Tegen drugsgeweld strijdende president Noboa van Ecuador heeft tweede ronde nodig om herkozen te worden

Posted on by admin

De keihard tegen het drugsgeweld in Ecuador optredende president Daniel Noboa en zijn linkse uitdager Luisa González lijken vrijwel gelijk te eindigen in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen van zondag. Daardoor is er in april een beslissende tweede ronde nodig om te bepalen wie de komende vier jaar de leider wordt van het Zuid-Amerikaanse land.

Noboa kan na het tellen van driekwart van de stemmen rekenen op zo’n 44,5 procent van de kiezers en dat betekent een verrassend klein verschil met González, die voorlopig uitkomt op iets meer dan 44 procent van de stemmen. De andere veertien kandidaten spelen geen enkele rol van betekenis.

Noboa had dit weekend de grenzen gesloten uit angst dat „gewapende groepen pogingen zouden ondernemen het land te ontwrichten” en er gold zoals gebruikelijk rond verkiezingen een alcoholverbod. Volgens kiesraad CNE verliep de verkiezingsdag uiteindelijk zonder noemenswaardige incidenten.

Bij de vorige verkiezingen in november 2023 namen Noboa en González het ook al tegen elkaar op in de beslissende tweede ronde. Toen kreeg Noboa bijna 52 procent van de stemmen en González ruim 48 procent.

Zoon van bananenmiljardair

De 37-jarige Noboa is zoon een bananenmiljardair en werd bij de vervroegde verkiezingen van nog maar vijftien maanden geleden gekozen tot jongste president van Ecuador ooit. Hij won toen vooral door zijn belofte keihard op te treden tegen de explosie van drugsgeweld. Na ruim een jaar aan de macht kon Noboa de afgelopen weken tijdens zijn verkiezingscampagne de nodige succesjes overleggen.

Zo heeft hij het recordaantal moorden van 2023, het jaar voor zijn aantreden, met 15 procent weten terug te dringen en nieuwe geweldsuitbarstingen in de overvolle gevangenissen voorkomen. Maar het aantal van bijna 7.000 moorden van vorig jaar is nog altijd historisch hoog en de cijfers over januari beloven ook weinig goeds.

Daarom kan hij voorlopig nog niet rekenen op het vertrouwen van de meerderheid van de kiezers om zijn vaak met die van de president Nayib Bukele van El Salvador vergeleken harde aanpak de komende vier jaar voort te zetten. „Een jaar is lang niet genoeg om alle problemen op te lossen”, benadrukte hij keer op keer tijdens zijn campagne.

Het voorheen relatief vredige Ecuador is de laatste jaren door zijn strategische ligging tussen Colombia en Peru een belangrijke doorvoerhaven en opslagplaats voor drugs geworden. In combinatie met de zwakke politiemacht en de wijdverspreide institutionele corruptie zorgen lokale bendes die zijn gelieerd aan de grote Mexicaanse drugskartels en de Italiaanse en Albanese maffia voor een spiraal van geweld.

Mensenrechten

Om de internationaal opererende drugsbendes het hoofd te kunnen bieden, verlengt Noboa keer op keer de noodtoestand in de kustprovincies en zet hij structureel het leger in. Critici beschuldigen hem dat daarbij op grote schaal mensenrechten worden geschonden, met als dieptepunt de dood van vier jongens uit Guayaquil eind vorig jaar.

Zij werden door militairen opgepakt toen ze een potje aan het voetballen waren en ruim twee weken later werden hun verbrande lijken teruggevonden vlakbij een militaire basis. Die lugubere zaak wordt nog onderzocht, maar heeft tot veel protesten geleid.

De in Miami geboren en daardoor ook de Amerikaanse nationaliteit bezittende Noboa zoekt in tegenstelling tot oud-president Rafael Correa, die van 2007 tot 2017 aan de macht was in Ecuador, nadrukkelijk de toenadering tot Verenigde Staten en Donald Trump. Zo was hij vorige maand aanwezig bij de inauguratie van Trump, accepteert hij deportatievluchten uit de VS en is er militaire samenwerking in de strijd tegen het drugsgeweld.

Ook legde hij begin deze maand Mexico, waarmee hij sinds afgelopen voorjaar in een ernstig diplomatiek conflict verwikkeld is, in navolging van de aankondiging van Trump importheffingen van 27 procent op.

‘Correísmo’

Zijn tegenkandidaat in de tweede ronde, Luisa Gonzaléz, is de huidige leider van de linkse beweging die groot werd onder de vanwege een veroordeling voor corruptie naar België uitgeweken Correa. De voormalige president bemoeit zich op afstand nog altijd intensief met de politiek en González moet hard haar best doen om te bewijzen dat ze een zelfstandige koers kan varen.

