Tijdens zijn afscheid in de Tweede Kamer is niet alleen Pieter Omtzigt zelf in tranen

Posted on May 13, 2025 by admin

De laatste dag van NSC-oprichter Pieter Omtzigt in de Tweede Kamer begint met tranen. Tijdens een persmoment dinsdagochtend neemt een geëmotioneerde Pieter Omtzigt in de ‘huiskamer’ van zijn fractie afscheid van de Haagse politiek, na ruim twee decennia. Omtzigt, voorheen CDA-Kamerlid, heeft in die tijd „erg veel bereikt”, zegt hij zelf, met name het aan het licht brengen van het Toeslagenschandaal.

Graag had Omtzigt zijn termijn afgemaakt, maar dat gaat niet meer. Het moment van afscheid vindt hij pijnlijk, nu NSC als coalitiepartij met bewindspersonen in het landsbestuur zit. Nicolien van Vroonhoven, die al een tijd het fractievoorzitterschap met Omtzigt deelde, heeft het leiderschap nu overgenomen.

Omtzigt maakte vrijdag 18 april, Goede Vrijdag, bekend na 21 jaar zijn Kamerzetel op te geven. Hij voelt zich aanhoudend overbelast. Vorige zomer had hij de politiek ook al tijdelijk verlaten vanwege een burn-out. Volgens de oud-politicus kon hij daar niet goed van herstellen omdat er veel media-aandacht was, ook toen hij thuis zat. In zijn afscheidsbrief schrijft Omtzigt dat hij „nachtelijke wandelingen in een donker bos” maakte om tot rust te komen.

Pieter Omtzigt geeft een toelichting op zijn vertrek uit de politiek.

Foto Bart Maat

‘Giftig politiek klimaat’

Het „giftige politieke klimaat” heeft bijgedragen aan Omtzigts vertrek, zegt hij tegen journalisten. Daarbij verwijst hij ook naar de coalitiepartners van NSC – PVV, VVD en BBB – en het vele lekken naar de pers. Maar, zegt hij ook, de samenwerking met de PVV is niet de directe aanleiding voor zijn vertrek. Afgelopen periode liet hij het contact met coalitiegenoten over aan Van Vroonhoven. Zij neemt nu de leiding van NSC over, en liet de afgelopen weken weten dat ze zin kreeg om lijsttrekker te worden bij de volgende verkiezingen.

Volgens Omtzigt gaat het met de plannen van NSC eigenlijk goed: de partij knokt voor „bestuurlijke vernieuwing” in de vorm van een grondwettelijk hof en de mogelijkheid tot toetsen aan de grondwet, en de adviserende en rechtsprekende takken van de Raad van State moeten worden opgesplitst. En bestaanszekerheid, het NSC-sleutelwoord dat groot op een banner achter hem staat, „staat echt” in het regeerprogramma. Maar de kiezer ziet het anders: NSC staat in de peilingen al maanden rond de twee zetels. Omtzigt: „Ik heb nooit de peilingen geprezen toen we hoog stonden, en ik zie ook dat we nu laag staan.”

De afgelopen weken vroegen veel NSC’ers zich af wat er zou gebeuren als Omtzigt zou vertrekken uit de Tweede Kamer. Omtzigt, weten ze, betekent veel meer voor de partij dan alleen oprichter en leider. Zijn ideeën vormen de basis van het verkiezingsprogramma. De twintig Kamerleden en zeven bewindspersonen danken hun baan vrijwel alleen aan hem.

Nicolien van Vroonhoven omhelst Pieter Omtzigt tijdens zijn laatste fractievergadering.

Foto Bart Maat

Maar NSC’ers zagen Omtzigts aanwezigheid ook als een steeds groter probleem. De partij ontwikkelde zich onvoldoende, en maakte zich afhankelijk van één man, die achter de schermen bovendien grillig gedrag vertoonde. Binnen NSC ontstond onrust over de rol van Omtzigt als partijleider. NSC’ers vonden dat de partij moest ‘ontpieteren’. Zijn positie raakte hierdoor intern aangetast.

