In Goma zijn er nu al te weinig lijkzakken om alle doden te bergen

Posted on February 5, 2025 by admin

„De situatie is moeilijk, maar inmiddels beheersbaar.” Steve Kisembo is medisch directeur van het Virunga ziekenhuis in Goma. Zijn ziekenhuis, in de stad in het oosten van de Democratische Republiek Congo, werd afgelopen week overspoeld door gewonden. Het is het gevolg van de gewelddadige opmars van rebellen van de M23-militie, die gesteund worden door buurland Rwanda. Het ziekenhuis telt tweehonderd bedden, maar in enkele dagen stroomden 340 mensen binnen, vertelt Kisembo. Soldaten, maar ook veel burgers. Het merendeel is geraakt door kogels.

Luchthaven gesloten

In de chaos van de gevechten werden onder meer de voedsel- en medicijnvoorraden van hulporganisaties meegenomen. De gevechten hadden al een impact op hun bevoorrading. Zo beheersen de rebellen inmiddels de internationale luchthaven die hier mede voor werd gebruikt. In een open brief riep de VN-coördinator voor humanitaire hulp in DRC dinsdag „alle partijen” op de luchthaven weer te openen. „Zonder blijft het evacueren van zwaargewonden, het leveren van medische voorraden en het sturen van humanitaire versterkingen lamgelegd.”

„Nog maar enkele dagen en we zijn door onze medicijnvoorraden heen”, zegt Emmanuel Konin, die namens het Internationale Rode Kruis vier ziekenhuizen in Goma overziet. „Verband wordt in drieën geknipt, de medicatie die we in de operatiezaal toedienen is geminimaliseerd. Maar we kunnen geen arts zijn zonder medicijnen.”

Er worden in Goma nieuwe graven gemaakt om de slachtoffers van het recente geweld te bergen.

De tekorten zetten bovendien nog meer druk op de kampen voor intern ontheemden rond Goma, de hoofdstad van de grondstofrijke provincie Noord-Kivu. In 2012 namen de M23-rebellen de stad al kortstondig over. Drie jaar geleden laaide het conflict opnieuw op. Honderdduizenden mensen sloegen op de vlucht en kwamen terecht in kampen rond en in de stad.

Geen stroom voor beademing

Ondertussen groeit de vrees voor ziekte-uitbraken als cholera en het besmettelijke Mpox, dat in Goma al rondging. Zo worstelen sommige ziekenhuizen door de enorme toestroom van patiënten om standaarden na te leven die de verspreiding van infecties voorkomen, stelt het Internationale Rode Kruis. Elders stierven patiënten aan de beademing of moesten operaties worden uitgesteld omdat er geen stroom was om de monitors en lichten te laten werken.

Inmiddels is de stroomvoorziening deels hersteld en hebben verschillende wijken weer toegang tot stromend water. Maar nog altijd zijn niet alle lichamen van de straten geruimd – en er zijn te weinig lijkzakken om alle doden te bergen.

Nu de gevechten even gestopt zijn, beweegt het ook in de kampen voor ontheemden. Afgelopen weekend werden hulpverleners verrast toen één van de grotere kampen in het noorden van Goma plots grotendeels verlaten bleek, mogelijk op aandringen van de M23-rebellen die willen laten zien dat het veilig is om terug te keren naar huis.

Tegen de Franse zender TV5Monde uitte een leider van een dorp nabij Goma zijn zorgen over zijn gevluchte buren wier huizen werden verwoest. „Ja, het is nu veilig”, zei hij voorzichtig. „Maar mensen komen terug met lege handen en zonder huis om naartoe terug te keren.”

Zelfs voor latere Nobelprijswinnaars was licht een onbevattelijk verschijnsel

admin
April 22, 2025
0

Wat is licht? Deze vraag stond centraal bij de ontwikkeling van de quantummechanica, de theorie die de natuurkunde een eeuw geleden op z’n kop zette en nog altijd volop in de belangstelling staat. Thomas de Padova hangt de geschiedenis van de geboorte van de quantummechanica daarom op aan deze schijnbaar simpele vraag.

In Een eeuw van licht lezen we hoe de hoofdpersonages Max Planck, Albert Einstein, Niels Bohr en Werner Heisenberg – later allemaal Nobelprijswinnaars – worstelen met deze vraag. Is licht een golfverschijnsel, zoals dan al decennia het heersende idee is? Of bestaat het uit een stroom van individuele pakketjes energie – de quanta – die je kunt beschrijven als deeltjes?

Tegenwoordig leren natuurkundestudenten dat licht zowel een golf als een deeltje is. Iets wat ook blijkt te gelden voor materiedeeltjes, zoals elektronen. Als u moeite hebt met dit duale karakter, dan bent u in goed gezelschap. Ook de hoofdpersonen verzetten zich tegen het idee dat licht iets anders kon zijn dan uitsluitend een golfverschijnsel.

De Duitse natuurkundige Planck, die de lichtdeeltjes (of lichtquanta) introduceerde en aan de wieg staat van de quantummechanica, noemde het een „puur formele aanname” die hij hoopte later „door een diepgaandere analyse” te kunnen elimineren. Pas na jaren van discussies, gevoed door experimenten, daalde het stof neer en kreeg de quantummechanica vorm.