De Ecuadoriaanse presidentskandidaat Luisa González.
Foto Karen Toro / Reuters

Net als Noboa zegt ook González het drugsgeweld hard aan te gaan pakken, maar ze belooft daarbij wel de mensenrechten te blijven respecteren. Daarnaast wil ze grootschalige sociale investeringen doen in de regio’s waar de drugsbendes actief zijn om te proberen de voedingsbodem voor criminaliteit weg te nemen. En juist in die regio’s haalde ze meer stemmen dan Noboa.

Maar ze moet wel opboksen tegen de enorme afkeer die een aanzienlijk deel van het stemplichtige electoraat heeft van de autoritaire Correa en de angst dat Ecuador met de terugkeer van zijn politiek, het correísmo, afglijdt in de richting van het Venezuela van Nicolás Maduro.

Energiecrisis

Naast de aanpak van het drugsgeweld verwachten kiezers van de nieuwe president ook dat de economie uit het slop getrokken wordt en dat er een oplossing komt voor de energiecrisis.

Vanwege de aanhoudende droogte vielen in de laatste maanden van vorig jaar de waterkrachtcentrales stil en zaten Ecuadorianen op het dieptepunt van de crisis tot wel veertien uur per dag zonder stroom. Als het in december niet was gaan regenen en er daarmee een einde kwam aan de dagelijks urenlange stroomuitval, zou Noboa waarschijnlijk al in de eerste ronde het onderspit hebben gedolven tegen González.

Maar nu kunnen beide kandidaten opnieuw twee maanden lang de behoorlijk apathische kiezers proberen te overtuigen van hun aanpak van de drugscriminaliteit, het scheppen van banen en hoe ze nieuwe elektriciteitsproblemen willen voorkomen.

Related Posts

Wat vindt NRC | Voor vrede in Congo moeten álle partijen rond de tafel komen

Al ruim dertig jaar is het oostelijk deel van de Democratische Republiek Congo een hel op aarde. Het immense land, zo groot als West-Europa, heeft als persoonlijk wingewest van de Belgische koning in de negentiende eeuw, als kolonie en als postkoloniale dictatuur al vele plunderaars voorbij zien trekken. Sinds het eind van de genocide in Rwanda in 1994 is de hoeveelheid gewapende groepen die, met hulp van buurlanden, in Oost-Congo een graantje van de minerale rijkdommen willen meepikken alleen maar toegenomen. Met grote humanitaire nood en de vreselijkste mensenrechtenschendingen tot gevolg.

Het valt daarom te prijzen dat de Amerikaanse regering de afgelopen maanden pogingen heeft ondernomen om tot een vredesovereenkomst te komen. Vertegenwoordigers van Congo en Rwanda tekenden afgelopen week in Washington een akkoord dat door de Amerikanen gepresenteerd werd als een definitief eind aan het bloedvergieten. Het is een „geweldige dag voor Afrika en, eigenlijk, een geweldige dag voor de wereld”, concludeerde president Donald Trump op zijn socialemediaplatform. Om er direct aan toe te voegen dat hij ondanks zijn inspanningen waarschijnlijk toch de Nobelprijs voor de Vrede misloopt – een obsessie die hem al wat langer bezighoudt.

Of het hem nu gaat om de Nobelprijs of niet, op de deal valt sowieso veel af te dingen. Belangrijkste punt van kritiek is dat er geen duidelijk plan is hoe de vredesovereenkomst gehandhaafd kan worden. Bovendien zat bij de totstandkoming een aantal essentiële partijen niet aan tafel. Het conflict presenteren als een gelijkwaardige oorlog tussen twee buurlanden is een simplificatie die geen recht doet aan de in decennia steeds complexer geworden situatie. Zo was rebellengroep M23 in Washington niet vertegenwoordigd. Zij doet mee in een parallel proces in Qatar, waarvan de uitkomsten vooralsnog ongewis zijn. Dat maakt de deal die gesloten is behoorlijk wankel.

Begin dit jaar heeft M23 de miljoenensteden Goma en Bukavu ingenomen en in de regio alternatieve bestuursstructuren opgezet. M23 wordt door Rwanda gesteund met wapens en militair advies, maar bestaat goeddeels uit Congolezen. Zijn zij bereid hun net ingenomen gebied en machtsstructuren weer prijs te geven? En als dat al zo is, wie gaat er op toezien dat de rebellen ontwapend worden? Net als Rwanda hebben ook Oeganda en Burundi de laatste jaren van gestolen mineralen uit Oost-Congo geprofiteerd. Ze exporteren grondstoffen die in hun eigen bodem niet of nauwelijks voorkomen. Ook die landen waren niet bij de gesprekken in de VS present.

