Trump staat met TikTok op kruispunt van nationale veiligheid en commerciële belangen

De strijd om TikTok heeft zich afgelopen maanden op verschillende schaakborden tegelijk afgespeeld.

Eerst maakte de Amerikaanse politiek het lot van de populaire video-app tot een zaak van nationale veiligheid. Vervolgens werd TikTok een aantrekkelijke prooi voor vrienden van president Trump en technologie-investeerders met diepe zakken. En nu is het ook nog wisselgeld geworden in een van de grootste confrontaties in de handelsoorlog die Trump met zijn importheffingen heeft ontketend: de krachtmeting met China.

De media-gevoelige president voelt zich persoonlijk sterk betrokken bij de strijd om de app, die in de Verenigde Staten zo’n 170 miljoen gebruikers heeft. Zo opperde hij een dag voordat hij China trof met een importheffing van 34 procent (bovenop een eerdere heffing van 20 procent): „Misschien haal ik er wel een paar punten vanaf” als China ermee instemt dat TikTok in Amerikaanse handen komt. „Ik ben een flexibel mens.”

Het onderhandelen kon wat Trump betreft beginnen. Maar China hapte niet, althans niet meteen.

Het Chinese ministerie van Financiën liet vrijdag ijskoud weten dat het de nieuwe Amerikaanse heffing van 34 procent voor invoer uit China beantwoordt met een eigen, even grote heffing voor invoer van diensten en producten uit de Verenigde Staten. Over TikTok geen woord. En dat is belangrijk, want behalve ByteDance, het Chinese moederbedrijf van TikTok, moet ook de Chinese overheid instemmen voordat sprake kan zijn van een gehele of gedeeltelijke verkoop van TikTok.

Onzeker

De toekomst van de app is al sinds april vorig jaar onzeker. Toen kwam met steun van de Democratische en Republikeinse partijen een wet door het Congres die bepaalde dat TikTok vanwege „nationale veiligheidsrisico’s” uiterlijk 19 januari verkocht moest worden aan een Amerikaanse partij, en anders in de VS verboden zou worden. Minder dan 20 procent van de aandelen mocht nog in buitenlandse handen blijven.

Het motief voor die wet was tweeledig. Enerzijds bestond de vrees dat de China via TikTok de hand kan leggen op allerlei persoonlijke informatie van Amerikaanse gebruikers. En anderzijds dat China Amerikaanse gebruikers via TikTok kan beïnvloeden met propaganda en nepnieuws.

Toen de deadline van 19 januari verstreek, was er over de verkoop van TikTok nog geen akkoord in zicht. Het bedrijf zette de app zelf kort op zwart, maar de volgende dag werd Donald Trump tot president geïnaugureerd. Per decreet verlengde Trump meteen de verkoopdeadline (tot deze zaterdag, 5 april), waarna de site, die minder dan een dag uit de lucht was geweest, weer functioneerde. Maar ook deze deadline verstreek voor er een akkoord over de verkoop van TikTok kon worden bereikt. Trump gaf zichzelf vrijdagavond een nieuwe deadline, over 75 dagen moet het rond zijn.

In zijn eerste termijn had Trump geprobeerd TikTok te verbieden, maar nadat hij in de laatste campagne veel steun op het platform had ondervonden, was hij TikTok gaan waarderen. Hij heeft er nu ruim 15 miljoen volgers.

Gretigheid

Inmiddels was duidelijk dat er bij Amerikaanse investeerders grote gretigheid bestond om de app van ByteDance over te nemen. Omdat er dankzij reclame-inkomsten veel geld mee te verdienen is, maar ook omdat er veel data mee te verzamelen zijn die gebruikt kunnen worden voor het trainen van kunstmatige intelligentie.

Meerdere partijen meldden zich volgens Amerikaanse media bij het Witte Huis. Van het begin af aan werd Larry Ellison genoemd, de oprichter van softwarebedrijf Oracle die een nauwe band met Trump heeft. In januari zei Trump in verband met TikTok en Ellison: „Ik wil graag dat Larry het koopt.” Samen met onder meer het grote investeringsfonds Andreessen Horowitz zou hij een bod hebben voorbereid. Maar ook technologiebedrijf AppLovin, Amazon en het grotendeels op porno gerichte platform OnlyFans zouden in de markt zijn.

De regering-Trump leek zich in het TikTok-dossier vooral te hebben beziggehouden met de vraag welke Amerikaanse bieder haar voorkeur heeft, en onder welke voorwaarden een deal kon worden voorgelegd aan Bytedance. Dat bedrijf is in Beijing gevestigd en valt dus onder de Chinese wet. Ook al is zestig procent van de aandelen van Bytedance in buitenlandse handen (onder meer van Amerikaanse investeerders als General Atlantic, Susquehanna, KKR), verkoop van TikTok kan niet zonder dat de Chinese regering ermee instemt. Bytedance geldt als een van de belangrijke bedrijven op het gebied van kunstmatige intelligentie in China.

Volgens een in Amerikaanse media uitgelekt plan zou er een Amerikaanse tak van TikTok afgesplitst kunnen worden, waarvan Bytedance dan bijvoorbeeld 19,9 procent zou kunnen behouden. Het algoritme dat TikTok tot zo’n succes heeft gemaakt, zou in handen van Bytedance blijven, maar aan de Amerikanen worden geleased.

Maar wat dat precies zou betekenen, blijft tot dusver vaag. De cruciale vraag daarbij blijft: als China al met zo’n uitkomst akkoord gaat, wordt er daarbij wel genoeg rekening gehouden met het veiligheidsprobleem dat de vorig jaar aangenomen wet moest oplossen? Heeft China dan werkelijk geen greep meer op gegevens van Amerikaanse gebruikers, en op wat zij voorgeschoteld krijgen?

Delen





Mail de redactie