Drie Europese leiders negeren Brussel en reizen naar Moskou voor Overwinningsdag

Posted on by admin

De teller staat op 29. Zoveel buitenlandse leiders verwacht het Kremlin vrijdag bij de viering van de overwinning op nazi-Duitsland, tachtig jaar geleden. Eregast is de Chinese president Xi Jinping, maar president Poetin zal ook zeer tevreden zijn over de aanwezigheid van twee Europese vrienden: de premier van EU-lidstaat Slowakije Robert Fico en de president van kandidaat-lid Servië Aleksandar Vucic. Hun reis naar Moskou ondermijnt de eenheid binnen de EU.

Voor Poetin is 9 mei de belangrijkste dag van het jaar. Overwinningsdag, met de militaire parade op het Rode Plein, is zowel een viering van de overwinning van het Rode Leger op Hitler – in het Russische narratief speelde het Westen daarbij geen rol – als een demonstratie van Ruslands militaire kracht. De oorlog tegen Oekraïne is voor Poetin min of meer een voortzetting van de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’. Niet voor niets is „denazificatie” een van de oorlogsdoelen in Oekraïne. In Moskou is een replica op ware grootte van de Rijksdag gebouwd om de zege van de Sovjet-Unie na te kunnen spelen.

Abchazië en Zuid-Ossetië

Het aantal buitenlandse gasten bij de vierde parade sinds de aanval op Oekraïne is belangrijk voor het Kremlin; het toont dat Rusland in diplomatieke en geopolitieke zin niet geïsoleerd is. Dinsdag maakte buitenlandadviseur Joeri Oesjakov de gastenlijst bekend.

Het Kremlin telt ruimhartig. Drie landen zijn niet breed erkend als onafhankelijke landen: Palestina en de door Rusland geannexeerde gebieden in Georgië Abchazië en Zuid-Ossetië. Acht landen maakten deel uit van de Sovjet-Unie: Wit-Rusland, Azerbeidzjan, Armenië en de vijf Centraal-Aziatische republieken. Prestigieuzer voor Poetin, en pijnlijker voor het Westen, is de aanwezigheid van de staatshoofden van Brazilië, Indonesië en Egypte.

De Chinese president Xi is maar liefst vier dagen in Moskou, volgens het Kremlin om de voortgang van het „strategische partnerschap” tussen Rusland en China te bespreken. Militairen uit dertien landen nemen deel aan de parade.

De Servische president Aleksandar Vucic is er bij op het Rode Plein.

Foto Attila Kisbenedek/AFP

Op tijd hersteld

De meeste ophef vooraf is er rond het bezoek van de premier uit EU-lidstaat Slowakije en de president van kandidaat-lidstaat Servië. Fico en Vucic hebben een goede relatie met Poetin, tot ongenoegen van Brussel en veel Slowaken en Serven. Half april lieten Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en buitenlandchef Kaja Kallas weten dat EU-aanwezigheid in Moskou op 9 mei zeer ongewenst is, en dat Vucic de toch al moeizame onderhandelingen over toetreding ernstig belast.

Afgelopen weekend leken zowel Fico als Vucic ziek te zijn en was hun reis onzeker. Vucic brak vrijdag een bezoek aan de VS voortijdig af en liet zich opnemen in een ziekenhuis in Belgrado. Fico annuleerde deze week een reis naar het VK en andere afspraken, maar ontkende dat hij ziek was. In Russische media werd gespeculeerd dat Fico en Vucic vergiftigd waren, of een ziekte voorwendden om niet naar Moskou te hoeven gaan.

Beide leiders lijken echter op tijd hersteld. Niet dat hun reis soepel verliep: Estland en Litouwen weigerden om het vliegtuig van Vucic door hun luchtruim te laten vliegen, vanwege de „politieke gevoeligheid van het doel van de vlucht”. Fico toonde zich begin deze week weinig inschikkelijk: hij haalde uit naar de Oekraïense president Zelensky en sloot een toespraak af met de kreet „Lang leve de Slowaakse republiek, lang leve het glorieuze Rode Leger!”

