De Russische aanval op burgers in Soemy toont aan dat Poetin zich gesterkt voelt door Trump

Anders dan de Amerikaanse president Trump sprak het Kremlin zondag niet van „een fout” na de Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy, waarbij zeker veertig burgers werden gedood en 141 gewonden vielen. De aanval met twee ballistische raketten, volgens Kyiv voorzien van clustermunitie, werden uitgevoerd toen veel bewoners van Soemy buiten waren voor de viering van Palmzondag.

De woede in Oekraïne is groot over de dodelijkste Russische aanval sinds september, zeker nu er gesprekken worden gehouden over een staakt-het-vuren. „Alleen compleet gestoord tuig kan zoiets doen”, zei president Volodymyr Zelensky zondag in zijn avondtoespraak tot de bevolking. Minister van Buitenlandse Zaken Andri Sybiha wees erop dat Rusland, in tegenstelling tot Oekraïne, nog altijd weigert een Amerikaans voorstel tot een volledig staakt-het-vuren te accepteren. „In plaats daarvan voert Rusland zijn terreurcampagne op.” Maandag werd Soemy, zo’n dertig kilometer van de Russische grens, opnieuw bestookt.

Een Oekraïense reddingswerker rust even uit na de Russische raketaanval op Soemy, waarbij zeker veertig mensen om het leven kwamen.

Foto Roman Pilipey/AFP

Terwijl tal van westerse regeringsleiders met Zelensky hun afschuw uitspraken over het bloedbad, koos Trump er zondag voor geen schuldige aan te wijzen. Maar ondanks zijn grote vertrouwen in Vladimir Poetin kan het ook Trump niet zijn ontgaan dat Russische aanvallen op Oekraïense burgerlocaties een cruciaal onderdeel zijn van de Russische oorlog tegen Oekraïne; tien dagen geleden werd een ballistische raket met clustermunitie boven een speeltuin in de stad Kryvy Rih tot ontploffing gebracht, waarbij negentien doden vielen, onder wie negen kinderen.

Talloze aanvallen op burgers

De recente aanvallen zijn bij lange na geen uitzonderingen. De afgelopen jaren bombardeerden de Russen duizenden Oekraïense scholen, ziekenhuizen, appartementencomplexen, stations, hotels, restaurants, kerken, marktpleinen en winkelstraten. Bij de luchtaanval op het theater in Marioepol vielen in maart 2022 volgens persbureau AP zeshonderd doden – ook veel kinderen die waren ondergebracht in de schuilkelder onder het gebouw.

De afgelopen drie jaar zijn volgens cijfers van Statista bijna 13.000 Oekraïense burgers gedood door Russische aanvallen, en meer dan 30.000 gewond geraakt.

De Russische aanvallen van deze maand komen op een moment dat de regering van Trump pogingen zegt te doen de oorlog te beëindigen. Trump doet dat via bilaterale ‘onderhandelingen’ met de Russen, maar ondertussen is de oorlog alleen maar verder verhevigd. Er is sprake van een staakt-het-vuren op de Zwarte Zee, maar er was al maanden nauwelijks nog een maritieme oorlog gaande. De status van de afspraken over het ontzien van elkaars energievoorzieningen is nooit helder geworden.

Russen ‘bespotten’ de VS

Door de aanvallen op burgers middenin Trumps ‘vredesproces’ op te voeren „drijven de Russen de spot” met de Amerikaanse goodwill, zei de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski maandagochtend in Luxemburg, waar hij met zijn EU-collega’s samenkwam om onder meer te praten over de verdediging van Oekraïne tegen dergelijke Russische aanvallen. „Oekraïne heeft een maand geleden onvoorwaardelijk ingestemd met een staakt-het-vuren. De gruwelijke aanvallen op Kryvy Rih en Soemy zijn het spottende antwoord van Rusland.”

De Russen lijken zich de afgelopen maanden gesterkt te voelen in hun oorlog tegen Oekraïne, nu vanuit Washington vaak dezelfde retoriek klinkt als uit Moskou, de agressor in deze oorlog. De pro-Russische Amerikaanse houding geeft dagelijks nieuwe voeding aan het Oekraïense en westerse wantrouwen jegens Washington en Moskou.

Ook al heeft de Amerikaanse president Moskou een aantal keren halfhartig gedreigd met sancties als Poetin niet oprecht streeft naar duurzame vrede, Trump laat het tot nu toe bij dreigementen. En het Kremlin voelt dat feilloos aan, schreef een Amerikaanse columnist eind vorige maand: „Poetin bespeelt Trump als een Stradivarius.”

Een Oekraïense reddingswerker tussen de puinhopen van een gebouw in Soemy, na de Russische aanval van zondag.

Foto Roman Pilipey/AFP

Zo bleef onder de Oekraïense bondgenoten vorige week niet onopgemerkt dat Trumps speciale gezant voor Rusland, Steve Witkoff, bij een bezoek aan het Kremlin zijn hand op zijn hart drukte voordat hij langdurig Poetins hand schudde, de president die door het Internationaal Strafhof wordt gezocht wegens oorlogsmisdaden.

‘Bezette regio’s voor Moskou’

Volgens Witkoff wordt een staakt-het-vuren in Oekraïne het snelst bereikt als Rusland de vier Oekraïense regio’s in bezit krijgt die het nu gedeeltelijk bezet houdt: Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk. Daarmee zou Rusland de facto worden beloond voor de massale invasie van 2022, klinkt het in Kyiv en andere Europese hoofdsteden. Sterker nog: Moskou zou via diplomatieke weg krijgen wat het ook na elf jaar oorlog voeren niet wist te veroveren. De Krim, het Oekraïense schiereiland dat Rusland al in 2014 bezette en annexeerde, lijkt voor Washington al niet eens meer een gespreksonderwerp.

Terwijl vrijwel alle Europese leiders de Russische aanvallen op Oekraïne scherp veroordelen lijkt in Duitsland de knop om te gaan als het gaat om de levering van zwaardere wapens aan Oekraïne. Nadat bondskanselier Olaf Scholz jarenlang weigerde de Duitse Taurus-raket te leveren uit angst voor escalatie van de oorlog, lijkt zijn opvolger Friedrich Merz het wapen wél te willen verstrekken aan Oekraïne.

Merz, die volgende maand het bondskanselierschap overneemt, noemde de Russische aanval op Soemy zondag een „opzettelijke en berekende oorlogsmisdaad”. Hij beschouwt de Russische aanval als „het antwoord van Poetin” op gesprekken over een staakt-het-vuren, en vindt dat Kyiv moet worden geholpen om „vooruit” te komen in de oorlog.


Lees ook

De Taurus-raket kan cruciaal zijn voor Kyiv. Wat maakt het wapen zo gewild?

De Taurus KEPD 350 bij de Duitse fabrikant MBDA in het Beierse Schrobenhausen.

Daar hoort volgens Merz ook de Taurus-raket bij. Hij verwees naar de Britten en de Fransen die al enkele jaren kruisraketten leveren aan Oekraïne, met een bereik van zo’n 250 kilometer. Het bereik van de Taurus-raket is twee keer zo groot. „Hier moeten we het gezamenlijk over eens worden. Als dat gebeurt, dan moet Duitsland meedoen.”