„De verzorging was altijd tiptop in orde”, zegt Jan P. stellig over zijn hondenfokkerij Kwispel Enzo. „Elke dag schone hokken, schone bakken, alles tiptop.” Het Openbaar Ministerie (OM) ziet dit anders. In de rechtbank in Den Bosch is tegen de man die in de media bekend kwam te staan als ‘de horrorfokker uit Eersel’ een celstraf van twintig maanden geëist, met als bijzondere voorwaarde een bedrijfsmatig houdverbod van dieren.
Ruim vijfhonderd honden werden, na twee inspecties van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) eind 2022 en begin 2023, in beslag genomen. De honden werden, zo wordt in de rechtbank opgesomd, gehouden in vieze hokken, met op de grond „stro doordrenkt met urine en met ontlasting op de grond en muren” en „scherpe randen waaraan ze zich konden verwonden”.
Als er al drinkwater aanwezig was, was dat „troebel” en zat het meermaals in „roestende bakken”. Ze hadden „onvoldoende toegang tot medische zorg”. Een veelvoud aan dieren had tandsteen, geklit of vervuild haar, een kapotte staart, een huidaandoening of oor- of oogontsteking, zo blijkt uit het zeshonderd pagina’s tellende rapport dat hierover is opgesteld.
De zaak kwam aan het licht toen dierenbeschermingsorganisatie House of Animals in 2022 undercoverbeelden van verwaarloosde honden openbaar maakte. Na de eerste inspectie nam de NVWA 29 honden die „acute zorg” nodig hadden in beslag. Enkele weken later, in januari 2023, zag de inspectie geen verbetering en vorderde ruim 450 honden. In maart 2023 werd het bedrijf op last van de NVWA gesloten en werden de laatste 160 honden in beslag genomen.
Nu staan zowel Jan P. als zijn ex-partner Stephanie D. terecht voor het nalaten van de vereiste dierenverzorging. Een door hem opgerichte bv legt het OM een boete van 60.000 euro op.
Inspecties
Het beeld dat door de NVWA en het OM wordt geschetst herkent de 69-jarige P. niet, zegt hij meermaals tijdens de druk bezochte zitting. „Dit was het mooiste bedrijf van Nederland”, zegt hij. Hij voegt daaraan toe dat ze „honderd procent de beste zorg” aan de dieren boden. De inspecties van de NVWA heeft hij niet ervaren als inspectie, zegt zijn advocaat, maar „als een inval”.
Als je te veel honden hebt, gaat dat ten koste van de verzorging. Maar wat kan je doen?
Dat de hokken werden aangetroffen zoals beschreven door de NVWA is aan de inspecteurs zelf te wijten, meent hij, doordat zij vroeg op de dag kwamen en het personeel beletten verder te gaan met het schoonmaken van de hokken. „De NVWA geeft niks om dieren.”
Zijn ex, Stephanie D., erkent dat het bedrijf haar en P. boven het hoofd is gegroeid. „Als je te veel honden hebt, gaat dat ten koste van de verzorging. Maar wat kan je doen? Je kan niet opeens de hokken openzetten.”
Pony’s, geiten en pluimvee
Volgens P. door „externe omstandigheden” had hij opeens veel meer honden dan eerder. Hij wijt het aan oud-premier Rutte. Want terwijl ze tijdens de coronaperiode „honderddertig of honderdveertig honden per maand” verkochten, viel de verkoop toen de coronamaatregelen „opeens” werden opgeheven stil. Ook „de oorlog in de Oekraïne” heeft een rol gespeeld. „Daar kwamen duizenden honden vandaan.” En ondertussen was er de negatieve media-aandacht voor zijn bedrijf, waardoor mensen wegbleven.
Waarom P. en D. dan niet stopten met fokken, wordt niet duidelijk. Als al die honden blijven, in plaats van naar een baasje te gaan, is het toch logisch dat het te veel wordt?, vraagt de rechter.
„Ze werden picobello verzorgd”, stelt P.
„U kon het bijbenen?”
„Ja.”
„De dierenarts zegt van niet.”
Stephanie D. ziet het ook anders. De onenigheid tussen de twee leidde er zelfs toe dat de zitting, die eerst op 19 december zou plaatsvinden, werd uitgesteld vanwege een advocatenwissel.
Als haar gevraagd wordt hoe ze zich voelde toen de dieren werden meegenomen, zegt D. dat het „emotioneel” was, maar „misschien wel beter”. Jan P. noemt het „schandalig” dat waar hij zo hard voor had gewerkt „in een paar uur werd weggehaald”. De voorzitter vraagt hem of „hij er niet aan wil” dat het misschien zijn eigen nalatigheid was. „Nee.”
Het verklaart dat nadat de honden in beslag waren genomen, P. ervoor koos om zijn hokken opnieuw te vullen, ditmaal met pony’s, geiten, schapen, varkens, cavia’s, konijnen en pluimvee. Opnieuw voor de verkoop. Ook deze dieren werden in „erbarmelijke omstandigheden” aangetroffen. En ook deze 346 dieren werden in beslag genomen.
Houdverbod
„Dieren hebben net als wij rechten. Onthouding van zorg is verboden”, zegt de officier van justitie. Er is, stelt hij, overtuigend bewijs dat de verdachten schuldig zijn aan het opzettelijk onthouden van zorg. Hij vervolgt: „Welke straf is passend?” Door de ernst en de hoeveelheid dieren, verspreid over een langere periode komt het OM uit op twintig maanden cel, waarvan tien voorwaardelijk voor P., en vijftien maanden voor Stephanie D., omdat zij zich „schuldbewust heeft getoond”. Beiden krijgen een houdverbod met een proefperiode van tien jaar.
De advocaat van P. zegt dat hij „niet gaat bagatelliseren”, maar wil benadrukken dat er „geen overleden hondjes zijn aangetroffen” en dat de cliënt dieren niet „moedwillig heeft mishandeld”. Daarbij benadrukt hij dat zijn cliënt onder de „onevenredige media-aandacht” te lijden heeft gehad. „Hij is verworden tot volksvijand en wordt overal met de nek aangekeken.” Hij vindt dat dit in de uiteindelijke straf moet worden meegenomen.
Uitspraak volgt op 8 april.
Lees ook
Toezichthouder sluit bedrijf Brabantse ‘horrorfokker’, mag geen dieren meer houden