De Slowaakse premier Robert Fico gaat naar Moskou.

Foto Radovan Stoklasa/Reuters

Een derde Europese gast trekt minder aandacht: Milorad Dodik, leider van de Servische Republiek in Bosnië en Herzegovina. Dodik, bevriend met Vucic en Poetin, was begin april ook al in Moskou, ondanks een tegen hem uitgevaardigd arrestatiebevel.

Droneaanval

Oekraïne kan de veiligheid van de buitenlandse gasten in Moskou niet garanderen, zei Zelensky zaterdag. „Wij zijn niet verantwoordelijk voor wat er gebeurt op het territorium van de Russische Federatie. Zij zorgen voor jullie veiligheid.” Het voorstel van Poetin voor een driedaags staakt-het-vuren rond 9 mei werd door Zelensky niet serieus genomen. Net als bij Poetins ‘Paasbestand’ is het Oekraïense antwoord dat een bestand van dertig dagen in plaats van drie dagen een betere optie is.

Oekraïense drones kunnen Moskou bereiken, bleek deze week opnieuw bij een massale aanval op vliegvelden in Moskou en andere Russische steden. Duizenden reizigers strandden op vliegvelden door geannuleerde vluchten.

Related Posts

Welvaartsranglijst CBS: Nederland op vierde plek in Europa

Het Eurovisiesongfestival is nog niet begonnen, maar Nederland is nu al op de vierde plaats geëindigd op de Europese welvaartsranglijst. Afgaande op het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner (de waarde van alle goederen en diensten in een jaar) zijn alleen Luxemburg, Ierland en Denemarken op papier welvarender.

Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceerde. Het Nederlandse bbp per inwoner bedroeg vorig jaar 63.000 euro. Dat is ruim anderhalf keer zo veel als het gemiddelde in de Europese Unie.
Voor dit sommetje deelt CBS de totale omvang van de economie van vorig jaar gedeeld door het aantal inwoners. Het Nederlandse bbp per inwoner was vorig jaar iets groter dan een jaar eerder, omdat de economie harder groeide dan de bevolking.

Luxemburg, dat veel financiële instellingen herbergt, heeft binnen de EU al jaren het hoogste bbp per inwoner. Op de tweede plek staat Ierland, waar veel buitenlandse multinationals gevestigd zijn. Denemarken staat op de derde plek en Bulgarije heeft met ruim 16.000 euro het laagste bbp per inwoner.

CBS rekent ook de consumptie per inwoner uit om welvaart te meten. Volgens deze graadmeter staat Nederland op de tweede plaats in de EU. De individuele consumptie gecorrigeerd voor verschillen in het prijspeil is in Nederland ruim 32.000 euro. Alleen Luxemburg scoort, opnieuw, nog hoger.

Liveblog
Economieblog


Ranglijst welvaart in Europa: Nederland op vierde plek


In deze wijken in Amsterdam begint vaccineren met samen eten en wantrouwen overwinnen

Op deze vrijdagmiddag eind april staat er een half uur voor officiële aanvang al een rij voor het GGD-inloopspreekuur in de Amsterdamse Bijlmer. Kinderen vanaf vier jaar kunnen er direct, met of zonder afspraak, een gemiste prik uit het Rijksvaccinatieprogramma halen. Een vrouw is met haar zevenjarige kleindochter langs gekomen – het tijdstip, overdag, is voor veel werkende ouders ingewikkeld, zegt ze. „Daarom ga ik mee.”

De redenen waarom mensen zich niet meteen laten vaccineren wanneer ze daartoe worden opgeroepen, lopen uiteen, zegt jeugdarts Kirsten Lindeman. „Het is zelden onwil”, benadrukt ze. Mensen kunnen bijvoorbeeld negatieve ervaringen met een eerdere prik hebben, vertellen de collega’s van Lindeman, jeugdverpleegkundigen van de GGD in de Amsterdamse Bijlmer. Of er zijn praktische obstakels, zoals het gebrek aan vervoersmiddelen of tijd: voor vaccinaties kunnen ouders met kinderen alleen tijdens kantooruren terecht. „Ook worden de uitnodigingsbrieven door wijkbewoners niet gelezen, niet begrepen of vergeten”, vertelt jeugdverpleegkundige Rosa Wessel.

