Toen Sinan Çankaya begon aan zijn boek ‘Galmende geschiedenissen’, was zijn uitgever niet gelijk enthousiast. Een boek over racisme, discriminatie en de oorlog in Gaza: moest dat nou? Dat moest, vond Çankaya. Volgens de schrijver is het westen selectief in hoe we ons conflicten en oorlogen herinneren. “Welke levenden en doden vinden we waardig en welke moeten nog dieper worden begraven?”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar [email protected].
Hamas heeft zaterdag nieuwe beelden gedeeld van twee levende Israëlische gijzelaars. Het gaat om twee mannen die tijdens het Supernova-festival op 7 oktober 2023 werden ontvoerd. In de video, waarin zij onder meer oproepen tot een staakt-het-vuren, zijn twee mannen te zien in een donkere ruimte. Een van hen ligt nagenoeg bewegingsloos onder een deken. De ander houdt een emotioneel betoog tegen voortzetting van de oorlog. De beelden zijn in gevangenschap gemaakt. Het is niet duidelijk wanneer de video is gemaakt: de beelden zijn ongedateerd.
Een van de gijzelaars zou zichzelf hebben verwond en niet meer in staat zijn te eten of drinken. „Wat zeggen jullie tegen jullie familie? Waarom is deze oorlog nog gaande? De tijd dringt”, zegt de andere gijzelaar. Zijn woorden zijn gericht aan de Israëlische luchtmacht die aanvallen blijft uitvoeren.
Met de tekst „alleen een staakt-het-vuren brengt ze levend terug” eindigt de video. Hamas gebruikt dit soort propagandavideo’s vaker om de druk op Israël op te voeren. Ook in Israël neemt de kritiek op het voortzetten van de oorlog toe, veelal niet vanwege het lijden van de burgerbevolking in de Gazastrook, maar om de overgebleven gijzelaars thuis te krijgen.
Uitgebreid offensief
Dinsdag zei een hoge Hamasfunctionaris nog niet langer geïnteresseerd te zijn in onderhandelingen met Israël over het bereiken van een bestand. Basem Naim zei tegen persbureau AFP dat „het geen zin heeft om gesprekken aan te gaan of nieuwe voorstellen voor een staakt-het-vuren te overwegen zolang de hongeroorlog en de uitroeiingsoorlog in de Gazastrook voortduren”. Dat was een dag nadat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu een nieuw offensief in Gaza bevestigde, inclusief gedwongen verplaatsing van de bevolking.
Diezelfde dinsdag sprak de extreem-rechtse Israëlische minister van Financiën, Bezalel Smotrich, van de „volledige vernietiging” van Gaza binnen een paar maanden.
Ook dit weekend voert Israël aanvallen uit in de Gazastrook. In de nacht van zaterdag op zondag kwamen volgens de lokale autoriteiten al zeker negen mensen om. Zaterdag kwamen zeker 23 mensen om. Onder hen ook kinderen die in hun slaap – in een tent – werden gedood bij de luchtaanvallen.
Families van gijzelaars en aanhangers protesteren op 10 mei voor een staakt-het-vuren. Foto Atef Safadi / EPA
Ongeveer vijftig procent van de predikanten van de protestantse kerk gaat in de komende tien jaar met pensioen. Een fors aantal, terwijl er nu al een tekort is aan het aantal voorgangers in de kerk. De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) organiseert daarom dit weekend voor de tweede keer Roepingenzondag, om kerkgangers te inspireren een kerkelijk beroep na te streven.
„Ons predikantenkorps is op leeftijd”, zegt scriba René de Reuver, algemeen secretaris van de PKN. Begin dit jaar waren zo’n 1.350 predikanten werkzaam in protestantse gemeenten in Nederland. De gemiddelde leeftijd is 55 jaar. Maar liefst 53 procent van de predikanten is 57 jaar of ouder. En hoewel de kerk kleiner wordt, zijn die twee ontwikkelingen niet even groot. De afname op termijn van voorgangers is veel groter dan de afname van gemeenten.
Het is niet alleen de toekomst waar de PKN zich zorgen om maakt. Nu al kunnen sommige gemeenten moeilijk een voorganger vinden. In Groningen, Friesland en Drenthe is een derde van de predikantsplaatsen vacant, zegt De Reuver. Maar het speelt ook op andere plekken in het land.
