Bestand Israël en Hamas in precair stadium, onderhandelingen over tweede fase zijn onzeker

Het bestand tussen Israël en Hamas bevindt zich opnieuw in een precaire fase. Maandag stelde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat noch Hamas, noch de Palestijnse Autoriteit Gaza zal besturen, en dat hij gecommitteerd is aan het „plan” van de Amerikaanse president Donald Trump om de Gazastrook om te bouwen tot een „Rivièra”. De Palestijnen uit Gaza moeten volgens dat plan vertrekken naar omliggende landen. Dat voorstel zou neerkomen op een Amerikaanse bezetting en een etnische zuivering.

Trumps uitspraken leidden internationaal tot ophef en zetten het bestand verder onder druk, maar werden lovend ontvangen door rechtse Israëlische politici. De Israëlische minister van Defensie Israel Katz heeft het leger al opgedragen voorbereidingen te treffen om het „vertrek” van Palestijnen uit Gaza te bevorderen.

Voortzetting van de oorlog

Hoewel het akkoord geen afspraken bevat over het bestuur van Hamas in Gaza, zeggen zowel de regering-Trump als Israëlische leiders nu opnieuw dat het voortbestaan van Hamas onacceptabel is. Volgens veel analisten wil Netanyahu geen vervolg van het bestand, maar een voortzetting van de oorlog. Het risico bestaat dat Netanyahu de onderhandelingen over fase twee zo lang mogelijk rekt, terwijl ondertussen de resterende gijzelaars en gevangenen uit de eerste fase vrijkomen.

Israëlische functionarissen hebben zich ook kritisch uitgelaten over Netanyahu, die volgens hen de onderhandelingen over fase twee uitstelde door eerder een delegatie naar de Qatarese hoofdstad Doha te vertragen. Volgens het akkoord, dat op 19 januari in werking trad, hadden de onderhandelingen over de tweede fase twee weken geleden moeten beginnen. Maar die indirecte besprekingen zijn tot dusver uitgesteld.

**Israëlische tanks** in Gaza, gezien vanuit Israël, op maandag.

Hoewel de details van de tweede fase onderwerp zijn van de onderhandelingen, zal Israël zich in ieder geval volledig moeten terugtrekken uit Gaza, in ruil voor de vrijlating van de resterende levende gijzelaars en gevangenen. De derde en laatste fase van het bestand moet bestaan uit een plan voor de wederopbouw van Gaza.

Sinds vorige week woensdag is een delegatie van Hamas in de Egyptische hoofdstad Caïro voor besprekingen over de voortzetting van het bestand. Op zondag meldde het kantoor van Netanyahu dat een Israëlische delegatie maandag naar Caïro zou afreizen.

Het Israëlische veiligheidskabinet komt maandagavond bijeen om over het bestand te spreken, pas daarna zullen naar verluidt onderhandelingen starten over fase twee. Volgens de Israëlische zender Channel 12 vertrekt de Israëlische delegatie naar Caïro met een beperkt mandaat, en hangt hun bevoegdheid om het vervolg van het bestand in fases twee en drie te bespreken af van de goedkeuring van het kabinet.

Humanitaire hulp

Vorige week leek het bestand op instorten te staan. In reactie op Israëlische schendingen van het staakt-het-vuren dreigde Hamas vorige week geen gijzelaars meer vrij te laten. Anonieme Israëlische functionarissen en onderhandelaars zeiden tegen The New York Times dat Israël inderdaad niet de afgesproken hoeveelheid humanitaire hulp, zoals voedsel, tenten en mobiele woningen, heeft geleverd. Op de beschuldiging van Hamas volgde dreigende taal van Trump en Israëlische leiders, die zeiden de oorlog in Gaza weer te hervatten.

