Daily Mail: ‘BBC chiefs ‘should face charges’ over Glastonbury’
The Telegraph: ‘Hate speech rapper ‘must be treated like Lucy Connolly’
Daily Express: ‘Why did the BBC not pull the plug on vile chants?’
The Sun: PM: ‘No excuse for BBC hate’
De voorpagina’s van de Britse tabloids logen er maandag niet om. Ze openden niet met een van de zwaarste Israëlische bombardementen in Gaza sinds het begin van de oorlog, waarbij zeker tientallen Palestijnen werden gedood, maar met de leuzen die popartiesten op het festival Glastonbury riepen tegen het Israëlische leger. De tabloids vielen vooral over de kreet van het Londense punkduo Bob Vylan: ‘Death to the IDF’.
De leus werd ter rechterzijde van het Britse politieke spectrum alom geïnterpreteerd als ‘antisemitisme’ – zelfs door de publieke omroep BBC. De politie onderzoekt nu of Bob Vylan strafbare feiten heeft gepleegd. Want het Verenigd Koninkrijk kent strenge wetten tegen het aanzetten tot geweld, die geregeld resulteren in de arrestatie van mensen wegens het online oproepen tot geweld, zoals tijdens de rellen in de nasleep van de steekpartij in Southport.
Yesilgöz
Terwijl Glastonbury de Britse gemoederen bezighield, had Nederland zijn eigen versie van de controverse. De aanleiding: singer-songwriter Douwe Bob had besloten een optreden op een Joods voetbaltoernooi af te zeggen omdat er – tegen de afspraken in – „zionistische posters en pamfletten” te zien waren. De organisaties Stand With Us, die voorlichting geeft over Israël en antisemitisme, en Netzer Nederland, een liberaal zionistische jongerenvereniging, hadden er stands. Zijn besluit leidde tot een storm van kritiek, weer vooral van politici ter rechterzijde.
VVD-leider Dilan Yesilgöz haalde het hardst uit. Op het platform X trok ze een vergelijking tussen de weigering van Douwe Bob om op te treden en de Jodenvervolging voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. „Tachtig jaar na ‘Dit nooit weer’ gebeurt het opnieuw. Dagelijks. In Amsterdam. Kinderen wordt een optreden geweigerd om wie ze zijn: Joods. Het zal het nieuws niet eens halen. Zó gewoon is Jodenhaat geworden. Pure haat, in het volle zicht.”
Lees ook
Hoe ‘zionisme’ van een ideaal een scheldwoord werd
De nationaal coördinator antisemitismebestrijding, Eddo Verdoner (voorheen voorzitter van het Centraal Joods Overleg), sloot zich in een post op X bij Yesilgöz aan: „Het uitsluiten van de Joodse gemeenschap voor culturele uitingen is een zorgelijke stap in een klimaat dat medemenselijkheid en gelijkwaardigheid inruilt voor polarisatie en verlies van de ander. In dit geval een groep Joodse kinderen en volwassenen, die een dagje kwamen voetballen.”
Douwe Bob reageerde op de ophef bij de talkshow Renze op Zondag: „Het is schandalig dat een kinderfeestje wordt gehijackt door politieke organisaties.” Volgens hem had hij voorafgaand aan zijn optreden duidelijk met de organisatie afgesproken dat er „geen religieuze of politieke statements” zouden zijn. „Ik loop vervolgens weg omdat zij zich niet aan de afspraak houden. En nu zit ik hier, om iedereen ervan te overtuigen dat ik geen antisemiet ben.”
Lokale boer
De ophef aan beide zijden van het Kanaal laten zien hoezeer de muziekwereld worstelt met de Gaza-oorlog. Steeds meer popartiesten voelen de noodzaak om een principieel standpunt in te nemen tegen het genocidale geweld van het Israëlische leger. Maar door zich uit te spreken brengen ze zichzelf en de festivalorganisatie vaak in een lastig parket. Want er spelen ook commerciële belangen mee.
Zo besloten diverse Nederlandse bands eerder deze zomer het Achterhoekse festival Zwarte Cross te boycoten vanwege de omstreden nieuwe eigenaar: de Amerikaanse private-equityfirma Kohlberg Kravis Robert. Het bedrijf, eigenaar van festivals als Field Day (Londen), Sziget (Boedapest), Sónar (Barcelona), en Mysteryland (Amsterdam), investeert namelijk in zaken als fossiele energie, wapens en de Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Niet bepaald kwesties die de gemiddelde muzikant of festivalganger een warm hart toedraagt.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134370803-504f3f.jpg|https://images.nrc.nl/yy4zfp0RAQF5-X0DcGhvFQJzNRU=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134370803-504f3f.jpg|https://images.nrc.nl/MrN_8QnY8mVzRjVen7-lqX9f5n8=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134370803-504f3f.jpg)
Zanger Douwe Bob bij de uitreiking van de sportprijzen tijdens het NOC*NSF Sportgala. – FOTO ROBIN VAN LONKHUIJSEN/ANP
Festivals staan over het algemeen bekend om hun progressieve karakter. Denk aan goede doelen zoals Oxfam Novib, Amnesty International en Vluchtelingenwerk, die vaak aanwezig zijn op Nederlandse festivals. Ook Glastonbury, dat sinds de jaren tachtig wordt georganiseerd door een lokale boer, staat bekend om zijn politieke activisme en engagement. Maar dat speelde de afgelopen jaren steeds meer een bijrol. Met het Noord-Ierse hiphoptrio Kneecap had het festival dit jaar echter „de meest controversiële band in het Verenigd Koninkijk sinds de Sex Pistols” geboekt, aldus The Times. Kneecap is geroemd én berucht om zijn kritiek op Israël en op Britse politici.
Ondanks oproepen van Britse politici om het optreden van de band te cancellen omdat er een rechtszaak tegen hen loopt, bleef de festivalorganisatie achter Kneecap staan. Op de vraag of Glastonbury nog steeds bepaalde principes heeft, verklaarde festivalorganisator Michael Eavis: „O hemel, ja, natuurlijk wel. En ik denk dat de mensen die hier komen, van al die dingen houden. Mensen die het niet eens zijn met de politieke aspecten van het evenement, kunnen ergens anders heen gaan.”
Toch voelde de festivalorganisatie zich genoodzaakt om afstand te nemen van Bob Vylan nadat premier Keir Starmer hun leuzen „afschuwelijke haatzaaierij” noemde. „Hun leuzen gingen duidelijk een grens over en we herinneren iedereen die betrokken was bij de productie van het festival, er dringend aan dat er op Glastonbury geen plaats is voor antisemitisme, haatzaaiende uitlatingen of aanzetten tot geweld”, aldus de organisatie. De Verenigde Staten besloten zelfs de visa voor de bandleden in te trekken, waardoor hun Amerikaanse tour later dit jaar niet door kan gaan.
