Filippijnse ex-president Duterte gekozen tot burgemeester van Davao bij verkiezingen in teken van familievete met president Marcos

Posted on May 12, 2025 by admin

Ex-president Rodrigo Duterte is volgens voorlopige uitslagen met een meerderheid gekozen tot burgemeester van Davao, de derde stad van de Filippijnen in het zuiden van het land. Zijn zoon Sebastian, de huidige burgemeester, is gekozen tot locoburgemeester en zal naar verwachting als waarnemend burgemeester optreden.

De winst bevestigt dat de voormalige president nog altijd een van de populairste leiders is in Filippijnen, ondanks zijn arrestatie en uitlevering aan het Internationale Strafhof in Den Haag wegens misdaden tegen de menselijkheid waartoe zijn kruistocht tegen de drugshandel zou hebben geleid. De uitslag betekent voor de familie Duterte dat ze de macht behoudt in het zuiden van de Filippijnen.

Deze maandag konden 68 miljoen kiezers twaalf senatoren kiezen (van de vierentwintig) en ruim 18.000 regionale gouverneurs, burgemeesters en wethouders. De verkiezingen waren vooral een krachtmeting tussen de twee machtigste families van de Filippijnen, de Marcos-dynastie, geleid door president Ferdinand Marcos Junior, zoon van oud-dictator Ferdinand Marcos, en de familie Duterte.

Het eind van de vete tussen de Marcos- dynastie en de familie Duterte is nog niet in zicht

Op de achtergrond van deze verkiezingen speelt de strijd om de presidentsverkiezingen van 2028. Daarvoor is het belangrijk loyale senatoren te hebben in de senaat. Om aan de macht te komen in 2022 sloot Marcos Junior een alliantie met Sara Duterte, de dochter van Rodrigo Duterte. Zij werd zijn vicepresident. Sinds een vertrouwensbreuk tussen de twee in 2024 vechten de twee families om de macht.

Volgens de familie Duterte zou Sara in ruil voor haar steun aan Marcos Junior in 2022 op haar beurt zijn steun krijgen voor het presidentschap in 2028. De ruzie leidde tot verraad, volgens analisten: in 2024 vervolgde de staat Sara Duterte wegens corruptie. Ook werd ze ervan beschuldigd een aanslag te hebben beraamd op Marcos Junior.

Complot

Volgens de Duterte-aanhangers maken de aantijgingen deel uit van een complot georkestreerd door Marcos Junior om het presidentschap van Sara in 2028 te dwarsbomen. Ook wordt de uitlevering van Rodrigo Duterte aan het Strafhof gezien als manoeuvre van Marcos om de macht van de familie Duterte te breken.

Lees ook

Lees ook: In Scheveningen wacht ex-president Duterte een ‘humanitaire gevangenis’

In juli wordt in de senaat de zaak tegen Sara Duterte voortgezet. Om haar af te zetten als vicepresident heeft Marcos er een tweederde meerderheid nodig. Volgens een voorlopige uitslag ziet het ernaar uit dat een meerderheid van de senatoren straks op de hand van Marcos is. Omdat ze loyaal zijn aan de dynastie, maar ook omdat ze diens verzet tegen Chinese agressie in Filippijnse en internationale wateren steunen. Tijdens zijn presidentschap had Rodrigo Duterte nauwe banden met China, maar veel Filippijnen vinden deze pro-Chinese houding onwenselijk, gezien de toenemende Chinese dominantie in de regio.

Maar de positie van Marcos Junior is ook weer niet al te sterk. Van de twaalf nu gekozen senatoren zijn er volgens de eerste uitslagen vijf pro-Duterte en vijf pro-Marcos. Van de twaalf aanblijvende senatoren zouden er twee pro-Duterte zijn. Sara Duterte heeft negen senatoren nodig om afzetting te blokkeren. Van niet alle senatoren is bekend waar hun loyaliteit straks zal liggen. Dat betekent dat het einde van de vete tussen beide dynastieën nog niet in zicht is.

Opvallend is de winst van twee senatoren die verbonden zijn aan de voormalige presidentskandidaat Leni Robredo, een progressieve pro-democratische politica.

