De stichting Goedwerk, die afgewezen asielzoekers laat terugkeren naar hun land van herkomst, heeft zichzelf opgeheven. Er loopt een onderzoek van het ministerie van Asiel en Migratie naar de besteding van subsidies door de Amsterdamse terugkeerorganisatie, schrijft het ministerie na vragen van NRC.
Tot de opheffing begin deze maand werd Goedwerk door de overheid betaald om afgewezen asielzoekers terug te laten keren naar hun land van herkomst. De Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V), onderdeel van het ministerie van Asiel en Migratie, huurt hiervoor een aantal niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) in. Goedwerk ontving 900.000 euro (voor twee jaar) van de DT&V, en jaarlijks een half miljoen euro van de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Voor dit geld voerde de stichting gesprekken met honderden vreemdelingen over de mogelijkheden van ‘vrijwillig vertrek’ – en hielp ze daarbij.
NRC onthulde in augustus dat migranten door Goedwerk soms onder druk werden gezet om terug te keren, of werden verleid met leningen die zij zouden ontvangen in hun land van herkomst. Goedwerk-oprichter Elias Brhane, ondernemer in Amsterdam, zou hen geld lenen uit eigen zak. NRC sprak terugkeerders die zeiden dat beloften niet werden nagekomen.
Vorig jaar keerden zestien personen terug via Goedwerk
Na de publicatie zag het ministerie „aanleiding” om „nader onderzoek” in te stellen naar de verstrekte subsidies aan Goedwerk, zegt een woordvoerder. In november vorig jaar besloot het ministerie de vooruitbetaling van de subsidie stop te zetten. Ondanks het opheffen van Goedwerk gaat het onderzoek volgens het ministerie door, om te achterhalen of aan de subsidievoorwaarden is voldaan.
Goedwerk zegt dat er afgelopen november een „controle” is geweest, maar dat er geen onderzoek plaatsvindt naar „de bevindingen”. „Tijdens de controle heeft Goedwerk aan de DT&V te kennen gegeven dat het aantal terugkeerders sterk is teruggelopen.” Omdat het aantal terugkeerders bleef afnemen, zou Goedwerk het project hebben gestopt.
‘Gemene streek’
Goedwerk speelde een belangrijke rol in het terugkeerbeleid. Het richtte zich nadrukkelijk op ‘lastige gevallen’ die niet wilden vertrekken en veelal niet kunnen worden uitgezet door de overheid. Daarvoor werkte de stichting nauw samen met de DT&V, die asielzoekers gedwongen kan uitzetten. Dat leidde tot spanningen. Zo betichtte Elias Brhane de overheidsdienst van het leveren van een „gemene streek” met een uitgezette vreemdeling. „Sommige regievoerders van de DT&V zijn niet te vertrouwen”, zei hij vorig jaar tegen NRC. Brhane doelde op een man die nog door Goedwerk werd begeleid, maar plots zonder waarschuwing werd opgepakt en uitgezet naar Marokko.
Op basis van de verkregen subsidie van de DT&V zou Goedwerk minimaal honderd vreemdelingen moeten laten terugkeren. In plaats daarvan keerden vorig jaar zestien personen terug via Goedwerk. „Een stuk minder” dan in voorgaande jaren, schrijft de stichting in haar jaarverslag, zonder er een verklaring voor te geven. „De redenen waarom mensen er voor kiezen om wel of niet terug te keren, blijven altijd ontzettend persoonlijk”, aldus het jaarverslag.
Voor de gemeenten Rotterdam, Amsterdam en Eindhoven begeleidde Goedwerk de terugkeer van mensen vanuit de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers – bekend als de ‘bed-bad-broodregeling’. Daar bereikte Goedwerk vorig jaar nog minder resultaat: van de 85 mensen die Goedwerk begeleidde, keerden er 5 daadwerkelijk terug.
In totaal vertrokken vorig jaar 3.200 vreemdelingen vrijwillig uit Nederland, en werden er 2.700 gedwongen uitgezet.
Lees ook
Ondernemers lopen binnen door uitbuiting van arbeidsmigranten op asielschepen