Net als bij de eerder door Trump gepresenteerde deal voor Oekraïne, lijken voor de VS ook in Congo grondstoffen een grote rol te spelen. De VS hebben een achterstand op China in het veilig stellen van zeldzame aardmetalen die nodig zijn voor de energietransitie. Volgens Trump kunnen de VS in ruil voor hun bemiddelende rol toegang krijgen tot die zo noodzakelijke stoffen. Het zou voor de Congolezen goed nieuws zijn als dit economische motief tot langdurige Amerikaanse betrokkenheid bij de veiligheid in Congo zou leiden. Maar het zelfde voorbeeld uit Oekraïne laat zien dat dit bepaald geen garantie is.

Rwanda heeft jarenlang de territoriale integriteit van Congo geschonden en een gruwelijke oorlog aangejaagd. Dat er geen afspraken zijn gemaakt over berechting van deze misdaden, noemde de Congolese dokter en mensenrechtenactivist Denis Mukwege in The New York Times terecht een gemiste kans: „De VS kunnen beter.” Mukwege won al wel eens de Nobelprijs voor de Vrede.

Lees ook

Lees ook: Is dit het einde van het conflict tussen Rwanda en Congo? En drie andere vragen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio met zijn ambtgenoot van Rwanda, Olivier Nduhungirehe, en Congo, Thérèse Kayikwamba Wagner, vrijdag in Washington.


Opinie | De kip of het ei

Twee maanden geleden was ik in Luxemburg met mijn vriendin. Ik wist niet dat mensen in Luxemburg Frans praten. Dan ging ik naar de supermarkt om kip te kopen. Dan vroeg ik aan een medewerker in het Nederlands: „Waar kan ik de kip vinden.” Hij snapt niks van mij. Ik keek naar mijn vriendin maar zij lachte en zei niks. Toen vroeg ik nog een keer maar hij snapte niks van mij. Toen vond ik de eieren. Ik liet het hem zien en vroeg hem: „Ik wil zijn mama.”

Ahmed Yousef (19), 3 jaar in Nederland

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]


Op het allerlaatste moment knutselen NSC en SGP een staatsrechtelijk fröbelwerkje in elkaar

Kan een gevallen kabinet nóg een keer uit elkaar vallen? En dan ook nog eens over asiel? Opeens, op donderdagavond 22.00 uur, werd die vraag actueel in de Tweede Kamer. Nicolien van Vroonhoven, fractievoorzitter van regeringspartij NSC, liep de kamer uit waar haar twintigkoppige fractie een uur had vergaderd. NSC kon niet leven met „dit vreselijke rot-amendement” van de PVV, dat de Kamer twee dagen eerder had aangenomen.

Van Vroonhoven wilde een brief van demissionair minister David van Weel (Justitie, VVD), waarin hij zou schrijven dat het zo’n vaart niet zou lopen met het PVV-plan om illegaliteit strafbaar te stellen. Wéér een brief, want de eerste, die middag verstuurd, vond NSC niet goed. Dat was een „flutbrief”. Van Weel moest NSC „comfort” bieden. En anders? Van Vroonhoven wilde niet uitsluiten dat na de PVV ook NSC uit het demissionaire kabinet-Schoof zou stappen.

Het was al laat in de avond, en de tijd drong. De Kamer stond op het punt met zomerreces te gaan. Voor die tijd moest over alle wetsvoorstellen gestemd worden, ook de zogeheten ‘asielnoodmaatregelenwet’ en het wetsvoorstel tweestatusstelsel, die waren ingediend in de tijd dat de PVV nog een regeringspartij was.

Maar steun voor die wetten, die volgens het kabinet „het strengste asielbeleid ooit” mogelijk maakt, was opeens onzeker. Binnen NSC, eerst vóór, werden de stemmen steeds luider om tegen te stemmen. En de SGP kreeg bezwaren. Het CDA was eerder al afgehaakt. Zo verdampte niet alleen een meerderheid in de Tweede Kamer, maar vooral ook in de Eerste Kamer.

Sfeer van chaos

De parlementaire afhandeling over dit omvangrijke pakket asielmaatregelen verliep de hele week in een sfeer van totale chaos. Niemand wist nog wat er gebeurde. De Tweede Kamer stemde op donderdagnacht uiteindelijk vóór de wetten, maar de chaotische manier waarop was tekenend voor het tijdperk-Schoof.

De crisis begon op dinsdag, toen de Tweede Kamer stemde over een lange serie amendementen op de twee grote asielwetten. Met amendementen kan de Kamer wetten aanpassen. Die twee wetten zijn maatschappelijk en politiek van groot belang. Ze maken veel strenger asielbeleid mogelijk, en dat raakt de levens van asielzoekers en statushouders, maar ook het beleid van gemeenten en provincies.