Hoewel de Filippijnen sinds de val van Marcos Senior in 1986 een democratie zijn, wordt de politieke macht nog altijd gedomineerd door zo’n tweehonderd rijke families. Omkoping van kiezers, corruptie en desinformatie verzwakken de democratie. Armoede maakt kiezers kwetsbaar, stelde de Filippijnse politicoloog Anthony Borja deze week in het Japanse Nikkei Asia. „Mensen zijn sneller geneigd te stemmen op degene die hun een geldbedrag geeft in plaats van op iemand die goed beleid nastreeft. Het geeft mensen financiële verlossing op de korte termijn, maar oplossingen voor de lange termijn blijven uit.”

‘Duster’ is een opvallend luchtige serie, ook al komen er regelmatig mensen bloederig aan hun einde. ‘Het voornaamste doel was een serie die lol uitstraalt.’

admin
May 13, 2025
0

Een rinkelende telefoon middenin de woestijn, een felrode muscle car die met gierende banden voor de telefooncel stopt, en Lost-acteur Josh Holloway die uitstapt. Het zijn de openingsminuten van de nieuwe HBO Max-serie Duster, maar het was ook het enige dat schrijver en producent J.J. Abrams (Lost, Alias) had bedacht toen hij jaren geleden collega-scenarist LaToya Morgan vroeg de serie samen met hem te creëren. „Meer dan dat beeld in zijn hoofd had hij niet”, vertelt Morgan tijdens een video-interview vanuit Los Angeles.

Toch was de scenarist, die eerder aan series als The Walking Dead en Into the Badlands werkte, gefascineerd door de scène die haar collega schetste. „Ik had direct allerlei ideeën over wie de man die uit de auto stapt kon zijn, en wat zijn snode en sluwe plannen waren.” Wat volgde was iets dat Morgan omschrijft als ‘jazz’; een eindeloos over en weer tussen de twee schrijvers waarin ze allerlei ideeën en inspiratiebronnen met elkaar uitwisselden. „Toen we eenmaal wisten dat de man in de woestijn was om iets vreselijks te doen, besloten we dat hij voor een misdaadfamilie zou werken.” Dit leidde volgens Morgan weer tot een verkenning van hun favoriete misdaadverhalen. „We hadden het over The Godfather, The Parallax View, alles van Tarantino, Scorsese en de gebroeders Coen. Hoe konden we een frisse draai geven aan die klassiekers?”

Deze frisse draai werd uiteindelijk Duster, een acht aflevering tellend (eerste) seizoen over Jim (Holloway), een gelikte ‘getaway driver’ voor een maffiabaas (gespeeld door Keith David) in het Amerikaanse zuidwesten van de jaren ’70. Jim is een man met lange, glanzend blonde lokken die een tot ver op de gespierde borst openhangend blouse draagt op een strakke spijkerbroek met wijde pijpen. Iemand die dankzij de kuiltjes in zijn wangen en snelle auto overal mee weg lijkt te komen. Tot hij Nina (Rachel Hilson) treft, een onervaren maar zeer gedreven FBI-agente die – als eerste zwarte vrouw bij het inlichtingenbureau – hoopt zichzelf te bewijzen door de chauffeur te rekruteren als infiltrant om samen met haar het misdaadsyndicaat te ontmantelen.

Scenarist LaToya Morgan: „”Het voornaamste doel bleef om de kijkers te vermaken.”

Ouderwetse kinderreclame

Duster is een opvallend luchtige serie, ook al komen er regelmatig mensen bloederig aan hun einde. Het zonnige filter, de van het scherm spattende jaren ’70 kleding en opzwepende hits op de soundtrack geven het geheel iets vrolijks. En ook de door J.J. Abrams gecreëerde intro van racende speelgoedauto’s dat nog het meest doet denken aan ouderwetse kinderreclame, is – naast uiterst vakkundig gemaakt – vooral lollig. „Ons doel was een serie die plezier uitstraalt”, beaamt Morgan. „J.J. en ik hebben elkaar de hele tijd aan het lachen gemaakt door de meest idiote moordenaars en de wildste achtervolgingen te bedenken. Een van de leukste dingen aan deze serie is dat je nooit weet wie er achter welke deur staat.”

