De Tweede Kamer heeft dinsdag een motie aangenomen die oproept om een minimumleeftijd in te stellen voor het gebruik van sociale media. De motie, ingediend door D66, ontving brede steun in de Kamer. PVV, VVD, Denk en FVD stemden tegen.
De motie roept de regering op om te komen tot een „onderbouwde leeftijdsgrens”. Als voorbeeld wordt de in andere landen geopperde minimumleeftijd van 15 jaar genoemd. Die minimumleeftijd zou moeten gaan gelden voor „social media die gebruikmaken van verslavende technieken”.
De motie beroept zich op de grote steun onder ouders voor het voorstel. Uit panelonderzoek van EenVandaag bleek dat 71 procent van de ondervraagden voor een minimumleeftijd op sociale media van 15 jaar is. Bij een rondvraag van RTL Nieuws gaf 79 procent van de ouders met thuiswonende kinderen tot 18 jaar aan voor een dergelijke minimumleeftijd te zijn.
Lees ook
‘En, hoe was het online?’ dat vragen ouders veel te weinig aan hun kinderen
„De liefde in dit land voor forensische zorg is niet zo groot als je zou willen. Daar lopen we nu tegenaan”, verzucht wijkwethouder Walter van Dijk (VVD). Voor hem zitten tweehonderd inwoners van Den Dolder op witte stoeltjes in de plaatselijke sporthal. Het liefst hadden ze deze woensdagavond gehoord dat een vertrek van de forensisch psychiatrische kliniek Fivoor uit hun dorp dichtbij is, maar de boodschap is minder positief.
Voor de tweede keer in twee maanden tijd zijn de Doldenaren naar de hal gekomen voor een bewonersbijeenkomst. Op 10 januari liepen de gemoederen hoog op. Het gevoel van onveiligheid was groot, nadat een 76-jarige dorpsgenoot op weg naar huis van het dorp was neergestoken door een 27-jarige patiënt van Fivoor. De vrouw overleefde de aanval niet. Gedachten gingen toen uit naar de moord op Anne Faber uit 2017, waarbij dader Michael P. eveneens onder behandeling stond bij de zorginstelling.
Waar bewoners in januari vooral veiligheidsgaranties eisten van de gemeente en Fivoor, gaat het woensdag over een langer slepende, onderliggende kwestie. Al tien jaar is het de bedoeling dat de in totaal drie klinieken van Fivoor wegverhuizen uit Den Dolder. Op het bosrijke terrein wil de gemeente zo’n 400 woningen neerzetten, de grond is zelfs al verkocht. Maar Fivoor slaagt er maar niet in om een geschikte nieuwe locatie te vinden. De uiterste vertrekdatum van 1 januari 2025 werd enkele jaren geleden al opgerekt tot 1 januari 2027.
Lees ook
Onrust in Den Dolder na mesaanval op vrouw: ‘Kunnen we nog zonder risico winkelen?’
De tijd dringt dus. Nadat Fivoor in 2023 concludeerde dat de zoektocht spaak liep, besloot de gemeente Zeist afgelopen zomer een onafhankelijk bureau in te schakelen dat moest uitzoeken of alle mogelijke locaties ook echt in beeld en onderzocht zijn. Woensdagavond presenteerde Rebel Group een samenvatting van het rapport aan de inwoners van Den Dolder.
Allereerst keken de onderzoekers naar hoe grondig Fivoor en terreineigenaar Altrecht te werk zijn gegaan in hun zoektocht. Hoewel de onderzoekers vinden dat de partijen sneller hadden kunnen beginnen, waren zij „overwegend zorgvuldig” bij het beoordelen van geschikte locaties.
Dat het niet gelukt is om een plek te vinden, komt vooral doordat andere gemeenten de komst van Fivoor niet zagen zitten. Bij 20 van de 32 onderzochte plekken wilde de gemeente niet meewerken aan de komst van de forensische zorgkliniek. De moord op Anne Faber van 2017 en de nasleep van die gebeurtenis, droegen bij aan de terughoudendheid om Fivoor onderdak te bieden.
Mogelijke nieuwe plekken geheim
Het bureau ging ook zelf op zoek naar geschikte locaties in de regio Midden-Nederland. Criteria waren onder meer een maatschappelijke bestemming in het omgevingsplan en een reistijd van maximaal 45 minuten voor het Fivoor-personeel. De zorginstelling vreest anders het toch al schaarse medewerkers in de forensische zorg kwijt te raken. Uiteindelijk bleven twaalf locaties over. Omdat niet alle eigenaren weet hebben van de interesse in hun grond of gebouwen, houdt de gemeente de precieze plekken geheim.
