Overstappen op Brussel hoeft niet meer, dankzij de witglanzende terminal op Amsterdam Centraal

Goedemorgen. De Raad van State heeft ernstige bezwaren tegen het plan van NSC en BBB om deelnemers aan pensioenfondsen te laten stemmen over de overstap naar het nieuwe pensioenstelsel. Dat schrijft De Telegraaf.

De beide partijen willen referenda laten instellen over de overstap naar het nieuwe stelsel. Het plan zou echter een ,,chaos” veroorzaken in de pensioenwereld, aldus de Raad van State.

In januari schreven NRC-collega’s Christiaan Pelgrim en Tan Tunali al dat pensioenfondsen zeer kritisch waren op het voorstel. Het gaat tot grote problemen leiden, zeiden betrokkenen destijds. ,,Dit is onbehoorlijk bestuur.”

Wat ons verder opviel in het economische en financiële nieuws vanmorgen:

• Consumenten hebben in januari meer besteed aan goederen en diensten dan een jaar eerder. De totale consumptie van huishoudens lag in de eerste maand van dit jaar 1,2 procent hoger dan in januari 2024, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
• Tesla heeft president Trump gewaarschuwd dat diens handelsoorlog ook voor Elon Musks elektrische autoproducent negatieve gevolgen kan hebben. Vergeldingstarieven kunnen de productie in de VS aanzienlijk duurder maken, stelt het bedrijf volgens de Financial Times.

• Het was onverstandig en in het nadeel van nationale belangen dat het Chinese bedrijf CK Hutchison zijn twee havens rond het Panamakanaal (en andere activiteiten in havens wereldwijd) heeft verkocht. Dat stelde de Chinese overheid donderdag. Na harde kritiek van Trump op de vermeende Chinese invloed in Panama deed CK Hutchison de havens over aan investeerder BlackRock en een fonds van maritiem concern MSC.
• Luister niet naar de adviezen van financiële influencers. Dat is de conclusie van onderzoekers van de Universiteit Utrecht. Hun beleggingsadvies leidt vaak tot verlies, schrijft het FD. De onderzoekers analyseerden vierhonderd aanbevelingen over aandelen en cryptomunten.
• De wereldwijde cruisevaart is deze week in Rotterdam voor een internationaal congres. De Cruise Lines International Association (Clia) probeert zeecruises te verkopen als duurzame vakanties. In diverse havensteden groeit het protest tegen de vervuiling van de schepen op binnensteden.
• Defensie wil snel en veel mensen aantrekken, vanwege de ‘geopolitieke situatie’. Maar dat lukt niet zo goed, stelt de NOS in een stuk met vijf vragen over werken bij de Nederlandse krijgsmacht. Volgens de omroep heeft Defensie onder meer een tekort aan opleidingsplekken.
• De Vlaamse krant De Standaard laat het licht schijnen op het Russische energieconcern Gazprom. Ooit de trots van Poetins regime, schrijft de krant, maar het staatsgasbedrijf blijft financieel bloeden. Gazprom moet verder besparen; het luxueuze palazzo van Gazprom Export in Sint-Petersburg staat te koop.

Het ecoblog van donderdag 13 maart vind je hier.

Een maand geleden kreeg Dries Knaapen, directeur van verpakkingsfabrikant Royal Vaassen (250 werknemers), een onaangenaam bericht van zijn douane-experts: hun producten stonden op een Amerikaanse lijst, over een maand zouden importheffingen van 25 procent gaan gelden.

Royal Vaassen maakt onder andere zuivelverpakkingen. „We plakken een rol plastic en een rol aluminium op elkaar”, legt Knaapen aan de telefoon uit. Die techniek, lamineren, dat doen maar weinig fabrikanten in de Verenigde Staten zelf. Ongeveer 10 procent van Knaapens omzet van 150 miljoen euro komt uit het land. „Maar de marges zijn er het hoogst.”

Royal Vaassen, gelegen in het gelijknamige plaatsje boven Apeldoorn, is een van de Nederlandse bedrijven die het voelen wanneer woensdag Amerikaanse importheffingen op staal, aluminium en aluminiumproducten ingaan. Althans, als het ook echt gebeurt: president Donald Trump blijkt nogal wispelturig in zijn heffingenliefde. Voortslepende onduidelijkheid over heffingen op producten uit Canada en Mexico – dan weer wel, dan weer niet, dan weer uitzonderingen – zorgt al dagenlang voor onrust op de Amerikaanse beurzen.

Dinsdagmiddag verraste de president de wereld weer door plots aanvullende heffingen aan te kondigen op Canadees staal en aluminium: vanaf woensdag gelden in principe heffingen van 50 procent.

Klanten zetten het door naar de consumenten

„Ik kan me er als privépersoon geweldig druk over maken”, zegt Knaapen van Royal Vaassen. „Maar ik kan het uiteindelijk niet beïnvloeden.” Hij heeft zijn klanten verteld dat hij de kosten van de heffingen niet kan dragen, daarvoor zijn de marges niet groot genoeg. „Dat begrijpen ze. Zij zetten het door naar de consumenten.”