De serie past volgens de scenarist in de huidige televisietrend waarbij oude serieformats nieuw leven wordt ingeblazen. Zoals collega HBO Max-serie The Pitt een hedendaagse versie van de jaren ’90 ziekenhuisserie E.R. is, ziet ze Duster als een terugkeer naar jaren 70 en 80-series als Starsky & Hutch en The Fall Guy. „Het soort serie dat er momenteel niet echt is”, aldus Morgan. „We wilden iets maken dat je aanzet als je thuiskomt uit je werk om even in te ontsnappen.”

Niet dat Duster geen diepere lagen heeft, of boodschappen die in onze tijd resoneren. Vooral Nina en haar collega Awan (Asivak Koostachin), een agent van inheems Amerikaanse afkomst, krijgen volop met vooroordelen en openlijk racisme te maken. Hoe het was om in die tijd een minderheid te zijn in een traditioneel witte omgeving als de FBI, is iets waar de makers volop onderzoek naar hebben gedaan. „Dat stukje moest zo authentiek mogelijk zijn”, zegt Morgan. „Maar waar we dat heel serieus namen, gingen we er ook prat op dat onze personages lol hadden. Want het voornaamste doel bleef om de kijkers te vermaken.”

Groovy

Hoofdrolspeler Holloway omschrijft de toon van de serie zoals ‘ie van meet af aan werd gezet door Abrams en Morgan, als volgt: „Ja, er gebeuren nare dingen, maar laten we het vooral ‘groovy’ houden.” Tijdens een groepsgesprek met internationale journalisten via Zoom vertelt de acteur dat hij dat het leukste vond aan de serie. „Je blijft na het kijken niet achter met een emotionele kater, zoals bij de meeste series van het moment. Het zijn de seventies. Laten we plezier maken.”

Holloway, die bekend werd als Sawyer in de door Abrams gecreëerde hitserie Lost, groeide zelf op in de jaren ’70. Voor inspiratie hoefde hij niet verder te kijken dan naar zijn eigen jeugd op het platteland van Georgia en zijn eigen vader, een man met strakke, tot ver openhangende blousjes en een grote bos krullen. „Het was een tijd waarin iedereen sexy mocht zijn. Mensen liepen met een zelfverzekerde tred, ze hadden swagger en waren uitgesproken zichzelf. Heerlijk”, zegt hij met de voor hem zo kenmerkende brede grijns.

Holloway hoefde er dan ook niet lang over na te denken of hij Jim, een personage dat door Abrams speciaal voor hem was gecreëerd, wilde spelen. Sterker nog, na het lezen van de eerste regels van het script en het jaartal ‘1972’, was hij al om: „Alles aan die tijd trekt me aan. De muscle cars, die explosie aan muziek, drugs, mode en individualisme. Het einde van de Vietnamoorlog en mensen die steeds meer in opstand kwamen en hun stem gebruikten. Het is zo’n rijke periode.”

Ook Morgan benadrukt hoe essentieel de vroege jaren ’70 zijn voor de serie: „Het is niet alleen een vreselijk levendige, en minder cynische tijd maar het verhaal werkt simpelweg niet als het in ons heden speelt. Dan zou iedereen elkaar sms’en. Maar omdat het de seventies zijn, moeten ze naar elkaar toe. Ze moeten in die auto’s stappen, en op pad.”

Muscle cars

Dat de auto’s in kwestie muscle cars zijn, is ook niet onbelangrijk. Want naast chauffeur Jim en FBI-agent Nina heeft Duster nog een hoofdpersonage. Een waar de serie zelfs naar is vernoemd: Jims rode Plymouth Duster. Een Amerikaanse auto die slechts een paar jaar, van 1969 tot 1976, werd gemaakt en heel bewust door Abrams en Morgan is uitgekozen. „Er zijn nogal wat iconische auto’s’, zegt Morgan. Ze noemt Steve McQueen’s Mustang uit de film Bullit, James Bonds Aston Martin, K.I.T.T. uit Knight Rider en General Lee, de oranje Dodge Charger uit The Dukes of Hazzard. „Wij wilden een auto van hetzelfde kaliber en de Duster sprong er wat ons betreft bovenuit.” Niet alleen omdat de auto snelheid en precisie heeft, vertelt Morgan, maar vooral omdat hij maar zo kort werd geproduceerd. „Daardoor kennen niet veel mensen hem. En dat betekent dat wij ‘m iconisch kunnen maken.”

