Ik maak me zorgen de laatste tijd. Ook over de wereld. Maar ook over iets anders, namelijk de toekomst van mijn vak. Het vak van columnist. Wat is het nog waard als ChatGPT alles kan, en geloof me, Tjet Djie Pie Tie kán alles.
Misschien dat een aantal van jullie nog denkt dat hij alleen saaie Powerpoints kan maken en rapporten kan analyseren, nee joh. Beleidsaanbevelingen. Kamervragen beantwoorden. Nee joh. Hij kan al veel meer.
Columns schrijven in de stijl van Nico Dijkshoorn, Bas Heijne en Marcel van Roosmalen. Tegenwoordig lees ik versies die uit Tjet komen, en de ene is nog grappiger dan de ander. En die van ‘Bas’ zijn erudieter dan Bas zelf, of nou ja, bijna. Laat ik wel eerlijk blijven.
Wat is de toekomst van de journalistiek als iedereen Tjet gebruikt? Zou iedereen Tjet allang gebruiken? Houdt iedereen zich stil? Als ik een briljante column lees, denk ik tegenwoordig: zou het? Zou de columnist er uren op hebben zitten zweten, of heeft Tjet hem gemaakt. Er is geen enkele mogelijkheid meer om het zeker te weten.
O ja, de journalistiek. Ik boek een ticket naar Los Angeles, spreek een paar mensen op straat, ik prompt (dat is een ander woord voor ‘voeren’) een paar flarden van de omgeving, en vraag of Tjet even een reportage tikt van 800 woorden, of wacht, de eindredacteur belt, ze hebben maar 500 woorden, prima joh. Kan ik vervolgens weer aan het zwembad gaan liggen.
Of een essay, of hoe heet zoiets: een longread. Ellenlange verhalen waarin de auteurs hun persoonlijke leven fileren en een loutering doormaken. 3.000 woorden? Geen enkel probleem. Verrassende wendingen, invalshoeken die ze zelf nog nooit eerder hadden gezien. Tjet regelt het.
Of denk groter, waarom niet: schrijf een eindejaarsconference in de stijl van Peter Pannekoek en neem de meest recente nieuwsfeiten mee. Of weirder, eigenzinniger: een show van Micha Wertheim. Of een televisieshow voor Arjen Lubach, doe ff Tjet! Het kan allemaal. Daarna even bijschaven en klaar.
Tuurlijk doe ik dit niet. Ik kijk wel uit. NRC betaalt me voor mijn hoofd, niet voor een briljante robot. Daar mogen jullie als lezer ook van uitgaan. Het staat trouwens ook in onze journalistieke code: je mag AI alleen gebruiken als ‘hulpmiddel’, niet om teksten mee te genereren.
Maar ik merk wel dat ik onrustig ben, de laatste weken. Als ik het niet mag gebruiken, mis ik dan niet de boot? Zouden jullie het accepteren als ik me laat bijstaan door Tjet? Of boeit jullie dat niks, als het maar een leuke column is?
Je hebt op Instagram de hashtag #nofilter. Waarmee je kan laten zien dat de foto die je hebt gemaakt, 100 procent ‘real life’ weerspiegelt. Maar hij wordt ook gebruikt door mensen die flink hebben lopen gummen en schaven. Bedrog.
Gaat dat straks ook gelden voor romans? Krijg je dan zinsnede als ‘deze roman kan sporen van ChatGPT bevatten’. En als je braaf bent en op de achterflap de hashtag #noAI zet, wie gelooft je dan nog?
Moet je alle columnisten, essayisten, auteurs, cabaretiers, romanciers, scriptschijvers en toneelschrijvers op hun blauwe ogen geloven? Of verwacht het publiek, dat ze AI juist WEL gebruiken, omdat ze daarmee betere vakmensen worden die de laatste technieken inzetten om tot betere schrijfsels te komen – dat noemen ze tegenwoordig ‘optimale content’.
En dan de kernvraag: als een robot je column kan schrijven, wie ben ik dan nog, als columnist?
‘Je moet ChatGPT zien als een assistent”, zei een vriendin laatst. Tuurlijk joh, dacht ik. Je hebt geen idee. Zeker, de gratis versie hapert soms nog, hoewel ook niet meer zo vaak. Maar betaal 23 dollar per maand, de betaalde versie, en je bent een fakkin genius.
Een vriend van me gebruikt hem voor z’n werk, dat is overigens ook z’n werk, om de mogelijkheden van AI te onderzoeken, en hij krijgt al blikken van z’n collega’s als hij iets briljants zegt: dat heb je zeker weer van Tjet. Soms is dat zo, maar soms ook niet, maar wantrouwen is niet overdreven.
Want alles ligt met de betaalde Tjet binnen handbereik. Harry Mulisch, Annie M.G. Schmidt, Diederik Smit, Micha Wertheim, Brigitte Kaandorp, Jerry Seinfeld – of wie je helden ook zijn. Je kan ze allemaal voor je laten werken. Wie gaat er mee, en wie niet?
Maar vooral: hoe ver ga je dan?
Heb je een vraag van de week, taboe, of ‘kwestie’ voor deze rubriek? Mail dan naar [email protected]
