RIVM: nog altijd meer schadelijke stoffen rond Tata Steel dan elders

In de omgeving van Tata Steel slaan nog altijd meer zware metalen en andere schadelijke stoffen neer dan in de rest van Nederland. Sinds de metingen hiervan begonnen, in 2020, valt geen structurele verbetering waar te nemen. Het gaat om lood en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in hoeveelheden die „ongewenst” zijn en de gezondheid van kinderen kunnen schaden.

Dat blijkt uit het jongste onderzoek van milieu- en gezondheidsinstituut RIVM rondom de staalfabriek in IJmuiden (circa 9.000 werknemers), waaronder Beverwijk en Wijk aan Zee. Het RIVM doet in opdracht van onder meer Noord-Holland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doorlopend onderzoek in de IJmondregio.

Voor het zojuist gepubliceerde onderzoek keek het RIVM opnieuw naar neergedaald stof (grof stof). Fijn stof, dat ook schadelijk kan zijn voor de gezondheid, bleef buiten beschouwing. Grof stof is vooral risicovol voor kinderen die het bijvoorbeeld bij het buitenspelen kunnen binnenkrijgen.

Het RIVM trof nu iets lagere hoeveelheden lood, PAK’s en aluminium aan dan in 2020, maar de hoeveelheden zijn nog steeds in veel gevallen een veelvoud van die in de rest van Nederland. Wel zag het RIVM een flinke daling van ijzer.

In het rapport plaatst het onderzoeksinstituut een flink aantal kanttekeningen. Het kan niet zeggen of de kleine afnames structureel zijn of toeval: die kunnen afhangen van de uitstoot van Tata Steel, maar ook van „windsterkte en windrichting”.

Het RIVM kan evenmin conclusies trekken over een aantal maatregelen die Tata Steel de afgelopen tijd heeft genomen tegen de verspreiding van stof. Dat geldt bijvoorbeeld voor een windscherm dat was geplaatst vlak voor najaar 2024, de meetperiode. Het instituut stelt voor onderzoek te blijven doen, in de hoop op termijn met meer data wel trends te kunnen ontwaren.

Gevoelig moment

Het RIVM-rapport komt op een gevoelig moment. Tata Steel maakte vorige week bekend ruim 1.600 banen te willen schrappen. De financiële resultaten van de fabriek staan onder druk, Tata lijdt onder de importheffingen op staal van de Amerikaanse president Donald Trump, en rond een langverwachte deal met het kabinet over staatssteun voor vergroening is het al maandenlang stil. Zo’n afspraak zou gepaard moeten gaan met harde garanties voor verbetering van de gezondheid in de omgeving.

Maandagavond kwam bovendien een voor Tata Steel pijnlijk rapport naar buiten. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG), die toezicht houdt op de fabriek, heeft na eigen onderzoek geconcludeerd dat kooksgasfabriek 2 in zeer slechte staat verkeert. Zo wordt onderhoud niet goed uitgevoerd en verkeren verschillende ovenwanden in slechte staat. Er is sprake van een „onacceptabele degradatie” van de fabriek, aldus de dienst.

De omgevingsdienst stuurt al langer aan op sluiting van kooksgasfabriek 2 en is daarover met Tata Steel verwikkeld in een complexe juridische strijd. De dienst heeft Tata meermaals miljoenenboetes opgelegd, die de fabriek moet betalen als de situatie niet snel verbetert.

Tata Steel betwist veel maatregelen van de ODNZKG en stelt dat de kooksgasfabriek aan de wettelijke eisen voldoet. Het bedrijf zegt te werken aan een plan van aanpak.

Het RIVM rapporteert geregeld over de relatie tussen Tata Steel en gezondheidsschade in de omgeving. Een van de belangrijkste rapporten publiceerde het in september 2023. Toen bleek dat de levensverwachting rondom de fabriek 2,5 maand korter is dan in de rest van Nederland. Ook is 4 procent van de toekomstige longkankergevallen in de regio toe te schrijven aan de huidige uitstoot van Tata Steel, en 3 procent van de astmagevallen bij kinderen.

Delen





Mail de redactie