Ervaringen met de warmtepomp: ‘Net als met een huisdier moet je het ding leren kennen’

Hans van Leeuwen (71)

‘Zoek eerst goed uit of een warmtepomp het wel aankan’

‘Ik ben nu tevreden met mijn warmtepomp, maar het heeft wel even geduurd voor het zover was. Heel belangrijk is van tevoren bepalen hoe groot de warmtepomp moet zijn; daar zouden leveranciers meer aandacht voor moeten hebben.

Wij hebben sinds drie jaar een hybride warmtepomp van 4 kW, dat bleek te weinig om het goed warm te krijgen. Een 6 kW-pomp zou in ons geval beter zijn, maar die was er toen nog niet. Bij een tussenhuis kun je met een 4kW-warmtepomp goed uit de voeten, maar bij een hoekhuis of twee-onder-een-kap, met dus een extra blinde muur aan de buitenkant, is het toch lastig.

De oplossing bleek te zitten in de instellingen: de cv gebruiken bij iets lagere temperatuur en de warmtepomp bij iets hogere. Nu is het ook bij een buitentemperatuur net boven het vriespunt comfortabel.

Vroeger verstookten we ongeveer 1.800 à 1.900 m³ aan gas, in 2019 wisten we dat terug te brengen tot 1.200 à 1.300 m³, door ons huis beter te isoleren (HR++glas, ventilatortjes onder de radiatoren, bodemisolatie, muur- en dakisolatie) en zuiniger stoken. Met de warmtepomp verstoken we nog maar 435 m³. Natuurlijk verbruiken we wel meer elektriciteit, maar dit is toch een stuk milieuvriendelijker en goedkoper.

Een vriendin krijgt binnenkort ook een warmtepomp, zij heeft prachtige designradiatoren, maar die ventilatortjes zijn daar weer niet geschikt voor. Je mag hopen dat zo’n leverancier van tevoren zegt: denkt u er wel aan dat u bij aanschaf van een warmtepomp ook andere radiatoren moet nemen. Want die ventilatortjes zijn echt noodzaak als je geen vloerverwarming hebt.

Je moet ook anders stoken met een warmtepomp. Zo moet je de thermostaat ’s nachts maximaal 1 tot 1,5 graad lager zetten dan overdag, want als je de kamer ’s ochtends wilt verwarmen van 15 naar 20 graden redt een warmtepomp dat echt niet in een paar uur.

Dat de buitenunit voor geluidsoverlast zou zorgen is trouwens onzin: als je hem een stukje van ramen afhangt, bijvoorbeeld aan de zijkant van je huis, of bovenop een dakkapel, heeft niemand daar last van. En hij draait natuurlijk sowieso niet als je buiten kunt zitten met lekker weer. Het zijn dan ook grotendeels indianenverhalen: je hoort alleen een beetje zachte ruis, that’s it.”

Ernst Ferro (42)

‘Niet achter elkaar douchen, dan gaat het goed’

‘Met de aanleg van onze warmtepomp ben ik ongeveer een maand bezig geweest. Vanaf het begin zijn we er tevreden mee. Alleen hadden we wel regelmatig koud water tijdens het douchen: dan zat er onvoldoende heet water in het buffervat, als je heel veel warm water achter elkaar gebruikt is het op een gegeven moment op. Het weer opwarmen van dat vat kost ongeveer een uur. De oplossing was minder in één keer gebruiken. En als ik onder de douche sta en merk dat hij het niet trekt dan draai ik de kraan wat dichter. Met een kleinere straal gaat het wel goed.

Ik werk deels thuis en op mijn kamer boven kreeg ik het niet warm. Daar hangt nu een infraroodpaneel en daar red ik het prima mee. Een warmtepomp is ‘langzaamaan verwarming’: je moet niet proberen het in een uurtje warm te krijgen. Maar daar hou je rekening mee.

We wonen in een vrijstaande woning uit 1968 en hebben het eerst grondig geïsoleerd: vloer-, spouwmuur- en dakisolatie, de radiatoren hoger en iets naar voren geplaatst én nog extra isolatie aangebracht tussen de radiator en de muur. Dat bleek voldoende om een warmtepomp te kunnen nemen: ventilatortjes op de radiatoren waren niet meer nodig. We verbruiken nu ongeveer 2.500 kWh per jaar extra, maar natuurlijk geen gas meer en zijn al met al zeker de helft goedkoper uit.

Waar ik bepaald niet blij mee ben is het afschaffen van de salderingsregeling voor zonnepanelen. Bovendien houdt het huidige energieplafond geen rekening met warmtepomphouders, die natuurlijk meer stroom moeten verbruiken. En wat ik echt een slechte zaak vind, is dat je alleen subsidie krijgt als je een waterpomp laat installeren door een erkend bedrijf. Dat kost tienduizenden euro’s. Maar ik deed het zelf. Het is ook niet logisch in deze tijd van arbeidstekorten. Als mensen het zelf zouden kunnen doen zouden veel meer mensen die dingen plaatsen.”

