke huisvesting. Die bijdrage gaat vanaf oktober omhoog naar 244 euro per volwassene. Dan blijft er voor een eventuele studie weinig over.
Deze situatie is onwenselijk. Zo blijft deze generatie veroordeeld tot laaggekwalificeerd werk, terwijl er op de Nederlandse arbeidsmarkt dringend behoefte is aan goed opgeleide werknemers. En als ze terugkeren naar hun land, zal daar ook behoefte zijn aan mensen die kunnen bijdragen aan de wederopbouw.
In collegejaar 2022-2023 gold voor Oekraïense studenten nog het lagere wettelijke collegegeld. Dat dit nu niet meer zo is, komt doordat universiteiten en hogescholen het zelf moesten betalen, terwijl ze moeten bezuinigen. UAF heeft met een aantal onderwijsinstellingen afspraken kunnen maken over een verlaagd collegegeld, maar daar kunnen nu slechts 250 Oekraïners gebruik van maken. De groep die graag zou willen doorleren na de middelbare school omvat volgens UAF vijf- tot zevenduizend mensen.
Het is billijk om wat ruimhartiger met deze groep om te gaan. Veel Oekraïners in Nederland werken, betalen belastinggeld en dragen zelf bij aan hun huisvesting. Hun verblijfsduur wordt telkens verlengd en de kans is groot dat ze ook na maart 2027 nog in Nederland zullen zijn. Naast vrede in hun land is hun ook perspectief gegund op een toekomst waarin ze als goed gekwalificeerde werknemers kunnen meedraaien op de arbeidsmarkt. Of dat nu in Nederland is of in Oekraïne.
In een archeologisch museum in Ecuador loop ik zoals wel vaker sneller door de tentoonstellingsruimten dan mijn vrouw. Ik bewonder de tuinen van het museum nog even en keer terug naar de centrale hal. Van mijn vrouw is nergens een spoor te bekennen. Uiteindelijk informeer ik voorzichtig bij de kaartverkoopster: „Have you seen my wife?” Haar antwoord is even helder als gedecideerd: „Yes, here is the QR code for the WiFi.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Het Nederlandse kabinet neemt voor het eerst een aantal concrete stappen om de druk op Israël op te voeren. Zo wil het kabinet onder andere inreisverboden instellen voor de extreem-rechtse ministers Itamar Ben-Gvir (Nationale Veiligheid) en Bezalel Smotrich (Financiën). Ook wordt de Israëlische ambassadeur ontboden en zal Nederland proberen via Europa handel met Israël te beperken. Dat heeft demissionair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) maandagvond laten weten in een brief aan de Tweede Kamer.
Veldkamp spreekt van een „catastrofale humanitaire situatie in de Gazastrook”. Israël moet daarom „onmiddellijk (…) maatregelen [nemen] die leiden tot substantiële en snelle verbetering van de humanitaire situatie in de gehele Gazastrook.”
De voorkeur blijft liggen bij Europese maatregelen, zo lijkt het. Dinsdag wordt in Brussel vergaderd over mogelijke Europese stappen. Als dan blijkt dat Israël zich niet houdt aan humanitaire afspraken met de Europese Unie, dan zal Nederland zich „inspannen” voor een opschorting van het handelsdeel van de Associatieovereenkomst tussen de EU en Israël.
Ook zal Nederland een voorstel steunen van de Europese Commissie om Israël deels uit te sluiten van een EU-onderzoeksprogramma ter bevordering van start-ups en kleine bedrijven. Hiervoor is in Europa een meerderheid van 55 procent van de lidstaten die 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen nodig.
Inreisverbod en meer voedeldroppings
Los van een „Europees spoor”, heeft het Nederlandse kabinet ook eigenhandig de extreem-rechtse Israëlische ministers Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich tot „persona non grata” verklaard, schrijft Veldkamp. Zij krijgen wegens hun gewelddadige uitspraken over onder andere de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever een inreisverbod.
Om Israël op de hoogte te stellen van de Nederlandse stappen wordt de ambassadeur Modi Ephraim ontboden op ministerieel niveau. Veldkamp had de ambassadeur van Israël al in maart op het matje geroepen, alleen was dit toen op een lager ambtelijk niveau.
Naast politieke dwangmiddelen zegt Veldkamp meer hulp op humanitair gebied toe. Zo „bekijkt” het demissionaire kabinet „de mogelijkheid om een bijdrage te leveren” aan bevoorrading via land of de lucht. Sinds afgelopen vrijdag staat Israël weer toe dat andere landen voedseldroppings verzorgen boven de Gazastrook.
Veldkamp noemt dit echter een „relatief duur en riskant hulpverleningsinstrument”. In 2024 koos Den Haag hier wel voor: toen dropte Nederland in samenwerking met andere landen medische hulpgoederen en voedselpakketten boven het belegerde gebied. Daarvoor werd een C-130 transportvliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht ingezet.
Wel zegt Nederland geld toe om hulpverlening via land te ondersteunen. Er gaat 1,5 miljoen euro naar een VN-bureau dat bijdraagt aan een humanitaire bevoorradingsroute via Jordanië. Daarnaast kondigt Nederland een extra bijdrage van 3 miljoen euro aan aan het Nederlandse Rode Kruis, dat het werk van de Palestijnse Rode Halve Maan steunt.
Herzog boos
Eerder op maandag had demissionair premier Schoof al in een X-bericht laten weten dat het demissionaire kabinet had besloten om nationale maatregelen jegens Israël „verder te overwegen”. Tevens maakte hij bekend dat hij de kabinetsplannen telefonisch had overgebracht aan de Israëlische president Isaac Herzog.
In een reactie op Schoofs X-bericht zei Herzog dat Schoof geen eerlijke weergave van hun telefoongesprek geeft. „Deze tweet geeft de strekking en details van ons telefoongesprek niet correct weer”, aldus Herzog. Wat er precies niet klopt aan Schoofs weergave, zegt hij niet. Herzog zegt in ieder geval aan Schoof mee te hebben gegeven dat hij denkt dat sancties een „gigantische fout” zouden zijn.
Liveblog Crisis in het Midden-Oosten
Premier Schoof belt met Israëlische president over mogelijke nationale sancties