Vaak moesten NSC’ers raden wat Omtzigt wil. Dat gebeurde bijvoorbeeld tijdens zijn burn-out van vorig jaar. Maar ook tijdens de formatie van het kabinet-Schoof. Omtzigt twijfelde lange tijd over samenwerking met de radicaal-rechtse PVV.

Ook nu, op zijn afscheid als Kamerlid, lijkt Omtzigt de opties open te houden. Hij zegt tijdens het gesprek met journalisten dat hij het gaat missen dat hij zich niet meer „overal tegenaan kan bemoeien”. Hij wil, als hij daar vragen over krijgt, niet zeggen of hij permanent vertrekt uit de politiek. „Ik heb geen idee wat er in de toekomst voor me ligt”, zegt hij. Een verdere politieke carrière wil hij niet uitsluiten, omdat hij 51 jaar is en dus nog lang niet de pensioenleeftijd heeft bereikt.

Grote impact

Tijdens zijn afscheid van de Tweede Kamer in de plenaire zaal, later op dinsdagmiddag, refereert Kamervoorzitter Martin Bosma er nog aan: „In al die jaren is er diverse malen afscheid van je genomen”, zegt hij. Bij het CDA omdat hij niet hoog genoeg op de lijst kwam, ziek thuis zat en uiteindelijk de partij verliet, en nu ook bij NSC. De impact die Omtzigt al die jaren heeft gehad is groot, aldus Bosma. Jonge politici, ziet hij, willen zijn zoals Omtzigt. Die middag heeft Bosma Omtzigt een lintje opgespeld, dat de NSC’er in de plenaire zaal nog op heeft.

Omtzigt veegt in de plenaire zaal de tranen uit zijn ogen tijdens zijn afscheid. En ook op de tribune, die vol zit met toeslagenouders en anderen die Omtzigt dankbaar zijn, wordt gehuild. Wanneer het afscheid in de Tweede Kamerzaal ten einde is, staan niet alleen de Kamerleden op van hun stoelen om te klappen, maar ook de toeschouwers op de tribune. „Omtzigt bedankt”, zingen sommigen. De oud-politicus draait zijn betraande gezicht nog even om naar de tribune, en zwaait.

Aziatische horeca vangt bot bij civiele rechter over strenger koksbeleid

admin
May 14, 2025
0

Aziatische horecaondernemers en brancheorganisaties die de staat voor de rechter hadden gesleept vanwege bureaucratische hindernissen om Aziatische koks naar Nederland te halen, hebben woensdag van de rechtbank in Den Haag slecht nieuws gekregen. De rechtbank stelt in de bodemprocedure dat de Aziatische horecasector aan het verkeerde adres is: ondernemers kunnen namelijk voor individuele gevallen bij de bestuursrechter terecht. Daarom kan de civiele rechter in Den Haag de zaak niet inhoudelijk behandelen, is het oordeel.

Begin april stapten de brancheverenigingen en eigenaren van Aziatische restaurants naar de rechter. Zij voelen zich benadeeld door het afschaffen van het zogenoemde ‘wokakkoord’. Voorheen mochten Aziatische restaurants gespecialiseerde koks uit de betreffende landen laten overkomen, zoals Thailand, Vietnam en China, met versoepelde afspraken. Per 1 juli vorig jaar werd het wokakkoord officieel afgeschaft: de overheid wil de regels voor alle horecaondernemers in Nederland gelijktrekken. Wat meespeelde in de afschaffing was een kritisch Arbeidsinspectierapport uit 2022, dat meerdere gevallen van misbruik van het wokakkoord vaststelde: uitbuiting, vervalste papieren, zelfs mensensmokkel.

Aziatische restaurants in Nederland zijn nu verplicht om eerst zeker drie maanden personeel te werven binnen Europa. Ook mogen zij bepaalde functie-eisen, zoals werkervaring in de betreffende keuken of kennis van de taal en cultuur, niet meer opnemen in vacatures voor nieuwe koks. Want, zo zegt het UWV, dat de werkvergunningen verstrekt, elke Europese kok kan binnen drie tot zes maanden worden opgeleid tot gespecialiseerde kok in de Aziatische keuken.