Afgelopen zaterdag vond echter alsnog een ruil plaats van gijzelaars en gevangenen, nadat Hamas liet weten de vrijlating alsnog door te zetten. Deze keer ging het om drie Israëliërs uit Gaza en 369 Palestijnen uit Israëlische gevangenissen. In Israël is de publieke opinie volgens peilingen overwegend voor een voortzetting van het bestand in fase twee, en zijn er nog steeds protesten voor de vrijlating van alle gijzelaars en gevangenen in Gaza.

Libanon Israël ontruimt zuidelijke plaatsen niet voor afloop bestand met Hezbollah

Israëlische militaire voertuigen passeren maandag een muur langs de grens tussen Israël en het Libanese dorp Dhayra.

Foto Jalaa Marey / AFP

Daags voor het wankele bestand tussen Israël en Hezbollah in Zuid-Libanon zou aflopen, heeft Israël maandag – tot verontwaardiging van de Libanese regering en Hezbollah – aangekondigd dat het vijf strategische plaatsen in Zuid-Libanon dichtbij de Israëlische grens niet zal ontruimen.

Volgens de afspraken met de Libanese regering en Hezbollah moest het Israëlische leger zich uiterlijk dinsdag 18 februari volledig terugtrekken uit Zuid-Libanon. Een legerwoordvoerder verklaarde echter dat de langere aanwezigheid op de vijf locaties nodig is in verband met de veiligheid van Israëlische burgers.

In Libanon is verbolgen gereageerd. „De Israëlische vijand is ons vertrouwen niet waard”, oordeelde president Joseph Aoun. Hezbollah-leider Naim Qassem herhaalde dat zijn organisatie de volledige terugtrekking van de Israëlische militairen eist, conform de afspraken van het bestand.

Israël betoogt echter dat de Libanese regering en Hezbollah zich evenmin aan het bestand hebben gehouden. Nog steeds zouden er bewapende Hezbollah-leden actief zijn in dorpen ten zuiden van de rivier de Litani, terwijl het Libanese leger had beloofd die hele zone in samenwerking met VN-vredesmacht Unifil onder zijn hoede te nemen.

Israël en Hezbollah zijn sinds 7 oktober 2023 met elkaar in conflict omdat Hezbollah toen uit solidariteit met Hamas en de Palestijnen raketten begon af te schieten op doelen in Noord-Israël. Op zijn beurt voerde Israël verwoestende vergeldingsaanvallen uit. In de herfst van 2024 escaleerde hun conflict tot een volledige oorlog, toen Israël onder meer zware bombardementen op Zuid-Libanon uitvoerde, met grondtroepen Zuid-Libanon binnenviel en Hezbollah zware klappen toebracht. Op 27 november ondertekenden de partijen een bestand voor twee maanden, dat in een later stadium tot 18 februari werd verlengd.

Hoe wankel de situatie in Zuid-Libanon is, werd deze maandag onderstreept toen Israël een raketaanval uitvoerde op een auto in de stad Sidon. Daarbij werd Mohammed Shaheen gedood, volgens Israël het hoofd van de Hamas-operaties in Libanon.

Floris van Straaten

Dus als je in 2035 op Google zoekt hoe het tien jaar daarvoor ook alweer zat tussen Oekraïne en Rusland dan krijg je zo goed als zeker te lezen dat Oekraïne de oorlog in februari 2022 is begonnen en dat de president van de Verenigde Staten, de zachtmoedige Donald Trump, drie jaar later vrede heeft gesticht. Samen met Vladimir Poetin. Het Russische volk is de beide heren eeuwig dankbaar. Ook de Oekraïners zijn volgens Google razend enthousiast. Ze voelen zich bevrijd en zijn blij dat ze grote delen van hun land mochten teruggeven aan Moskou. Google regelt dat allemaal graag voor inmiddels de zoon van oom Donald.

