Britse elitetroepen hebben bij missies in Afghanistan en Irak een reeks „barbaarse” oorlogsmisdaden gepleegd die tot dusver nog niet bekend waren. Zo zou een ongewapend kind zijn neergeschoten en de keel van een gewonde, weerloze man zijn doorgesneden.
Dat blijkt uit onderzoek van het BBC-programma Panorama. De BBC sprak op anonieme basis met dertig personen die bij de Special Air Service (SAS) of de Special Boat Service (SBS) hebben gewerkt. „Ze sloegen een jonge jongen in de boeien en schoten hem neer”, vertelt een veteraan die bij de SAS in Afghanistan diende. „Hij was duidelijk een kind, nog niet eens in de buurt van de strijdbare leeftijd.” Volgens hem was het doden van mensen die ze gevangen namen „routine”. Een SBS-veteraan spreekt van barbaarse operaties waarbij sprake was van meeloopgedrag.
Gevangenen werden geboeid en gefouilleerd en daarna soms standrechtelijk geëxecuteerd met een schot door het hoofd. Om de misdaden te verhullen werden vervolgens de plastic handboeien weer afgesneden en een pistool bij het lichaam neergelegd om te suggereren dat sprake was geweest van een vuurgevecht of een ernstige dreiging.
De leden van de troepen zouden „dodentellingen” hebben bijgehouden. Eén militair zou bij een missie in Irak berucht zijn geraakt binnen de SAS omdat hij tientallen burgers heeft omgebracht. Hij zou „moorden hebben verzameld”, zoals een oud-collega van hem vertelt. Bij elke operatie zou hij iemand hebben geprobeerd te doden. „Hij leek echt een psychopaat.” De veteraan zag hoe de stilste jongens veranderden in personen met „ernstige psychopathische trekken”. „Ze waren wetteloos. Ze voelden zich onaantastbaar.”
Herhaaldelijk aangekaart
De nieuwe getuigenissen omvatten beschuldigingen van oorlogsmisdaden die zich over een veel langere tijd uitstrekken dan de periode die nu onder leiding van oud-rechter Lord Charles Haddon-Cave wordt onderzocht. Hij onderzoekt misdaden van Britse militairen in Afghanistan, in het bijzonder of er buitengerechtelijke executies zijn gepleegd, in de periode 2010-2013 maar de BBC komt met voorbeelden uit 2006.
Panorama zegt voor het eerst te onthullen dat David Cameron, de Britse premier van 2010 tot 2016, meermaals gewaarschuwd is voor de oorlogsmisdaden. Zo vertelt een oud-veiligheidsadviseur van de Afghaanse president Hamid Karzai dat die zijn zorgen dat gevangen burgers werden gedood „consequent en herhaaldelijk” bij Cameron heeft aangekaart. Een woordvoerder van Cameron ontkent dit tegenover de BBC. „Naar beste weten van Lord Cameron” heeft president Karzai alleen zaken aangekaart over de NAVO-troepen in het algemeen en kwamen daarbij de Britse special forces niet aan de orde. Verder wil Cameron in afwachting van het onderzoek niet reageren. Oud-rechter Haddon-Cave stelt in een reactie dat hij „alle onderzoekslijnen” zal blijven volgen en verder geen commentaar wil geven. Hij plaatste maandag wel een oproep dat getuigen zich kunnen melden.
In Australië is een onderzoek naar misdaden gepleegd door militairen in Afghanistan al afgerond. In 2020 stelde een onderzoek in opdracht van de regering vast dat Australische militairen tussen 2005 en 2016 zeker 39 ongewapende Afghaanse gevangenen en burgers hebben geëxecuteerd.
Lees ook
De gemartelde boer, de Australische special forces en een verdwenen rapport