Sinds januari zijn van de twaalf locaties alweer zes mogelijke plekken afgevallen, waarvan drie in Flevoland. „Door de gebeurtenis van 2 januari zijn gemeenten vermoedelijk nog minder bereid om een organisatie als Fivoor een plek te bieden”, zegt Van Dijk. „Je kan zeggen: ik word er niet vrolijk van. Maar je kan ook zeggen: er zijn nog zes over.”
De beoogde locaties zijn allemaal in handen van het Rijk. In een deel van de gevallen gaat het om terreinen van Defensie, die mogelijk vrijkomen als Defensie besluit te verhuizen. Ook laat de wethouder vallen dat één van de zes locaties in de gemeente Zeist ligt. Het leidt tot geroezemoes in de sporthal. Vorig jaar besloot de Zeister gemeenteraad juist forensische zorg in de gemeente te verbieden, vanwege de negatieve ervaringen met Fivoor.
Lees ook
‘Vertrouwen? Laat de kliniek dat eerst maar eens verdienen’
Als de microfoon de zaal rondgaat voor vragen, refereren meerdere bewoners aan de uiterlijke verhuisdatum van 1 januari 2027. Van Dijk: „Of die datum reëel is, zal moeten blijken. Die deadline zorgt ook voor een dynamiek en een gevoel voor urgentie. Ik zie nu geen aanleiding om dat los te laten.”
Fivoor-directeur Erik Masthoff is minder optimistisch. “Als mij morgen een stuk grond wordt aangeboden, dan ben ik daar heel blij mee en gaan we een kliniek neerzetten. Maar realistisch gezien is dat stuk grond er morgen niet, en is er vier tot vijf jaar nodig om de kliniek te bouwen. Ik hoop dat ik ongelijk heb, maar ik denk niet dat de datum van 1 januari 2027 gehaald gaat worden.”
Hoe zit het dan met het dringende verzoek tot een opnamestop in Den Dolder, waar de gemeenteraad in januari bijna unaniem op aandrong? Masthoff wil er niet aan. „Er is in Nederland een grote vraag naar plekken in de forensische zorg. Als wij verdwijnen zijn hier 140 plekken weg, maar ontstaat bovenal in de samenleving meer onveiligheid doordat mensen niet opgenomen kunnen worden”.
„De oplossing van dit probleem ligt niet per se in Zeist, maar in Den Haag”, zegt Van Dijk. Hij verwacht bij het vinden van een nieuwe locatie voor Fivoor hulp van staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid), die donderdag samen met staatssecretaris Vincent Karremans Volksgezondheid, Welzijn en Sport, VVD) naar Den Dolder komt. De twee bewindslieden brengen naar aanleiding van de tragische gebeurtenis van begin januari een bezoek aan de kliniek en spreken met bewoners. Een goede zaak, vindt Van Dijk: „Er is nu veel meer oog voor het probleem dat we in Den Dolder hebben”.
Bij een Russische raketaanval op een hotel in de in het zuidoosten van Oekraïne gelegen stad Kryvy Rih zijn zeker twee doden gevallen en 28 mensen gewond geraakt, melden internationale persbureaus.
Volgens gouverneur Serhiy Lysak van de regio Dnjepropetrovsk zijn meerdere gewonden er ernstig aan toe en is er ook een kind gewond geraakt.
Oekraïense hulpdiensten meldden op Telegram dat ze inmiddels veertien mensen uit het puin van het zwaar beschadigde hotel hebben gered. De reddingswerkzaamheden gaan de hele nacht door.
Kryvy Rih is de geboortestad van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en is sinds het begin van de grootschalige Russische invasie ruim drie jaar geleden vaker doelwit geweest van aanvallen. De stad staat bekend om zijn staalindustrie en ligt zo’n 80 kilometer van de frontlijn.
Liveblog oorlog in oekraïne
Tweede Kamerdebat over Europese defensie: Schoof kondigt 3,5 miljard euro steun aan voor Oekraïne in 2026
Mijn moeder zou afgelopen vrijdag 99 zijn geworden. Ik denk daarom nog even aan haar afscheid vier jaar geleden. Mijn jongste zoon maakte een lange wandeltocht en kon onmogelijk terugkomen, dus stuurde hij haar op haar eigen mobiel een app. Ik las hem voor en was ontroerd. „Lieve oma, we hebben elkaar nog gezien voordat ik op reis ging. Jij gaat nu ook een reis maken en zult gaan waar het mooi is en je opa terug zult zien.” Mijn diepgelovige moeder kijkt me aan en zegt: „Dat geloof je toch zeker zelf niet.”
Rian Los
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