Musetta Blaauw (39)

‘De kosten hebben we in korte tijd terugverdiend’

‘We kochten het huis in 2012. Er was bij de laatste renovatie isolatie aangebracht op de muren en het dak. We hebben alle kozijnen en glas vervangen en ook het glas-in-lood in dubbel glas laten maken. De vloer kon niet worden geïsoleerd omdat er, heel suf, beton is gestort in de kruipruimte.

We wonen aan de rand van het aardbevingsgebied. Door de verzakkingen kan ik mijn hand onder de voordeur door steken. Waardeloos natuurlijk, maar wel handig voor de stekker van de elektrische auto.

In januari 2020 zei ik tegen mijn man dat ik van het gas af wilde. Van de NAM hadden we twee keer een bedrag uitgekeerd gekregen, een algemene compensatie en compensatie voor de WOZ-waardedaling. Dat geld hebben we gebruikt om een deel van de warmtepomp te betalen. Hij kostte 19.000 euro, inclusief installatie, een warmwatervat van 500 liter en de binnen- en buiten-unit. Met de huidige gasprijzen, wij verbruikten 2.300 kuub gas per jaar, hebben we de aanschaf al bijna terugverdiend. In zo’n korte tijd, dat hadden we nooit verwacht.

Mijn grootste zorg was of we het huis snel verwarmd konden krijgen als het buiten erg koud is. Daarom plaatsten we ook drie infraroodpanelen in de woonkamer, maar die gebruiken we niet.

In het begin klaagden de buren over het geluid, het trilde door de muren heen. De pomp stond op een plaat, direct op de tegels. Onze buurman, die civiele techniek heeft gestudeerd, dacht mee over een oplossing. We zetten er rubberen blokken onder en nu er geen geluidsoverlast meer is, willen beide buren er ook één.

We hebben de pomp intussen drie winters meegemaakt en eigenlijk kan ik nu pas zeggen dat ik goed met ’m kan omgaan. Net als met een huisdier moet je het ding leren kennen, hoe je ermee moet spelen, hoe je hem efficiënter warm laat draaien, hoe je in zachte en koude omstandigheden zorgt dat alles in balans blijft. Het is niet zo appeltje-eitje als een cv-ketel. De monteur zei dat we hem altijd stationair moeten laten draaien, maar we ontdekten dat het bij ons huis beter past om hem ’s nachts terug te laten schakelen. Het huis koelt snel af, dus als je hem de hele nacht laat draaien, kost dat meer energie dan ’s ochtends even een flinke boost geven om het huis te verwarmen.”

Judith van Wijk (46)

‘Overdag slaat hij een enkele keer aan, ons stoort het niet’

‘Zeven jaar geleden woonden we in de binnenstad van Den Haag. We wilden naar deze plek in Rijswijk omdat dit toen ‘de meest duurzame wijk van Nederland’ werd genoemd. Alleen de muren waren gebouwd, verder mochten we alles zelf indelen en aanleggen. Warmtepomp en zonnepanelen waren verplicht, de bron was al geslagen tijdens de bouw. We voelden ons pioniers, uit duurzaamheidsoverwegingen wilden wij leven zonder gas, we hadden toen nooit kunnen voorzien dat er een energiecrisis zou komen.

De pomp was een behoorlijke aanslag op ons budget, de zonnepanelen hebben we een jaar later aangelegd zodat we daar nog even voor konden sparen. Het eerste jaar hadden we dan ook een hoge elektriciteitsrekening, nu zijn we met twintig zonnepanelen energieneutraal. De kosten voor de panelen hebben we er al uit. Alleen de omvormer, die tien jaar meegaat, moet over een paar jaar worden vervangen en dat kost een paar duizend euro.

De technische ruimte hebben we beneden gemaakt, in de gang naast de wc. Niet op zolder waar ze vaak worden geplaatst. We waren gewaarschuwd dat de warmtepomp veel geluid maakt. Als we slapen, laadt hij op. Overdag slaat hij een enkele keer aan, maar met de kinderen is er altijd reuring in huis, dus wij hebben er geen last van.

Ik heb een keer onder een ijskoude douche gestaan. De dag ervoor waren de stoppen doorgeslagen door kortsluiting van de broodrooster en toen was ook de warmtepomp ontregeld, maar dat had ik niet gemerkt. Het duurt 24 uur om het huis op te warmen, maar het koelt ook heel langzaam af.

We hebben nog één keer problemen gehad. De man van de zonnepanelen maakte een fout waardoor de hoofdschakelaar eruit knalde. Allerlei apparatuur was kapot: computers, kookplaat, oven, wasmachine. En de warmtepomp. Alles is vergoed, maar je zit wel meteen een week met koud water.”

Lees ook de gids over warmtepompen: Overstappen naar een warmtepomp? Stel jezelf deze zes vragen



Lees ook: De warmtepomp blijkt vervuilender dan gedacht, maar hoe erg is dat? Vier vragen en antwoorden