Melk, kwark, kaas, yoghurt, chocomelk, slagroom, boter. Dat alle producten in het zuivelschap van de supermarkt worden gemaakt van koemelk, weten mensen uit de stad echt wel. Maar zo’n koe, hebben ze die wel eens van dichtbij gezien? Weten ze hoe ze gemolken wordt? Hebben ze haar kop geaaid? Bovenop dat kruintje gekroeld? Het losse vel tussen de voorpoten gemasseerd?
We gooien zuivelproducten in ons supermarktkarretje en komen zelden dicht bij het dier die ze mogelijk maakte. Tenzij we naar een workshop koe-knuffelen gaan op de melkveeboerderij van boerin Sari Burggraaf-De Wit en haar man. Die ligt even buiten Zwammerdam, gemeente Alphen aan den Rijn, tussen uitgestrekte weilanden.
De workshop begint aan tafel in een ruimte met uitzicht op de stal met 110 melkkoeien. Ze eten, hobbelen rond, liggen op rubbermatten te herkauwen of ze laten zich melken door de melkrobot als het daar tijd voor is. Vijf vrouwen zullen straks kennismaken met de koeien. Nu kijken ze nog van een afstand met een kop koffie en zelfgebakken lekkernijen van Sari.
Sari verhuurt die plek als bijzondere vergaderruimte, mét of zonder workshop. Er is veel animo voor het knuffelen, zegt ze. Vrouwen zijn meestal enthousiaster dan mannen. Maar laatst had ze een groep met negentien mannen. Die wilden allemaal wel de stal in.
Marianne van Teylingen begeleidt de workshop. Zij kent de koeien vanaf kalf. Als ze fluit, spitsen ze hun oren. We hijsen ons in felgroene overalls en trekken laarzen aan. We krijgen een rondleiding. We lopen langs jonge koeien, de hoogzwangeren. Bij de schuur met kalveren staan we lang stil. Dunne pootjes, fluweelzacht vel. Gretig zoeken ze vingers om aan te sabbelen. De koe likt het jong na de geboorte schoon, dan wordt het weggehaald. De moeder is dan nog niet aan het jong gehecht, vertelde Sari eerder.
Marianne leidt de knuffelkoeien op. Zij aait en borstelt hen van jongs af aan extra vaak. Bijna elke koe is ervoor geschikt, zegt ze. Ze heeft vier betrouwbare koeien apart gezet. Die liggen in het stro. Maak je zelf klein, zegt ze tegen haar gasten. Maak geen onverwachte bewegingen. Zorg dat je niet in een hoek geduwd wordt. Een koe heeft geen nare bedoelingen maar weegt wel 600 kilo.
De meeste bezoekers raakten nooit eerder een koe aan, zegt Marianne. Nu kunnen ze aaien en borstelen. Na een tijdje laat Marianne zien hoe je tegen een koe kunt aanliggen. Even later vleien drie vrouwen zich in het stro tegen een warme flank.
Als we twee uur later napraten bij blokjes kaas en het glas rauwe melk (lichtzoet en vol) dat Sari inschenkt, blijkt vooral de nabijheid van het bekende en tegelijk ook zo onbekende grote dier indruk te hebben gemaakt.
„Ze zijn zo zen. Je wordt er zelf ook rustig van.”
„Die kruin, die grote ogen, die wimpers. Fantastisch!”
Sheila Kamerman doet wekelijks ergens vanuit Nederland verslag. ([email protected])