Roeping
De PKN vraagt voorgangers daarom om zondag aandacht te schenken aan het onderwerp ‘roeping’ en te bidden voor nieuwe predikanten en werkers in de kerk. Het is een traditie die voortkomt uit de rooms-katholieke kerk. In 1964 heeft paus Paulus VI de vierde zondag van Pasen uitgeroepen tot gebedsdag voor geestelijke roepingen.
De Reuver legt het concept van Roepingenzondag uit: „Het begint met dat je je geroepen voelt tot iets. Dat is natuurlijk niet alleen in de kerk zo, dat geldt voor meer beroepen. Waarom ga je iets doen? Omdat het je raakt, niet meer loslaat. Dat geldt voor een voorganger in de kerk absoluut zo.”
De scriba, die begin juli na negen jaar afscheid neemt van de PKN, hoopt dat predikanten kerkgangers zondag kunnen inspireren, onder meer met Bijbelse verhalen over roeping. Het is fundamenteel voor een christelijke roeping dat je denkt ‘oké, dit is bijzonder, dit zou weleens van God kunnen zijn’, zegt De Reuver.
Samuel
Maar ook belangrijk is dat je omgeving zo’n roeping herkent, gaat De Reuver verder. Hij verwijst naar het Bijbelse verhaal over Samuel, die door God wordt geroepen in de tempel. Hij herkent dat alleen eerst niet als zodanig. „Je hebt mensen nodig die dat tegen je kunnen zeggen. Er zijn genoeg Bijbelverhalen te vinden waarin zo’n roeping klinkt.”
Een roeping kan de PKN niet organiseren. „Zo gaat dat met de grote dingen van het leven, die organiseer je nauwelijks. Ze overkomen je, komen naar je toe. Maar je kunt natuurlijk wel proberen daar een soort kanaal voor proberen te maken. En of het gebeurt of niet, dat is niet aan ons.”
En dus roept de PKN voorgangers in gemeenten en kerkdiensten op om er aandacht aan te besteden zondag of om er iets over te schrijven. „We zijn als landelijke kerk een beetje terughoudend om tegen gemeenten te zeggen: nu moet het hier zondag over gaan. Dat is ook de vrijheid van gemeenten. Maar er was vanuit de kerken ook vraag naar. Ze zagen dit in andere kerken gebeuren en vroegen zich af: waarom doen wij dit niet?”
Mooiste beroep
Dominee word je door theologie te gaan studeren, zegt De Reuver. En of het een aantrekkelijk beroep is? „Dat moet je niet aan mij vragen”, lacht de scriba. „Zeker! Ik zou zeggen: word dominee, het mooiste beroep dat er is.” Dan serieus: „Er zitten veel verschillende kanten aan. Als je je er niet toe gemotiveerd weet, dan is het heel zwaar. Je bent de enige professional in een vrijwilligersorganisatie. Er komt veel op je af. Heel mooie dingen, maar soms ook ingewikkelde en verdrietige dingen.”
Wie eenmaal klaar is met zijn bachelor en master theologie, wordt niet zomaar bij een gemeente geplaatst. De gemeenschap bepaalt, zij kunnen kiezen uit de nieuwe kandidaten. De Reuver vertelt dat er weleens speeddates zijn georganiseerd, waarbij meerdere gemeenten kennis konden maken met nieuwe voorgangers. „En dan kijken of er een klik is.”
De daling van het aantal gelovigen stagneert, bleek onlangs uit cijfers van het CBS. En uit ander onderzoek blijkt dat generatie Z iets religieuzer lijkt dan de generaties daarvoor. De Reuver: „Kijk bijvoorbeeld naar het Nederlands elftal. Een groot deel van die jongens is gelovig. Dat was toen ik twintig was niet zo hoor.” Ook op televisie en in talkshows merkt De Reuver dat er iets meer aandacht lijkt voor religie.
Lees ook
Lees ook: Kerken zien meer jongeren komen
Zorgen maakt de scriba zich niet over de toekomst. „Maar dat is een geloofsreactie. De beweging van God is er al vanaf het begin van de schepping. Dat gaat echt wel door tot het eind van deze wereldtijd. Het is veel meer de vraag of wij ons erbij aansluiten en ons mee laten nemen.” Zorg heeft De Reuver wel over institutionele vormen, zoals kerken, waar gelovigen samen kunnen komen. „Het geloof heeft dat nodig.”
Sinds de Russische invasie is het dragen van traditionele kleding in Oekraïne in opkomst. „Mensen willen nog voelen dat ze Oekraïens zijn voordat ze sterven.”
Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via [email protected]