Impact verwacht

Wat zou de impact zijn van de heffingen op Nederland? Branchevereniging voor de industrie FME laat weten dat het uit een vraag onder leden „in elk geval van een kleine twintig” bedrijven heeft begrepen dat zij impact verwachten. Het gaat bij deze bedrijven om een exportwaarde van ruim 900 miljoen euro.

Onder de bedrijven die getroffen kunnen worden – maar waarvan niet duidelijk is of ze in de FME-lijst zitten – zijn grote en bekende Nederlandse ondernemingen, zoals staalfabrikant Tata Steel en chipmachinefabrikant ASML. De Amerikaanse regering heeft een lijst gepubliceerd van productcategorieën waar de heffingen voor gaan gelden, waaronder ook chipmachines (vanwege aluminium). Nederland exporteert jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s aan chipmachines, volgens Global Trade Alert, een database die precies bijhoudt wat er wereldwijd gebeurt op heffingengebied. ASML zelf wil geen commentaar geven op het feit dat deze categorie voorkomt in de lijst producten.

Global Trade Alert becijfert de getroffen Nederlandse goederenstroom op ongeveer 1,2 miljard euro. Naast staal en chipmachines zijn vliegtuigonderdelen een belangrijke categorie. GKN Fokker in Papendrecht, een van de grootste Nederlandse bedrijven in deze sector, laat via een woordvoerder weten dat het „te vroeg is hier iets over te zeggen”. „We houden de situatie nauwlettend in de gaten.”

Die reactie echoot een sentiment dat breder lijkt te leven in de Nederlandse industrie: tot de heffingen daadwerkelijk ingaan, is er afwachting, overleg (ook tussen Brussel en Washington) en voorzichtigheid, blijkt uit reacties, en willen bedrijven er niet te veel over kwijt. De brede reikwijdte van de heffingen wekt ongeloof: het gaat niet alleen om de basisproducten staal en aluminium, maar ook om afgeleide aluminiumproducten.

28 miljard euro

Daardoor zijn de heffingen niet te vergelijken met maatregelen van Trump uit zijn eerste termijn – en vallen bedrijven als Royal Vaassen er nu onder. De Europese Commissie rekende al uit dat de huidige voornemens 28 miljard euro aan Europese goederen raken, tegenover 7 miljard van de heffingen enkele jaren geleden: vier keer zoveel dus.

Voor staalfabrikant Tata Steel (9.000 werknemers in IJmuiden) komen de heffingen op een moment waarop de Europese staalmarkt al aanzienlijk te lijden heeft onder goedkoop Chinees staal. Tata Steel bezuinigt op het moment flink, maar is als een van de weinige Europese fabrikanten ook nog eens betrekkelijk groot in de VS. Er gaat jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s aan staal de oceaan over, gemiddeld zo’n 12 procent van de omzet. Tata Steel maakt gespecialiseerde staaltypen waar grote Amerikaanse namen als US Steel en Cleveland-Cliffs zelf niet erg competent in zijn: verpakkingsstaal, maar ook staal voor brandstofleidingen in auto’s.

Tata Steel kreeg in de vorige termijn van Trump een uitzondering. Ook nu proberen klanten van het bedrijf in de VS de regering ervan te overtuigen een uitzondering te maken, vertelt Ronald de Haan, directeur Markets & Pricing: klanten moeten deze ‘exclusion’ aanvragen. Dat is de „troefkaart”, maar ook Tata Steel zelf probeert in Washington duidelijk te maken dat het een belangrijk product maakt. „Hoe kun je de regering daarvan overtuigen? Kijk naar hun slogan: Make America Great Again. Wij vertellen dat wij juist Amerikaanse banen opleveren, en zelf ook 270 werknemers daar hebben die ons staal bewerken.”

Tata Steel is ten dele ‘prijszetter’: omdat het een uniek product levert, kan het heffingen relatief gemakkelijk doorgeven aan de klant. Maar dat werkt lang niet feilloos: als staal te duur wordt, kan voedsel ook verpakt worden in glas, aluminium, plastic.

Slechts beperkte invloed

Op Europa als geheel zal de impact hoe dan ook beperkt zijn. Het gezaghebbende Duitse Kiel Instituut voor de Wereldeconomie meldde dinsdag dat de afname van het bbp in Europa verwaarloosbaar zal zijn. Dit omdat de heffingen slechts 5 procent van de totale export van de EU treffen.

In de VS zouden de gevolgen juist groot zijn. Prijzen zullen er stijgen, en Amerikaanse bedrijven die staal en aluminium gebruiken, krijgen te maken met hogere prijzen, waardoor hun concurrentiepositie verslechtert. De totale export van de VS kan met 1,4 procent afnemen. Economen van de Rabobank wezen begin deze week ook al op dit effect, waar Europese bedrijven die staal en aluminium verwerken juist van kunnen profiteren.

Ook Knaapen van Royal Vaassen verwacht niet direct dat zijn vraag uit de VS zal instorten. De machines van zijn klanten daar zijn afgesteld op zijn verpakkingsmateriaal. Maar mochten de heffingen langere tijd van kracht zijn, dan zal hij toch gaan denken aan „een alternatief”. „Kunnen wij een derde partij daar ons product laten maken?” Daar moet je nu wel over na gaan denken, aldus Knaapen.

Delen

Mail de redactie