Ik vrees dat de naam Zelensky niet meer voorkomt. Hooguit als dictator, nazi of oorlogsmisdadiger. Misschien laten ze hem zelfs Rusland binnenvallen. Het kan ook nog dat Google tegen die tijd schrijft dat het Navalny zijn eigen schuld was dat hij is vergiftigd. De man was een gevaar voor de Russische democratie en we mogen de vredelievende Vladimir Poetin dankbaar zijn dat hij deze staatsgevaarlijke bruut heeft gestopt.

Google en de andere door de Republikeinen gecontroleerde zoekmachines zullen ook enthousiast zijn over de in die tijd opgekomen AfD in Duitsland en niet onvermeld laten dat de doorbraak vooral kwam door de prachtige en vooral vurige speech van de Amerikaanse vicepresident JD Vance. Hij zei daarin dat Europa van Rusland of China niets te duchten had. Hij vond dat Europa zich vooral moest richten op massamigratie en censuur en zwijgen over de voorbeeldstaten China en Rusland. En de AfD mocht door de andere partijen niet worden uitgesloten. Dat was volgens Vance niet democratisch.

Onze kleinkinderen moeten dit soort dingen in hun lege hoofdjes stampen en de zoekmachines helpen hen graag. Stel dat je als helpende grootvader hiertegen protesteert, dan heb je kans dat iemand er een Russisch geschiedenisboekje bijpakt en daar staat precies hetzelfde in. Dat kan toch geen toeval zijn?

Ik vrees dat de schoolkinderen dan ook leren dat de Nederlandse minister Reinette Klever de internationale ontwikkelingshulp heeft verbeterd door veel minder geld aan de creperende medemens te schenken. Ons land, dat meer dan vier miljoen inwoners met een vette lever kent, geeft alleen nog geld aan de allerarmsten als het er zelf ook beter van wordt. Klever, die ooit in opspraak kwam omdat ze als bestuurslid van de omroep Ongehoord Nederland gezellig in de kas had zitten grabbelen, pakt misschien zelf ook iets uit de ruif. Ze heeft tenslotte zoveel bezuinigd. Ik vrees dat Google dat niet vermeldt. Zeker sinds ik weet dat ze ook probleemloos censureren in China.

Onze landbouwminister Wiersma zal tegen die tijd ook op Google geprezen worden omdat ze de Nederlandse welvaart heeft gered door de stikstofregels te versoepelen. En dat deed ze op basis van wetenschappelijk onderzoek. Dat daar door deskundigen ernstig aan getwijfeld werd is er uiteraard netjes uitgegumd. De Zwitserse gletsjers zijn dan inmiddels totaal verdwenen en hoeven dus door de zoekmachines niet meer vermeld te worden.

Ondertussen vraag ik mij af wat er in de toekomst over Gaza verteld wordt. Alleen de verschrikkingen van 7 oktober 2023? Of worden de gezellige antwoorden van Israël ook vermeld? Bestaat Gaza dan nog wel? Of liggen we daar dan tussen allemaal tweedehands voetbalmiljonairs te keren en te smeren op een bedje van Corendon? Kan het ons dan überhaupt nog schelen waar de oorspronkelijke Gazanen heen gevlucht zijn? Of hebben we daar geen tijd voor?

Andere vraag: bestaan wij dan nog wel? Zijn wij nog van onszelf? Of hebben Poetin en Trump de boel tijdens een potje dronkenmans-risken eerlijk verdeeld? België bij Frankrijk en de Denen en wij bij de Duitsers, die via de AfD een pact met de Russen en China hebben gesloten?

Twee maanden geleden vond ik dit absoluut slap gelul, maar sinds vorige week weet ik het nog zo net niet. Of ik in 2035 nog columns schrijf? Nee hoor, dan ben ik al lang uit een hotelraam gekukeld.

Voortzetting van de oorlog

Humanitaire hulp

Related Posts

Den Haag en Brussel in de ban van een nieuw geopolitiek tijdperk

Wat doet de bidsprinkhaan in Nederland?

Column | Toekomstgeschiedenis