Wilders als verbinder, Omtzigt die niet dwars wil liggen: in aanloop naar de EU-top straalt de coalitie wat meer eenheid uit

Het Openbaar Ministerie heeft woensdag celstraffen geëist tegen drie mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de Maccabi-rellen in Amsterdam van november vorig jaar. Dat heeft het OM bekendgemaakt.

Tegen de 22-jarige Kamal I. wordt de hoogste straf geëist: een jaar celstraf waarvan vier maanden voorwaardelijk. Justitie heeft tegen de 27-jarige Cenk D. twee maanden celstraf geëist. En tegen de 26-jarige Mohammed B. eist het OM een gevangenisstraf van 11 dagen. De drie mannen hebben hun rol bij de ongeregeldheden rond de wedstrijd erkend, en daarvoor hun spijt betuigd.

Op 7 november ontstond al voor de voetbalwedstrijd tussen Ajax en de Israëlische club Maccabi Tel Aviv onrust in de binnenstad van Amsterdam. Israëlische supporters rukten onder meer een Palestijnse vlag van een gevel en er gingen beelden rond waarop een taxichauffeur werd belaagd. Ook na de wedstrijd vonden er meerdere geweldsincidenten plaats, waarbij toen vooral Maccabi-supporters het doelwit waren.

Justitie beschuldigt Kamal I., een taxichauffeur uit Diemen, van mishandeling van Israëlische voetbalfans en het oproepen tot rellen middels berichten in een WhatsAppgroep. Hij wordt verdacht van het delen van locatiegegevens van fans, wat geweldplegers zou hebben gefaciliteerd in het opsporen van de Israëliërs. Ook is het volgens Justitie aannemelijk dat I. zelf geweld heeft gepleegd tegen Israëlische voetbalfans. I. verklaarde in de rechtbank emotioneel te zijn geworden toen hij het geweld op straat zag: „Ik geef toe dat ik heb bijgedragen aan de rellen die dagen. Daar heb ik echt ontzettend veel spijt van.”

‘Ik schaam me’

Cenk D., een 27-jarige Amsterdammer zonder strafblad, kreeg een eis te horen van twee maanden. Volgens het OM heeft hij in een groepschat beledigende opmerkingen over Joden gemaakt en hakenkruizen gestuurd. Sinds vorig jaar is ‘bagatellisering van de Holocaust’ een strafbaar feit. Volgens het OM heeft D. de Holocaust vergoelijkt en zich schuldig gemaakt aan groepsbelediging. „Ik liet me meeslepen, maar dat had ik natuurlijk nooit moeten doen”, zei de verdachte woensdag. „Ik schaam me.”

Mohammed B., een Syrische man die veel familie heeft verloren door de oorlog in Gaza, zou met een riem „een slaande beweging” richting een Maccabi-fan hebben gemaakt. B. ontkent de man te hebben geraakt. De celstraf van elf dagen die tegen hem is geëist, heeft hij al in voorarrest uitgezeten. „De oorlog daar heeft mij enorm geraakt. Maar ik heb spijt, ik had die dag beter thuis kunnen blijven”, verklaarde B. in de rechtbank.

Donderdag staan nog twee verdachten terecht. Op 19 maart doet de rechtbank uitspraak.

Er is nog altijd een onderzoek van Justitie gaande naar de identiteit van mogelijke verdachten van de rellen in Amsterdam destijds. Eerder werden al meerdere mannen veroordeeld, zij kregen celstraffen tot zeven maanden.

Delen

Mail de redactie

In het strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke omkoping of oplichting door voormalig advocaat Khalid Kasem mag het Openbaar Ministerie gebruik maken van geluidsopnames die Peter R. de Vries in 2019 heimelijk maakte als directeur van een advocatenkantoor waar hij met Kasem en zijn zoon Royce werkte.

Dit heeft de rechtbank van Amsterdam bepaald in een uitspraak van 11 februari. In een rechtszaak, die op verzoek van advocaat Royce de Vries en Khalid Kasem begin dit jaar achter gesloten deuren werd gehouden, eisten zij dat de rechtbank het justitie zou verbieden dat de geluidsopnames van gesprekken die Peter R. de Vries zes jaar geleden voerde met zijn kantoorgenoten en een mogelijk gedupeerde cliënt zouden worden gebruikt in een onderzoek naar Kasem.

De twee klagers stellen zich op het standpunt dat de gevoerde gesprekken vallen onder het verschoningsrecht. Een advocaat mag niet gedwongen worden te spreken over zaken die hij als geheimhouder op zijn kantoor bespreekt. De rechtbank verwerpt dit betoog. Er is volgens de rechters in deze zaak sprake van „zeer uitzonderlijke omstandigheden waardoor het maatschappelijk belang van de waarheidsvinding dient te prevaleren boven het maatschappelijk belang van het verschoningsrecht”.

Ik heb me maar verzoend met de gedachte dat dit een nachtkaars wordt die lang na smeult

De rechtbank overweegt dat er in deze zaak mogelijk sprake is „van een grove integriteitsschending die ook nog eens in negatieve zin afstraalt op de gehele advocatuur als beroepsgroep”.