Daar trokken de brancheorganisaties de grens: zij vinden dat onrealistisch en vrezen voor de kwaliteit van de sector. „Wij pleiten niet voor de uitzonderingspositie”, zei directeur van de Vereniging Chinese-Aziatische Horeca Ondernemers (VCHO), Lipin Lin, eerder tegen NRC. „We willen wél de functie-eisen kunnen stellen aan gevraagd personeel.”

Aantoonbare schade

Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is het nog altijd mogelijk om koks uit Azië te laten overkomen, mits restauranteigenaren aantonen dat er eerst voldoende is gezocht naar personeel in Nederland en de Europese Unie. In de praktijk is sinds het afschaffen van de regeling geen enkele aanvraag of verlenging van een vergunning goedgekeurd, bevestigt ook het UWV.

De rechtbank in Den Haag oordeelde woensdag dat individuele horecaondernemers de mogelijkheid hebben om naar de bestuursrechter te stappen als ze bezwaar willen maken tegen het niet verstrekken van een vergunning. „Dat is wettelijk zo geregeld”, voegt een woordvoerder van de rechtbank toe. „Daar kan een civiele rechter niet tussen komen.”

In een eerste reactie op de uitspraak van de rechtbank zegt een van de ondernemers, voorzitter Paul van der Helm van de brancheorganisatie voor Thaise restaurants, „teleurgesteld” te zijn.

„De rechter verwijst ons door naar de bestuursrechter. Probleem daarvan is dat je daar pas terechtkunt als je als individueel bedrijf aantoonbare schade hebt.” Van der Helm stelt dat de sector al schade heeft geleden, zoals kapitaalverlies omdat een restaurant vanwege personeelstekort zijn openingstijden moet aanpassen. Daarnaast zegt hij dat een procedure veel tijd in beslag neemt. „Dan kan het zijn dat een bedrijf al zijn deuren heeft moeten sluiten, voordat er een uitspraak komt.”

De brancheorganisaties gaan zich beraden op vervolgstappen, zegt Van der Helm. „Waarbij wordt nagedacht over hoger beroep. Maar ook het hervatten van de gesprekken met het ministerie van SZW en het UWV staat hoog op onze lijst.”

De ontslaggolf van Donald Trump is ‘een verkapte massamoord’

admin
May 14, 2025
0

‘Wij zijn uitermate bezorgd door de ontslagen van wetenschappers bij Amerikaanse milieu- en gezondheidsdiensten door de regering-Trump.” Was getekend: „Wij, hoofdredacteuren van wetenschappelijke toxicologische tijdschriften in Europa.” Opvallend ontbrekend: hun Amerikaanse collega’s.

Het zijn tien hoofdredacteuren van toxicologische tijdschriften van wetenschappelijk uitgever Elsevier die alarm slaan: het beleid van Donald Trump om te snijden in gezondheidsdiensten leidt tot een „zeer zorgwekkende situatie voor de volksgezondheid en het milieu”. De gevolgen zijn volgens hen nu al ingrijpend, ook wereldwijd. „De gezondheid en veiligheid van onze samenleving staan op het spel.”

Sinds april ontslaat de regering-Trump op grote schaal werknemers van instanties die milieu- en volksgezondheid beschermen. Het gaat om het instituut voor ziektebestrijding CDC, het gezondheidsinstituut NIH, milieubeschermingsorganisatie EPA en het agentschap voor voedsel- en medicijnveiligheid FDA. Zeker tienduizend medewerkers verloren hun baan – van wie velen dat pas merkten doordat hun toegangspas niet meer werkte. Ook krijgen de instanties ongekende bezuinigingen te verduren – voor NIH wel 40 procent van het totale budget.

De gevolgen ervan zijn immens, aldus de Europese auteurs. De voedselveiligheid in de VS komt in het geding, net als de ontwikkeling van medicijnen. En zonder een goed functionerende EPA zijn de „basisvoorwaarden voor het dagelijks leven” in gevaar: schoon water en schone lucht. Toxicoloog en mede-auteur van het commentaar Martin van den Berg ziet dat de ontslagen „bewust gedaan” worden bij organisaties die impact op klimaat of milieu proberen te voorkomen. De EPA is wat dat betreft een „heel logisch doelwit”.