Het is een zaak van de lange adem. Iedere buurt vraagt een eigen aanpak

Rosa Wessel
jeugdverpleegkundige

Een Nederlandssprekende vader die met zijn veertienjarige dochter op het inloopspreekuur komt, herkent de onduidelijkheid over de RIVM-brief, die alleen per post en in het Nederlands wordt verstuurd. „En dat terwijl ik de taal nog goed spreek en lees.” Volgens de vader zou het bereik veel groter worden als de brief ook in het Engels wordt verstuurd. De mensen in Zuidoost hebben verschillende culturele achtergronden waardoor er regelmatig Engels op het inloopspreekuur wordt gesproken.

In dit stadsdeel is een persoonlijke band met de verschillende gemeenschappen heel belangrijk, legt Lindeman uit. „In deze wijk gaat het eerst over je familie, hoe het met iedereen gaat, en daarna vaak over eten”, zegt ze. De gemeente organiseert daarom gezamenlijke maaltijden, waar ouders elkaar ontmoeten en ervaringen delen. Vaccineren is dan geen losstaand doel, maar onderdeel van een breder gesprek over wat leeft bij buurtbewoners.

Lees ook

Vaccinatiegraad daalt niet verder, maar heel zeker weet het RIVM dat niet

Kinderen worden gevaccineerd door een medewerker van GGD regio Utrecht.

Wantrouwen

Aan de andere kant van Amsterdam, in stadsdeel Nieuw-West, ervaren veel inwoners wantrouwen tegenover de overheid in het algemeen, en vaccinaties in het bijzonder, weet GGD-jeugdverpleegkundige Aicha Karimi. „Mensen dachten eerst dat ik een soort overheidsbonus kreeg om ze te overtuigen een vaccinatie te nemen”, vertelt ze. Ook hoort ze regelmatig de misvatting dat vaccinaties, zoals de prik tegen bof, mazelen en rodehond (BMR), autisme zou veroorzaken.

Dat is niet zonder gevolgen: mazelenbesmettingen zijn de afgelopen jaren toegenomen in Nederland. Afgelopen april waren er landelijk al 347 gevallen van mazelen gemeld, een flinke stijging ten opzichte van 204 gevallen in 2024 en slechts 7 besmettingen in 2023, blijkt uit cijfers van het RIVM. De meldingen komen vooral uit de stedelijke gebieden in de Randstad en in de GGD-regio’s van Groningen, Zuidoost-Brabant, Gelderland, Flevoland, Hollands-Midden en Kennemerland.

Deze meivakantie zag jeugdverpleegkundige Karimi veel bewoners afreizen naar Marokko of Roemenië – landen waar recent grote mazelenuitbraken zijn geweest. Dit jaar zijn in Nederland 25 mensen besmet geraakt na een verblijf in Marokko. Drie mensen raakten besmet na een reis naar Roemenië. Eind maart was er een piek in Nieuw-West, toen er tien gevallen in één week bijkwamen.

Als de vlekjes op de huid verschijnen, gaat vaak pas een belletje rinkelen, maar dan is de besmettelijke periode al begonnen

Kirsten Lindeman
jeugdarts

Nieuw-West is dan ook een van de ‘focusgebieden’ in Amsterdam – wijken met een lage vaccinatiegraad: 63 procent tegenover landelijk 81 procent. Maar Nieuw-West is óók het stadsdeel waar Amsterdam in coronatijd (2021) begon met een succesvolle ‘wijkgerichte vaccinatieaanpak’, die nu landelijk navolging krijgt. De kern daarvan: persoonlijke gezondheidszorg dicht bij huis, bijvoorbeeld met een laagdrempelig inloopspreekuur, voorlichting door ‘sleutelfiguren’ in de wijk, en prikken geven in scholen en in buurthuizen. Ook al blijft Nieuw-West nog achter, mede dankzij die aanpak steeg de opkomst voor een prik tegen de mazelen daar vorig jaar met 7 procentpunten. In heel Amsterdam steeg de opkomst voor deze BMR-vaccinatie naar 79,5 procent.

