‘Na The Voice is de aandacht voor seksuele intimidatie gebleven’

Het aantal meldingen van aanrandingen en verkrachtingen is het topje van de ijsberg, omdat niet iedereen haar of zijn verhaal durft te delen. Dat zegt Iva Bicanic, directeur-bestuurder van het Landelijk Centrum Seksueel Geweld, dat samenwerkt met politie, artsen, verpleegkundigen en psychologen. Bij dit centrum hebben volgens haar vorig jaar 50 procent meer mensen hulp gevraagd, naar aanleiding van seksueel geweld, dan in 2021.

Ook het Centraal Bureau voor de Statistiek signaleert in een donderdag gepubliceerd bericht een sterke toename van het aantal seksuele misdrijven. Volgens voorlopige cijfers van de politie werden in 2022 bijna 10.000 van deze misdrijven geregistreerd, tegen 8.800 het jaar ervoor.

„Iedere organisatie die zich bezighoudt met seksuele intimidatie heeft in 2022 een stijging van meldingen gehad”, zegt Bicanic. Dat komt volgens haar door de onthullingen over seksueel misbruik bij het tv-programma The Voice of Holland een jaar geleden: „Dat was niet zomaar een piek, de aandacht en gevoeligheid voor het onderwerp zijn gebleven”, zegt Bicanic.

Bicanic, die gespecialiseerd is in de behandeling van slachtoffers van seksueel misbruik, heeft moeite met het woord ‘meldingen’. „Het is zo leeg en betekenisloos. Mensen die ons bellen of chatten doen dat niet om te melden, zij willen zich beter gaan voelen.”

Lees ook dit artikel: Toon maar eens aan dat je niet ‘ja!’ riep

Mensen die werden misbruikt door een bekende, hebben soms maanden of jaren nodig om ons te bellen

Hoe verloopt een melding bij het Centrum Seksueel Geweld?

„Stel, je hebt een Tinder-date gehad. En het begon leuk, maar het liep niet goed af. Vervolgens vertel je dat aan een vriendin. En het valt haar op dat er iets niet goed zit. Dan gaan jullie samen op zoek naar ons telefoonnummer. In heel Nederland hebben we zestien centra. Over de telefoon vertel je jouw verhaal en dan kan je zo snel mogelijk naar het dichtstbijzijnde centrum komen.

„De eerste zeven dagen na een aanranding of verkrachting noemen wij de ‘gouden week’. Dan kan diegene midden in de nacht bij ons aankloppen. Op dat moment kunnen we nog rekening houden met de gezondheid, het veiligstellen van sporen en het verzamelen van bewijs.”

Wat zijn de meest voorkomende aanmeldingen?

„De grootste groep heeft een verkrachting meegemaakt. Met name tijdens het uitgaan, een date of via een datingapp-afspraak. De leeftijdsgroep tussen de 14 en 24 jaar heeft het grootste risico op het meemaken van seksueel geweld. Zij zijn degenen die meteen hulp bij ons durven te zoeken. Mensen die misbruikt zijn door iemand die ze goed kennen, hebben soms maanden of jaren nodig om ons te bellen. Vooral als het zich in de eigen familie of het gezin heeft afgespeeld, heeft het voor hen grote consequenties.”

Lees ook dit artikel: ‘Ruim een derde van meisjes tussen 15 en 17 jaar maakte seksueel geweld of intimidatie mee’

Wat gebeurt er vervolgens?

„Als diegene denkt een soa te hebben opgelopen of zwanger te zijn, dan zorgen wij meteen voor medische zorg. Ook als iemand begeleid wil worden, dan krijgt diegene een hulpverlener toegewezen. De samenwerking zorgt ervoor dat wat hen is overkomen, niet een nog groter probleem wordt in hun latere leven. Mocht de persoon contact willen met de politie, dan volgt er tussen slachtoffer en politie een informatief gesprek. De politie schat dan in of het een strafbaar feit is en of er aangifte gedaan kan worden.”

Wat gebeurt er in het geval van ‘stealthing’, het stiekem afdoen van een condoom, waarover deze week voor het eerst strafzaken speelden?

„Meldingen over stealthing zijn voor ons niet nieuw, maar het is nog niet strafbaar. Iemand kan zich hierdoor vies voelen, psychisch ziek, slecht slapen.”

Melden mannen zich ook bij jullie?

„Nog steeds te weinig. De mythe dat ‘een echte man zich niet laat verkrachten’ speelt hierin een grote rol. Er is te weinig aandacht voor mannen en jongens die worden misbruikt. Vrouwen kunnen ook over de seksuele grens gaan. Een man kan gedwongen worden om een vrouw of man te penetreren. Vaak wordt er een beetje lacherig over gedaan. De samenleving heeft het taboe veroorzaakt. En wij zijn er dus ook verantwoordelijk voor om dat taboe weg te nemen.”