Vermoeden van omkoping

De voormalige televisiepresentator en advocaat Kasem kwam begin 2024 in opspraak na publicaties in het AD. De krant had van een bron, die de verslaggevers omschrijven als ‘de drie musketiers’, de beschikking gekregen over geluidsopnames die Peter R. de Vries maakte van gesprekken die hij onder meer met Kasem en een cliënt voerde. Daaruit rees het vermoeden dat Kasem een ambtenaar van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) met een bedrag van 10.000 euro wilde omkopen of mogelijk een cliënt wilde oplichten.

Agenten van de Rijksrecherche, die deze zaak in opdracht van het OM onderzoeken, hebben in april vorig jaar „van een geheime bron” – zo staat in het vonnis – zeven geluidsbestanden gekregen die uit het kantoor van De Vries afkomstig zouden zijn. De rechter-commissaris besloot dat drie opnames door het OM voor het onderzoek mogen worden gebruikt. Weliswaar is er sprake van geheimhoudersinformatie maar de waarheidsvinding weegt volgens de magistraat in dit geval zwaarder. De rechter-commissaris wijst op „de essentiële rol van een advocaat binnen de rechtsstaat, het belang van integriteit, het (maatschappelijk) vertrouwen in de advocatuur en de rechtspleging en de nodige maatschappelijke beroering” die het onderzoek rechtvaardigt.

Eerder oordeelden de Deken van de orde van advocaten in Amsterdam en de DJI na eigen onderzoek dat er geen aanwijzingen zijn voor omkoping door Kasem. De onderzoeksrapporten werden slechts gedeeltelijk openbaar gemaakt.

Het OM stelt zich op het standpunt dat er „wel degelijk sprake is van een redelijke verdenking, in bovendien een unieke zaak. (…) Zowel de Deken, als de DJI heeft zijn eigen domein en onderzoeksmiddelen, maar dat kan niet in de plaats komen van een strafrechtelijk onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie”.

‘Niet absoluut’

De rechtbank wijst er in haar uitspraak op dat het verschoningsrecht van de advocaat „niet absoluut” is. „Er zijn immers zeer uitzonderlijke omstandigheden denkbaar waarin het belang dat de waarheid aan het licht komt – ook ten aanzien van datgene waarvan de wetenschap de advocaat als zodanig is toevertrouwd – moet prevaleren boven het verschoningsrecht. Dit brengt mee dat de toestemming van de advocaat voor kennisneming van inbeslaggenomen gegevens die onder het verschoningsrecht vallen in zeer uitzonderlijke omstandigheden niet nodig is.”

Het is overigens nog maar de vraag of het strafrechtelijk onderzoek tegen Kasem dit jaar nog kan worden afgerond. Kasem en Royce de Vries laten weten in cassatie te gaan tegen de uitspraak van de rechtbank. Kasem, die in december bekendmaakte niet meer terug te keren als presentator bij de omroep BNNVARA, zegt dat „de rijksrecherche het onderzoek van de Deken dunnetjes wil overdoen. Daar verzetten we ons tegen. Kennelijk wordt niet geaccepteerd dat de Deken zijn volledige onderzoeksrapport vertrouwelijk houdt op grond van de verplichte geheimhouding. Ik heb me maar verzoend met de gedachte dat dit een nachtkaars wordt die lang na smeult.”

Advocaat Anno Huisman laat namens zijn cliënt Royce de Vries weten dat „de beslissing van de Amsterdamse rechtbank geen of onvoldoende recht doet aan onze argumenten. Wij menen dan ook goede redenen te hebben om dit oordeel bij de Hoge Raad aan te vechten. Cliënt neemt met het instellen van cassatie zijn volle verantwoordelijkheid om zijn beroepsgeheim te waarborgen.”

Delen

Mail de redactie

VVD-leider Dilan Yesilgöz zegt dinsdagmiddag in de hal van de Tweede Kamer dat haar partij nog steeds geen voorstander is van gezamenlijke Europese schulden aangaan. Maar ze zegt ook: „Ik vind niet dat ik nu tegen het kabinet moet zeggen: dit mag niet en dit moet wel.”

Yesilgöz reageert op een plan dat eerder op de dag is gepresenteerd door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. De Europese defensie verstevigen zou volgens de commissie 800 miljard euro vereisen. Von der Leyen denkt dat geld deels op te kunnen halen door de begrotingsregels voor lidstaten te versoepelen. Het opmerkelijkste onderdeel van haar plan is een nieuw fonds, waarvoor de lidstaten samen 150 miljard euro zouden moeten lenen.

De relatie tussen Zelensky en Trump moet niet verder worden belast met scheldkanonnades

Aanstaande donderdag praten de Europese regeringsleiders erover, tijdens een extra ingelaste top in Brussel. In het regeerakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat dat het kabinet „geen voorstander is” van gemeenschappelijke Europese schulden.

Woensdag debatteert de Tweede Kamer ter voorbereiding op de Europese top over Oekraïne, de nieuwe houding van de Verenigde Staten en de veiligheid van Europa. Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB, die zich tot dusver hierover verdeeld toonden, moeten tijdens het Kamerdebat laten zien of ze tot elkaar kunnen komen.