Het Rijk trekt nu 7 miljoen euro uit voor het intensiveren van zo’n wijkgerichte vaccinatieaanpak, om nieuwe besmettingen tegen te gaan en de vaccinatiegraad te verhogen. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht ontvangen naar verwachting samen 5 miljoen euro, al zeggen de steden structureel meer geld nodig te hebben. Dit bedrag is onderdeel van de Volksgezondheidsbegroting en kwam begin april door de Eerste Kamer. De overige 2 miljoen gaat naar het RIVM. Dat kan het geld landelijk inzetten om, bijvoorbeeld, de duidelijkheid van vaccinatie-uitnodigingen te verbeteren.

Een locatie waar kinderen gevaccineerd kunnen worden in Bijlmer -Oost.

Foto Joris van Gennip / ANP

Zichtbaarheid

In Nieuw-West verzorgen jeugd- en wijkverpleegkundigen voorlichtingen met maaltijden, vertelt jeugdverpleegkundige Karimi. Toen ze merkte hoeveel wantrouwen er richting de overheid en vaccineren is, nam ze bijvoorbeeld het initiatief om via stichting Moederskracht (een vrouwenorganisatie tegen armoede) ontbijtjes te organiseren. „In het begin ging het helemaal niet over vaccineren”, zegt ze. „Dat vertrouwen moest ik eerst opbouwen.”

Voor het winnen van vertrouwen zijn sleutelfiguren uit de wijk heel belangrijk, zegt Karimi. Zoals Nadia Sbai, die al twintig jaar vrijwilligerswerk doet in Nieuw-West. Ze verzorgt al jaren ‘high teas’ in verzorgingstehuizen om bewoners te verbinden, maakt pakketjes met ingezamelde spullen uit de buurt voor Kerstmis en Suikerfeest, of bereidt smakelijke hapjes voor mensen die alleen zijn. Een bekende vrijwilliger als Nadia Sbai kan jeugdverpleegkundige Aicha Karimi dan weer introduceren bij andere buurtbewoners: „Als ik dan zeg dat Aicha hen alleen iets komt vertellen, zonder verplichtingen, dan is dat ook zo”, vertelt Nadia Sbai.

Ook moet je de juiste plekken in de wijk kennen om als GGD zichtbaar te worden, vertellen de jeugdverpleegkundigen. In Nieuw-West is een groot deel van de Marokkaanse gemeenschap via buurthuizen in de wijk of op ouderbijeenkomsten op school te bereiken, zegt Karimi. In Zuidoost bieden de kerken van de Caribische, Eritrese en Ghanese gemeenschappen een ingang.

Met een dekkingsgraad van 83,2 zit Amsterdam nog lang niet op de door de Wereldgezondheidsorganisatie geadviseerde 95 procent voor BMR. Maar de stijgende lijn van de opkomst is „hoopvol”, zegt jeugdverpleegkundige Wessel. „Het is een zaak van de lange adem. Iedere buurt vraagt een eigen aanpak. Als het makkelijk was, was de vaccinatiegraad al lang hoger geweest.”

Lees ook

In Den Haag wordt de lage vaccinatiegraad bestreden met een AI-hologram dat vragen over inentingen beantwoordt

Een vaccinatie in een niervormig bakje.