Niet bij het gebed in de moskee? Dan komen de Taliban even bij je thuis kijken

admin
May 13, 2025
0

Nowruz, het Perzisch nieuwjaarsfeest eind maart, was dit jaar in Afghanistan een ingetogen bedoening. De Taliban, die het sinds augustus 2021 voor het zeggen hebben in het land, hebben het lentefeest als nationale feestdag geschrapt. Het is burgers niet verboden het zelf te vieren – maar met gedragsregels die steeds verder worden aangescherpt, durven mensen dat niet te uitbundig. En de ultieme domper dit jaar: de lente werd ingeluid, maar weer bleef een nieuw schooljaar voor meisjes en jonge vrouwen uit.

„Als er een aangewezen moment zou zijn om de scholen weer te openen voor alle leerlingen, dan is dat Nowruz”, stelt Graeme Smith, Afghanistan-analist voor de denktank International Crisis Group. De uitsluiting van meisjes en vrouwen uit het onderwijs vanaf de middelbare school, is in de afgelopen drieënhalf jaar symbool geworden voor het hardvochtige regime dat de Taliban in het Islamitisch Emiraat van Afghanistan hebben ingesteld. Sinds augustus vorig jaar, toen de machthebbers de derde verjaardag van hun machtsovername markeerden, hebben die gedragsregels een nog definitiever karakter. Op aangeven van de hoogste leider, Hibatullah Akhundzada, bracht het ministerie voor het Bevorderen van Deugdelijkheid en het Voorkomen van Ondeugd een moraliteitswet naar buiten.

In 35 artikelen is nu uiteengezet hoe Afghaanse burgers de sharia, de islamitische wet, volgens de Taliban moeten volgen. Vrouwen moeten volledig bedekt over straat, hun stem mag buitenshuis niet meer luid klinken. Winkels, bedrijven en reisbureaus moeten rekening houden met gebedstijden. Hoe is het dagelijks leven veranderd sinds de invoering van deze wet?

Paspoppen wier gezicht is bedekt in een etalage in Kabul in juli 2024.

Een vrouw in boerka loopt op straat in Kabul in januari 2024 langs een kapperszaak met bekladde gezichten van mannen.

Foto’s Wakil Kohsar/AFP

Controleposten

„Als ik de deur uitga, ben ik in opperste concentratie. Ik controleer mijn kleding – een lange jurk, is mijn haar goed bedekt? – en bedenk of mijn verschijning voldoet aan de verwachtingen van hoe vrouwen zich in het openbaar moeten gedragen”, vertelt Muzhgan (28) uit Kabul, waar ze woont met haar ouders en gezin van vijf broers en zeven zussen. NRC ontmoette de jonge vrouw in november 2023. Toen al moest Muzhgans vader haar vergezellen op reizen die ze maakte voor haar werk voor een internationale ngo, als verplichte mannelijke begeleider.

Tegenwoordig gebruikt ze het openbaar vervoer niet meer, om zo min mogelijk last te hebben van controlerende blikken, van medepassagiers en Taliban-leden. Begin dit jaar werd duidelijk dat ze haar baan, waarop ze zo trots is geweest, gaat verliezen nadat de regering heeft gedreigd ngo’s met vrouwelijke werknemers te sluiten.

Als ik de deur uitga, ben ik in opperste concentratie. Ik controleer mijn kleding – een lange jurk, is mijn haar goed bedekt?

Muzhgan
inwoonster Kabul

Internationale organisaties proberen vaak hun personeel aan het werk te houden, ook vrouwen, maar kunnen niet openlijk toegeven dat zij tegen de regels van de autoriteiten ingaan. In de private sector hebben vrouwen meer ruimte om te werken, stelt Smith op basis van een recent, nog te publiceren, onderzoek van de International Crisis Group. „Afghaanse vrouwen deden altijd al liever zaken met andere Afghaanse vrouwen. Er is een dienstensector ontstaan waarin vrouwen diensten aan elkaar verlenen.”