Politiek gezien zijn de wetten ook cruciaal: veel partijen op rechts en in het midden willen vlak voor nieuwe Tweede Kamerverkiezingen graag laten zien dat ook zij voor strenger asielbeleid zijn. Vandaar dat het demissionaire kabinet (VVD, NSC en BBB) ook na het uitstappen van de PVV de maatregelen van de opgestapte minister Marjolein Faber wilde doorzetten.

Maar op de wetsvoorstellen kwamen amendementen die de wetten flink konden verzwaren. Eentje, van de PVV, behaalde totaal onverwacht een meerderheid: illegaliteit zou strafbaar worden gesteld. Dat geldt ook voor burgers of instanties die mensen in de illegaliteit helpen. Waarom dit voorstel opeens een meerderheid kreeg: het was misgegaan met het ‘pairen’. Enkele Kamerleden die tegen waren, onder wie GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans, hadden niet goed geregeld dat hun stem zou worden weggestreept tegen die van een voorstander – een oud gebruik in de Kamer. Een blunder, wordt ook in GroenLinks-PvdA gezegd.

Tegenreactie

Maar het aangenomen amendement bracht tegelijk een – eveneens onverwachte – tegenreactie op gang. Want het CDA, dat vóór strafbaarstelling van illegaliteit is, was sterk tégen dit amendement. Partijleider Henri Bontenbal vond het veel te ver gaan dat ook hulp aan mensen in de illegaliteit bestraft kon worden. Bontenbal trok zijn steun aan de twee wetten van het kabinet in. Daarmee bracht hij de toekomst van de wetten in groot gevaar.

Al snel kwam de spijt bij de SGP, die voor had gestemd. De partij leek de implicaties totaal onderschat te hebben en zocht naar een uitweg. Want wat betekende dit amendement voor bijvoorbeeld kerken die illegalen een kopje soep aanbieden? Worden die straks vervolgd?

Daarbij werden ze gesteund door NSC, dat tégen had gestemd, maar waar de interne verdeeldheid toesloeg. Sommige Kamerleden vonden dat het amendement betekende dat de beide asielwetten ook niet door mochten gaan. Anderen vonden juist dat de wetten door moesten gaan. Het lag principieel voor beide kampen in de fractie, lieten betrokkenen weten.

Op donderdag trokken NSC en SGP samen op. Ze wilden harde toezeggingen van minister van Weel. Die gaf hij niet. In een Kamerdebat zei Van Weel dat niet hij, maar het Openbaar Ministerie afweegt wie wel en niet vervolgd wordt. Als de Kamer een amendement aanneemt, dan bepaalt de Kamer de inhoud een wet. „En de wet is de wet.”

Flesjes Pepsi

NSC en SGP begonnen, met aangerukte flesjes Pepsi, aan een urenlang crisisoverleg op de kamer van SGP-leider Chris Stoffer. De staatsrechtelijk gereformeerden en de partij van goed bestuur begonnen aan een staatsrechtelijk fröbelwerkje. Ze zochten naar manieren om het amendement te verzachten. Die zijn er in de wet of het reglement van orde in de Tweede Kamer nauwelijks. Ze wilden immers een al aangenomen amendement aanpassen, en zo werkt wetgeving niet. Dus moest er een list verzonnen worden.

De partijen zetten Van Weel onder druk met een nieuwe brief te komen. Die stuurde hij uiteindelijk in de late avond. Van Weel deed nauwelijks nieuwe toezeggingen. Hij beloofde dat de Raad van State er nog eens goed naar zou kijken. Maar het is wel een controle achteraf: het amendement is immers al aangenomen. Bovendien: wat gebeurt er met het advies? De Raad van State was in februari al heel kritisch over de twee asielwetten van Marjolein Faber, en die zijn ook gewoon doorgevoerd. Van Weel belooft de partijen nog met de Kamer te debatteren over het „zwaarwegende” advies van de Raad van State voor het amendement ook echt beleid wordt.

Hoe dan ook, de toezegging was genoeg voor de twee partijen om in te stemmen met beide asielwetten. Alleen NSC-Kamerlid Faith Bruyning stemde tegen de asielnoodmaatregelenwet. Zo kwam vrijwel iedereen beschadigd uit deze zoveelste politieke crisis rondom asiel. De samenhang in het demissionaire kabinet bleek, opnieuw, zeer zwak. Twee zeer ingrijpende wetten werden op het allerlaatste moment met veel kunst- en vliegwerk aangenomen.