De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) mag mensen die een asielaanvraag in Nederland doen, voortaan niet langer dan zes maanden laten wachten op een besluit over hun asielvergunning. Dat heeft het Europese Hof van Justitie in Luxemburg donderdag geoordeeld. EU-lidstaten moeten asielverzoeken „zo spoedig mogelijk” behandelen, daarvoor geldt een beslistermijn van zes maanden.
In Nederland wordt de termijn waarbinnen de IND uitsluitsel over een vergunning moet verlenen, al enkele jaren overschreden. Een tekort aan beslismedewerkers en een groot aantal asielaanvragen hebben geleid tot grote achterstanden bij de dienst. Het vorige kabinet verlengde de wettelijke beslistermijn in september 2022 tot vijftien maanden.
Uitzonderingen op de termijn van zes maanden zijn mogelijk als „een groot aantal” mensen „tegelijk” een asielverzoek indient. Dat schrijven de EU-regels voor, het gaat om een verlenging tot negen maanden. Toen het vorige kabinet de beslistermijn verlengde, nam de groei van het aantal asielaanvragen juist af. Vanwege het meermaals overschrijden van de termijn, moest de IND in 2022 en 2023 meerdere miljoenen aan dwangsommen betalen.
Langere termijn
Voor de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, was onduidelijk „of en hoe vaak” asielminister Marjolein Faber (PVV) net als haar voorganger, staatssecretaris Eric van der Burg (VVD), „aansluitend gebruik mag maken van de bevoegdheid om de beslistermijn voor asielverzoeken te verlengen”. In 2023 vroeg de Raad van State het Europees Hof van Justitie, de hoogste rechter van de EU, om opheldering over de voorwaarden voor uitzonderingen op de beslistermijn.
Het Hof van Justitie heeft donderdag geoordeeld dat een langere termijn alleen is toegestaan als het aantal asielaanvragen „in een kort tijdsbestek aanzienlijk toeneemt ten opzichte van het gebruikelijke en voorzienbare patroon in een lidstaat”. Dat schrijft de Raad van State op haar website.
Ook stelt het EU-Hof volgens de Raad dat uitzonderingen „niet mogelijk” zijn als sprake is van „een geleidelijke toename van het aantal asielverzoeken over een lange periode. Personeelsgebrek of bestaande achterstand in de behandeling van dossiers rechtvaardigen de verlenging van de termijn evenmin”.
Lees ook
Strengere asielmaatregelen? ‘Kennelijk is de politiek niet bezig met wat juridisch mogelijk is’, zegt de expert