Muzhgan voelt zich thuis opgesloten, maar naar buiten gaan voelt als risicovol. „In de stad zijn de Taliban zichtbaar aanwezig, vooral rond controleposten. Mensen merken hen daarbuiten misschien niet altijd op, maar ze patrouilleren ook in andere delen van de stad op straat. Meestal kun je Taliban-leden herkennen aan hun traditionele Afghaanse kleding, of ze dragen wapens.”

Een vrouw in boerka loopt op een markt in Kabul langs ballonnenverkopers, afgelopen januari.

Taliban bij een moskee tijdens Suikerfeest, het einde van de Ramadan, op 30 maart.

Foto’s Wakil Kohsar/AFP, Ahmed Sahel Arman/AFP

De Taliban-leden spreken burgers aan op de naleving van gedragsregels of om persoonsdocumenten te controleren. „Dat gaat meestal best beleefd, maar ik heb ook meegemaakt dat ze heel streng zijn. Dat hangt allemaal af van de situatie en de stemming van de Taliban die tegenover je staat.”

Hoe ze dan haar dagen doorbrengt? Het liefst zit ze met haar zussen in de woonkamer. Ze kijken films en lezen, ze volgen online Engelse les. Ze kletsen over hun „verlangens om buiten Afghanistan te reizen, waar we weer kansen hebben. In dat soort gesprekken lijkt het leven nog een beetje normaal.” Muzhgan kon haar school afmaken; enkele jongere zussen werden na de schoolsluitingen door de Taliban naar huis gestuurd. „Ik gun mijn zussen dat ze ook leren denken over mooie toekomstbeelden.”

Maar ook binnenshuis is de sfeer nu regelmatig gespannen. Vanwege eerder werk van Muzhgan in de Afghaanse media – ze zou graag verder werken in de journalistiek – weet de familie de ogen van handhavers van het ministerie van Deugdelijkheid op zich gericht. In de moraliteitswet is bepaald dat speciale ambtenaren (zogeheten muhtasib) toezicht houden op naleving. In de wet zijn ook straffen opgenomen – tot detentie van drie dagen – die kunnen worden opgelegd bij overtredingen.

Bij het gezin kwamen al controleurs aan de deur. Dat is behoorlijk intimiderend, stelt Muzhgan. „De handhavers zeggen dat ze het recht hebben binnen te komen, ze ondervragen ons over onze bezigheden en kunnen specifieke eisen stellen met betrekking tot onze kleding of gedrag.”

Lees ook

deze reportage uit Kabul in december 2023

Ook voor mannen

Sinds de invoering van de moraliteitswet zijn voorschriften nog verder aangescherpt. Een verbod op het volgen van medische opleidingen voor vrouwen, zoals verlos- en verpleegkunde, veroorzaakte internationaal een nieuwe golf van verontwaardiging. Mensenrechtenorganisaties stellen dat in Afghanistan een ‘gender-apartheidsregime’ heerst, waarin vrouwen amper mogen deelnemen aan het openbare leven.

Wat in die internationale reacties op de deugdenwet minder aan bod kwam, is dat die ook mannen meer restricties oplegt. Eerder konden zij zich nog redelijk vrij bewegen, zeker in de stedelijke gebieden, nu houden de handhavers van het ministerie toezicht op hun moskeebezoeken en hun baardlengte (minstens een vuist). Het is hun verboden om „niet-moslims te imiteren in uiterlijk of gedrag”, zo staat te lezen in een vertaling van de wetsartikelen. Het betekent in de praktijk dat mannen geen korte kapsels hebben en geen spijkerbroeken dragen. Vastgelegd is ook dat mannen niet naar andere vrouwen mogen kijken dan hun eigen echtgenotes, of vrouwelijke familieleden.

Het feit dat Taliban nu ook het gedrag van mannen strenger reguleren, kwam voor een deel van de mannen als een „shock”, zo tekende The Washington Post op in september, op basis van gesprekken met Afghaanse mannen. De geïnterviewden stelden dat de nieuwe wet hinderlijk is voor de economie: taxichauffeurs vertelden bijvoorbeeld dat ze vaker moeten stoppen omdat hun passagiers gecontroleerd worden. Als vrouwelijke klanten zonder begeleider instappen, worden de chauffeurs beboet.