Tv-recensie | De wereld heeft een nieuwe paus, Sint Willebrord een nieuwe pastoor

Eva Jinek zat net te genieten van de geelpootmeeuwen op het dak van de Sixtijnse Kapel, die hun kuiken hadden meegebracht („Dit is de babymééuw! Kijk hem gaan!”) toen er opeens witte rook uit de schoorsteen kwam. Het was een uur voor de uitzending van haar talkshow, tijd genoeg om haar huistheologen Paul van Geest en Cok Donders op te trommelen. Vervolgens stelde de nieuwe paus zich voor aan de wereld tijdens de uitzending van Eva (NPO 1). „Je gebeden worden verhoord”, zei Van Geest. Jinek: „Op de valreep ben ik nog gelovig geworden.”

Toen de nieuwe paus Leo XIV, de eerste Amerikaanse paus ooit, het balkon op schreed, sloeg hoogleraar Van Geest wild enthousiast met zijn handen op tafel: „Nee joh, die ken ik! Daar heb ik bier mee gedronken!” (Het was wijn, corrigeerde hij later.) Nog meer keepersgeluk voor Jinek. Van Geest en Donders konden haar uit de losse pols precies vertellen wie die man op het balkon was en waarom hij de juiste man op de juiste plaats was. Ze achtten hem onder meer geschikt omdat hij een dubbel paspoort heeft en zowel Noord- als Zuid-Amerika vertegenwoordigt. In Nieuwsuur (NPO 2) noemde de theoloog Frank Bosman hem „de tweecontinentenpaus”.

Talkshows hebben de vreemde gewoonte om hun gasten te raadplegen over kwesties waar ze de ballen verstand van hebben. Dit keer viel dat mee. Alleen Renze (RTL 4) vroeg aan twee leken hun mening over de nieuwe paus. Seksuoloog Eveline Stallaart, die wildvreemden koppelt in Married at First Sight (RTL 4), verkondigde: „Mooi dat hij er nu is, de nieuwe.” Visagist Nikkie de Jager zei desgevraagd: „Jeee! Go paus!” Waarmee ze zich ruimhartiger toonde dan de kerkvader, die net als zijn voorgangers intolerant staat tegenover lhbtq-plussers. Hierover zei De Jager: „Ze zeggen dat wij hysterisch zijn, maar ik vind dit ook wel een poppenkast.”

Sister Act

Hoe zouden ze in Sint Willebrord reageren op de nieuwe paus? Het katholieke dorp is onderwerp van de realitysoap St. Willebrord: Het Mirakel van Brabant (RTL 5), maar die is vorig jaar zomer al opgenomen, dus nog geen spoor van de pauswissel. Als dat wel het geval zou zijn geweest, dan kwam die waarschijnlijk toch niet aan bod want het programma werkt het beste als de buitenwereld buiten beeld blijft.

Sint Willebrord kreeg wel een nieuwe pastoor. En ook de kerkvernieuwing was er in volle gang. Jolanda verzorgt de Mariagrot in het dorp, maar de bijbehorende kerk loopt leeg en dreigt gesloten te worden. Om het tij te keren heeft ze zelf een mis in elkaar gezet met „moderne muziek”. Dat blijken levensliederen te zijn: ‘Ik geloof’ van Bobbejaan Schoepen en ‘Waar is het gevoel’ van Dana Winner. Ook heeft ze nog een oud protestlied uit de jaren tachtig liggen: ‘De kerk van Willebrord die moet blijven bestaan’.

Corrie wil een nummer uit de musical Sister Act doen. Volgens haar is Amerikaanse gospel een probaat middel tegen de ontkerkelijking van het dorp. Corrie hult zichzelf en drie andere vrouwen in nonnenkostuums uit de feestwinkel. De nieuwe pastoor vindt de verkleedpartij iets te veel vernieuwing dus de act vindt plaats tijdens de nazit.

Dochter Linda laat duidelijk merken dat ze onvrijwillig meedoet, maar ja, moeder Corrie is de baas. Verkleed als non doet Linda een nummertje twerken in de gang, tot ongenoegen van haar moeder. Als gay voelt Linda zich niet op haar gemak in de katholieke kerk: „Ik mag hier niet binnenkomen. Ik ben stik-lesbisch.” Maar de vrouw naast haar in de kerkbank verzekert haar: „Hier in Gods huis is iedereen welkom.”