Wapens

Op dinsdagmiddag lijkt dat op het eerste gezicht niet echt te lukken. Voor de zaal van de Tweede Kamer geeft Kamerlid Henk Vermeer premier Dick Schoof minder ruimte dan Yesilgöz. Wat de BBB’er betreft worden geen gemeenschappelijke schulden aangegaan. Onder geen beding.

Het Amerikaanse besluit om wapenleveranties aan Oekraïne te stoppen, is „heel fors, heel serieus”, zegt Yesilgöz.

Vermeer noemt het „een pauze, geen definitieve opschorting” en „puur een zet op het schaakbord van Trump”. Hij vindt daarom dat Nederlandse politici „het hoofd koel moeten houden”.

Yesilgöz zegt óók dat politici kalm moeten blijven. Ze noemt het „een ongelooflijk belangrijke zaak” dat Nederland in Europa voortrekker is in het financieel steunen van Oekraïne.

„Het is voor ons nooit een doel geweest om voortrekker te zijn”, zegt Vermeer. „We hebben interne problemen in Nederland, waar ook aandacht voor nodig is. Ik zou willen dat mensen dáár iets meer voorloper in zouden zijn.” Het Kamerlid bedoelt: dure boodschappen, hoge energierekeningen.

Dat noemt Yesilgöz dan weer een „schijntegenstelling”.

Vance

Nieuw is die verdeeldheid niet. Afgelopen weken lieten de coalitiepartijen vooral zien waar ze het níét over eens zijn. Gezamenlijke voorstellen over wat Nederland – en meer specifiek Schoof in internationaal verband – wél zou kunnen, ontbraken.

Dat werd evident na de veiligheidsconferentie in München van afgelopen februari, waar de Amerikaanse vicepresident JD Vance de aanval had geopend op Europese regeringsleiders, die allemaal wisten: Amerikaanse steun is niet meer vanzelfsprekend. Ze moesten het zelf gaan doen.

Een opeenvolging van historische momenten, ongekend in de recente geschiedenis. Maar voor de coalitiepartijen was het niet genoeg om de diepe verdeeldheid, die al sinds de formatie bestaat, te overbruggen. In een Tweede Kamerdebat overheerste vooral die verdeeldheid. Het gevolg: een groot deel was gegaan over het „mandaat” van Schoof in internationale gesprekken. Als zijn coalitie al zo verdeeld was, wat mocht hij dan?

Ik vind niet dat ik nu tegen het kabinet moet zeggen: dit mag niet en dit moet wel

Op woensdag debatteert de Tweede Kamer dus opnieuw over Oekraïne. En hoewel coalitiepartijen nog steeds niet met één boodschap naar buiten treden, lijken de publieke vernedering van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in het Witte Huis en het besluit van Trump om alle militaire steun aan Oekraïne op te schorten, toch iets te hebben veranderd. Van eenheid is nog geen sprake, maar op dinsdag blijken de meeste coalitiepartijen wel bereid hun starre houding los te laten.

Zo zegt PVV-leider Geert Wilders, die zich twee weken geleden nog verzette tegen militaire deelname van Nederland aan een Europese troepenmacht, dinsdag ineens dat hij „niet wil oordelen over iets wat ik niet ken”. Hij benadrukte dat er nog „helemaal niks ligt” en dat hij het „eerst maar eens wilde zien als er iets zou komen”.

De PVV is bovendien, onder voorwaarden, ook bereid te praten over meer geld voor Defensie. „Daar hoort dan wel bij dat we ook geld uitgeven aan noden van de mensen in ons eigen land. Dan praat je ook over miljarden.”

Huisjes

Ook NSC lijkt bereid te praten over heilige huisjes. Partijleider Pieter Omtzigt is fel tegenstander van gemeenschappelijke Europese leningen. Nog steeds, zegt hij in reactie op het plan van Von der Leyen. Om wel toe te voegen: „Het idee dat we nu met z’n allen zeggen: ik wil dit niet en dat niet en we komen helemaal nergens, dat is een scenario waar ik echt niet op uit wil komen.” Hij is niet van plan om te vetoën.

Wekenlang is het in Den Haag gegaan over de heftigheid waarmee coalitiepartijen elkaar behandelden. Er was een nieuwe politieke cultuur aan het ontstaan, zonder een taboe op het openlijk uitvechten van ruzies.

De rol die Wilders zich dinsdag aanmeet, is daarom opmerkelijk te noemen. Op de plek waar hij een paar weken geleden met een kabinetsval dreigde in de richting van Omtzigt en diens partij, werpt hij zich nu op als verbinder. „De relatie tussen Zelensky en Trump moet niet verder worden belast met scheldkanonnades”, zei de PVV’er. Ook noemde hij het „niet handig om publiekelijk ruzie te maken”, zoals Zelensky en Trump deden in het Witte Huis. „Als je dat al doet, doe dat dan alsjeblieft achter de schermen.”

Delen

Mail de redactie