Een enkeling vertelde de Amerikaanse krant dat hij het betreurde dat hij niet eerder had geprotesteerd: misschien zouden de autoriteiten nu niet zo ver zijn gegaan als de vrijheidsbeperking van vrouwen niet al maatschappelijk tegengas had opgeroepen.

Vrouwelijke **Afghaanse journalisten** bedekten hun gezicht met een mondkapje tijdens een persconferentie in Kabul op 19 september 2024.

Sim-kaarten staan op naam

Muzhgan communiceert via WhatsApp en e-mail. Bellen doet ze liever niet over de telefoon. De angst dat de GDI, de inlichtingendienst van de Taliban, telefoons tapt, bestaat al langer. Afghaanse SIM-kaarten staan geregistreerd op naam en woonplaats zodat de overheid weet wie wat online doet. Communicatie via internet, is het idee, is nog het veiligst.

De Taliban lijken strenger te worden in hun controle, en daarvoor steeds geavanceerdere technieken aan te wenden. Vorige maand installeerde de politie van Kabul een netwerk van 90.000 bewakingscamera’s: in de hele hoofdstad worden de bewegingen van burgers gevolgd, kentekens geregistreerd en gezichten gedetecteerd. Aan de BBC vertelde een woordvoerder dat de surveillance gebruikt wordt voor criminaliteitsbestrijding. De bewakingsbeelden zouden niet gedeeld worden met andere overheidsinstanties. Maar het lijkt aannemelijk dat de camera’s ook worden aangewend om te controleren of burgers de gedragsregels van de moraliteitswet wel volgen.

„Het is zo moeilijk als je niet kunt inschatten hoe je gedrag wordt geïnterpreteerd of wie zich daarmee wil bemoeien”, ‘verzucht’ Muzhgan in november, als de nieuwe moraliteitswet drie maanden van kracht is.

Onderling wantrouwen

Het is een zorgwekkende ontwikkeling, volgens de VN-rapporteur voor Afghanistan, Richard Bennett. In zijn jaarlijkse rapportage aan de VN-vergadering schreef hij in februari dat de nieuwe moraliteitswet „een alomtegenwoordig klimaat van angst versterkt”. Ook voedt die de angst door „buren, collega’s, of zelfs familieleden te worden aangegeven voor echte of vermeende overtredingen”. Bennett constateert dat steeds meer burgers aan zelfcensuur lijken te doen.

De gevoelde angst voor repercussies en het risico dat ‘belastende’ communicatie gecontroleerd wordt, vormen een obstakel voor informatievergaring, het checken van feiten of het verwijzen naar nieuwe bronnen in het land, merkt ook NRC. Daar komt bij dat een aanzienlijk deel van de bevolking waarschijnlijk helemaal niet in contact wil komen met (buitenlandse) journalisten. Veel burgers, ook vrouwen, steunen de Taliban, brengt ICG-analist Graeme Smith in herinnering. Na jaren van oorlog willen zij zich richten op wederopbouw – en blijven ze fel gekant tegen invloeden van buitenaf.

De reële impact van de moraliteitswet in Afghanistan is waarschijnlijk een stuk gecompliceerder dan naar buiten komt, aldus Smith. „Deels komt dat doordat de Taliban hard willen overkomen. Terwijl de organisaties die werken aan vrouwenrechten, hun punt tégen de Taliban willen maken. Gewone vrouwen, die hun hijab dragen en de checkpoints door willen komen op weg naar hun werk, gaan geen persconferentie houden. Zij proberen zo min mogelijk aandacht te trekken.”

Vrouwenonderwijs

Hoewel er steun is voor de Taliban, baart het verbod op vrouwenonderwijs de Afghanen wél zorgen, zo blijkt bijvoorbeeld uit een recente enquête van het gezaghebbende Afghanistan Analyst Network (AAN). Het stuit veel burgers tegen de borst dat ambtenaren nu meer macht hebben over het privé- en familieleven. De controles op het gedrag van vrouwelijke familieleden, of huiszoekingen, schenden ook de traditionele familiewaarden waarin de man de beschermer van het gezin en de vrouwen daarin is.