Volgens de auteurs zijn wereldwijd de gevolgen groot. Doordat de VS uit de Wereldgezondheidsorganisatie stappen, valt 20 procent van het budget weg. Dat leidt „ongetwijfeld tot miljoenen te voorkomen doden”. Dat getal is „absoluut juist”, zegt Van den Berg. „De bezuinigen zijn echt massaal, zonder dat een alternatief wordt geboden.” Hij noemt de situatie „een verkapte massamoord” over een „periode van vijf tot tien jaar”.

Helemaal onderaan staat de veelzeggende disclaimer: de opiniebijdrage geeft „uitsluitend de zienswijze van de Europese hoofdredacteuren”.

„De Amerikaanse hoofdredacteuren moeten hun mond houden”, zegt Van den Berg daarover. „Als zij aangeven wat wij nu hebben aangegeven, dan betekent dat automatisch ontslag.” En voor de Amerikaanse milieu-instanties is het nu „de vraag in hoeverre ze naar het pijpen gaan dansen van Trump.” Wat dat betreft is het zorgwekkend dat de nieuwe FDA-baas Marty Makary onlangs onjuiste beweringen relativeerde van volksgezondheidsminister Robert F. Kennedy Jr..

Van den Berg was een van de aanjagers van het commentaar. Op een internationaal congres hadden de verhalen van Amerikaanse collega’s grote indruk gemaakt. De gedeelde verklaring moet vanuit Europa een „steun in de rug” zijn voor de Amerikaanse collega’s.

KLM van plan om vluchten naar Tel Aviv te hervatten, personeel uit zorgen aan vakbond

admin
May 14, 2025
0

KLM is van plan om vanaf 31 mei weer naar de Israëlische stad Tel Aviv te vliegen, ondanks zorgen van KLM-personeel. Zij zijn onder meer bezorgd vanwege een recente raketaanval op de luchthaven Ben-Gurion, waar KLM weer naartoe wil vliegen. Dat laat de Vereniging Nederlands Cabinepersoneel (VNC) woensdag weten aan NRC.

Elf maanden geleden staakte KLM vluchten naar Tel Aviv, omdat de luchtvaartmaatschappij de situatie te onveilig vond. Daar denkt KLM nu anders over.

Toch deden meerdere KLM-personeelsleden melding bij de VNC. Dat heeft onder meer te maken met de inslag van een ballistische raket bij de luchthaven, waarbij zeker zes mensen gewond raakten. De aanval werd opgeëist door de Jemenitische Houthi’s.

Vakbondsvoorzitter Chris van Elswijk noemt het „opmerkelijk” dat KLM haar vluchten naar Tel Aviv wil hervatten. Andere luchtvaartmaatschappijen besloten na de Houthi-aanval juist om hun vluchten op te schorten. Desondanks vertrouwt Van Elswijk erop dat KLM de beslissing heeft genomen op basis van „de juiste informatie”.

Van Elswijk benadrukt dat de VNC de meldingen serieus neemt en adviseert personeel om eerst met hun leidinggevende te praten. „We zijn benieuwd of KLM open staat voor deze zorgen en maatwerk kan toepassen in deze situatie. Dat zal komende weken moeten blijken”, aldus Van Elswijk.

Oranje reisadvies

Voor het grootste deel van Israël geldt vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken een oranje reisadvies, oftewel: alleen gaan als het noodzakelijk is. Voor een deel van de grensgebieden geldt een rood reisadvies.

Onder meer Lufthansa (waar ook ITA en Brussels Airlines onder vallen) besloot na de aanval op 4 mei de vluchten weer op te schorten tot 18 mei. Lufthansa heeft nog niet besloten of de vluchten daarna worden hervat, schrijft persbureau Reuters.

Andere luchtvaartmaatschappijen, zoals British Airways, United Airlines en Delta Airlines, schrapten de vluchten tot half juni. Easyjet zou 1 juni weer vliegen, maar besloot haar vluchten te schrappen tot en met het einde van die maand.