Een deel van het gemor komt inmiddels uit de Taliban zelf, al uiten critici zich zelden in het openbaar. De moraliteitswet komt uit de koker van de zogeheten emir, religieus voorman Akhundzada. Hij zetelt in Kandahar, traditioneel het bolwerk van de organisatie. Andere leden, die zich aansloten bij de strijd tegen de internationale troepenmacht, hebben een andere achtergrond. Dit jongere kader groeide deels op buiten Afghanistan en werd blootgesteld aan het leven in grote steden, inclusief schoolgaande vrouwen.

Wat de Taliban echt verenigt, is de haat voor bemoeienis van buitenaf

Graeme Smith
International Crisis Group

In Kabul, waar de ministeries gevestigd zijn, lijken sommige ministers flexibeler te willen zijn. In januari verliet een hooggeplaatste functionaris van Buitenlandse Zaken het land, nadat hij zich kritisch had uitgelaten over Akhundzada’s onderwijsverbod voor vrouwen en meisjes. Volgens de Taliban betrof het een gepland familiebezoek, maar de timing was saillant; het leek alsof de functionaris na zijn kritiek de wijk nam.

Volgens Smith zouden juist de ingevoerde strikte sociale normen en de zware inperkingen van vrouwen, ervoor kunnen zorgen dat de eenheid van de Taliban en het regime onder druk komt te staan. „Er zou een soort overlevingsinstinct kunnen optreden”, stelt hij. Simpelweg omdat sommige Taliban-leden zich zullen realiseren dat het volledig uitsluiten van vrouwen – in de zorg, bijvoorbeeld – op termijn onmogelijk volgehouden kan worden. „Maar het lastige is: wat de Taliban echt verenigt, is de haat voor bemoeienis van buitenaf. Dus druk uitoefenen op het punt van de vrouwenrechten zal waarschijnlijk weinig uithalen.”

Afghaanse jongens lopen in Kabul langs een muurtekening van een vrouw met verminkt gezicht en de tekst „**Vrede is voor mij het recht om te stemmen”**, op 16 oktober 2024.

Franse steracteur Gérard Depardieu veroordeeld tot 18 maanden voorwaardelijk in rechtszaak waarin wereldbeelden botsten

admin
May 13, 2025
0

Amélie K. komt dinsdag als een van de laatsten de rechtbank van Parijs binnen, waar uitspraak gedaan wordt tegen de Franse steracteur Gérard Depardieu (76) die K. en een andere vrouw beschuldigen van aanranding. Amélie K. – een elegante parisienne van in de vijftig – gaat naast haar advocaat zitten op een wit bankje, haar blonde haar rust op haar schouders, ze kijkt strak vooruit. Depardieu en de tweede aanklaagster zijn niet aanwezig.

Terwijl de rechter voorleest, kijkt K. geconcentreerd naar zijn gezicht. Soms knikt ze voorzichtig. Als ze het woord coupable (schuldig) hoort, raakt ze haar advocaat even aan. Aan het einde van de drie kwartier durende uitspraak loopt K. zichtbaar opgelucht de rechtszaal uit. Alle feiten zijn „perfect bewezen” verklaard. Depardieu is veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden. De acteur mag zich bovendien twee jaar niet verkiesbaar stellen en wordt opgenomen in een database voor zedendelinquenten.

Lees ook

Lees ook: Als Depardieu begint te praten bij zijn proces wegens seksueel wangedrag, verkruimelt zijn stevige uiterlijk

Depardieu verdwijnt niet achter de tralies – zijn gevorderde leeftijd en gezondheidsproblemen zijn meegenomen in de strafmaat – maar deze uitspraak zal niet snel vergeten worden. Het is voor het eerst dat in Frankrijk een acteur met sterrenstatus wordt veroordeeld voor seksueel geweld. Een sterrenstatus die hem volgens veel collega’s uit de filmwereld lang beschermde: al decennialang gaan er verhalen rond over seksueel overschrijdend gedrag van Depardieu, maar klachten werden altijd weggewuifd.

En de uitspraak is maar een begin. Er komt een hoger beroep, zo kondigde Depardieus advocaat dinsdag aan. En naar verwachting komt er ook een rechtszaak over de aanklachten van actrice Charlotte Arnould. Zij beschuldigt Depardieu ervan haar tweemaal te hebben verkracht in 2018 – volgens Depardieu vond de seks met wederzijdse instemming plaats. Zij was toen 22, een beginnend actrice, een dochter van een familievriend van Depardieu. Hij was 70 en het monstre sacré van de Franse filmwereld.

‘Secundair slachtofferschap’

De dinsdag afgeronde zaak draaide om aanrandingen op en rondom de set van Les Volets verts (2022). Volgens de rechter is bewezen dat Depardieu de nu 54-jarige decorontwerpster Amélie K. op de set heeft vastgeklemd tussen zijn benen en haar vervolgens aanraakte op haar schaamstreek, billen en borsten. Onderwijl zou hij dingen hebben gezegd als „raak mijn dikke parasol aan, ik ga hem in je kut steken” – een verwijzing naar een eerder gesprek over parasols. Ook is bewezen verklaard dat Depardieu de 34-jarige regieassistente Sarah (een pseudoniem), die hem destijds begeleidde van zijn loge naar de set, driemaal op haar billen en borsten heeft betast.

Depardieu heeft de aanklachten altijd ontkend, maar was verre van consistent. Zo zei de acteur aanvankelijk dat hij K. niet had aangeraakt, terwijl hij later stelde haar „bij de heupen” te hebben vastgepakt „om niet om te vallen”. „Deze uitleg is weinig overtuigend”, zegt de rechter. „Het was niet nodig om heupen vast te grijpen, want meneer Depardieu was gezeten op een krukje.” Over Sarah stelde Depardieu dat hij haar niet herkende, terwijl zij vele dagen samen hadden gewerkt en hij zelf een andere assistent had gevraagd omdat zij „een verklikster” was toen ze had geklaagd over zijn wangedrag.

De rechter neemt Depardieu ook de wat agressieve houding van zijn advocaat Jérémie Assous in de rechtbank kwalijk. Hij noemde de slachtoffers abject, dom, zei dat zij „een vervelende stem hadden” en dat niemand hen gelooft. De rechter noemde de uitspraken „buitensporig en vernederend” en verplichtte Depardieu duizenden euro’s schadevergoeding te betalen vanwege „secundair slachtofferschap”.

Lees ook

Lees ook: De bekendste acteur van Frankrijk blijft het straatschoffie uit Châteauroux – maar de kritiek klinkt steeds luider

Botsende wereldbeelden

Sowieso botsten wereldbeelden de afgelopen maanden vaak in de rechtbank van Parijs. Claude Vincent en Carine Durrieu-Diebolt, de advocaten van de slachtoffers, spraken Depardieu aan op zijn macho-gedrag. Ze werden woedend als hij hen aansprak met ‘jongedame’, gebruikten termen als „seksueel geweld” en trokken bredere conclusies over in de Franse maatschappij ingebed seksisme. Ze voelden zich gesteund door feministische activisten die zich geregeld voor de rechtbank verzamelden.

Assous en Depardieu schilderden de slachtoffers en hun advocaten juist af als geldbelust of zwak. Advocaat Assous riep de verdediging eens toe: „Leugenaars, hystériques, ga huilen!”. Hij onderstreepte dat Depardieu „geen Guy Georges” (een massamoordenaar) is en hun ervaringen dus „relatief” waren. Depardieu zelf zei dat hij „uit een ander tijdperk komt”. Een tijdperk „waarin vrouwen geen aangifte deden en niet praatten”, vulden de advocaten van de slachtoffers aan.

Complot

Related Posts

‘Duster’ is een opvallend luchtige serie, ook al komen er regelmatig mensen bloederig aan hun einde. ‘Het voornaamste doel was een serie die lol uitstraalt.’

Ouderwetse kinderreclame

Groovy

Muscle cars

Niet bij het gebed in de moskee? Dan komen de Taliban even bij je thuis kijken

Controleposten

Ook voor mannen

Sim-kaarten staan op naam

Onderling wantrouwen

Vrouwenonderwijs

Franse steracteur Gérard Depardieu veroordeeld tot 18 maanden voorwaardelijk in rechtszaak waarin wereldbeelden botsten

‘Secundair slachtofferschap’

Botsende wereldbeelden