Onrust in het interbellum

Dit kronkelige, chaotische pad beschrijft De Padova uitvoerig in Een eeuw van licht. Hij plaatst de natuurkundige ontwikkelingen daarbij ook in de historische context. Hoewel de Nederlandse titel spreekt van een eeuw, beslaat het boek ongeveer de jaren twintig van de vorige eeuw (1919 tot 1929). Hij maakt duidelijk hoe politieke en economische onrust in het interbellum zijn weerslag heeft op de hoofdrolspelers. Zo stuurt Bohr in 1920 na een bezoek aan Einstein in Duitsland onmiddellijk een hulppakket met onder meer boter.

Behalve de historische context zet De Padova ook de persoonlijkheden en de interacties tussen de natuurkundigen neer. Planck blijkt een bescheiden man die, naar eigen zeggen, „wars van avontuur” is. En Bohr en Einstein gingen in 1923 tijdens een tramrit zo op in hun gesprek dat ze tot twee keer toe hun halte misten.

Het boek doet denken aan Het tijdperk van onzekerheid van Tobias Hürter, dat in 2022 verscheen. Daarin kwamen deels dezelfde personages en ontwikkelingen voor, geschetst in hun tijd. Maar in tegenstelling tot Hürter schuwt De Padova de natuurkundige uitleg niet. Hij legt ideeën en experimenten helder uit, soms zelfs met een formule. Ook fictionaliseert hij de hoofdpersonen nauwelijks. Hij beperkt zich tot feiten uit aantekeningen, krantenartikelen, briefwisselingen en interviews.

De Padova heeft zich uitgebreid ingelezen en put uit veel bronnen. Daardoor leest het boek soms meer als feitelijke beschrijvingen dan persoonlijke ervaringen van de hoofdpersonages, maar door de prettige en levendige schrijfstijl stoort dat niet. Het is een fijne en gedetailleerde hervertelling van de geboorte van de quantummechania.

Politie pakt veertien mensen op die anderen via TikTok zouden aansporen om terroristische misdrijven te plegen

admin
April 22, 2025
0

De politie heeft dinsdag veertien mensen opgepakt die anderen via TikTok zouden hebben opgeroepen om terroristische misdrijven te plegen. De verdachten zijn tussen de veertien en dertig jaar oud en werden aangehouden in onder meer Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM).

Over een eventuele ideologische grondslag of mogelijke doelwitten is niets bekend. Ook is niet duidelijk of de verdachten elkaar kennen. Een woordvoerder van het OM wil tegen NRC niet verder in detail treden over de kwestie, omdat het onderzoek nog loopt en enkele verdachten minderjarig zijn.

Christie’s mocht concluderen dat schilderij geen Rembrandt was, zegt rechter

admin
April 22, 2025
0

Ja, als een schilderij dat je hebt verkocht als ‘omgeving van Rembrandt’ voor miljoenen meer wordt doorverkocht als daadwerkelijke ‘Rembrandt’, dan is dat jammer. Maar de vrouw die dit overkwam, heeft géén recht op een schadevergoeding van veilinghuis Christie’s. Dat oordeelde de rechtbank te Amsterdam in een vonnis dat vorige week werd gepubliceerd.

De rechter spreekt zich niet uit over de vraag of het nu wel of geen Rembrandt is, maar concludeert: Christie’s heeft het onderzoek naar die vraag goed genoeg uitgevoerd. De voormalig eigenaresse hoopte op een schadevergoeding van 10 miljoen euro, die krijgt ze niet.

De vrouw had Aanbidding der koningen sinds 1984 in haar bezit, het was een cadeau van haar inmiddels overleden man, een Duitse kunsthandelaar. Hij kocht het werk destijds voor 35.000 gulden als schilderij uit de ‘kring’ van Rembrandt. Het is een klein werk, 24,5 centimeter bij 18,7, een in geel-bruintinten opgezette bijbelse scène met een naamplaatje van ‘Rembrandt Harmensz van Rijn’. Het werk is in een paar onderzoeken uit de jaren vijftig en zestig wel toegeschreven aan Rembrandt, en ook wel eens tentoongesteld als Rembrandt, in 1955 in Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam, in 1960 in het Centraal Museum in Utrecht, bijvoorbeeld. In andere onderzoeken is de toeschrijving weer ‘afgeschreven’.

Anderhalf jaar onderzoek

Christie’s oordeelde in 2021 na zo’n anderhalf jaar onderzoek op verzoek van de toenmalige eigenaresse dat het werk géén Rembrandt was. Het stuk werd ruim boven de vraagprijs van 10.000 euro verkocht, voor 860.000 euro. Het werk had „potentie”, aldus een kunsthandelaar die het verloor van de hoogste bieder.

De nieuwe eigenaar, kunsthandelaar Hazlitt, Gooden & Fox, vroeg veilinghuis Sotheby’s onderzoek te doen naar het werk. Dat bedrijf concludeerde: „De eigenschappen van dit schilderij verbinden het werk zo nauw aan Rembrandts artistieke persoonlijkheid, dat het onredelijk zou zijn om te denken dat iemand anders dit geschilderd heeft kunnen hebben.” Wél een Rembrandt, kortom.

Daarop gebeurde wat de voorgaande eigenaresse zo steekt: het kleine schilderij werd verkocht voor 12,8 miljoen euro. Door een ‘garant’, weliswaar. Dat is een partij die het veilinghuis belooft een werk te kopen voor een vastgesteld minimumbedrag, als dat verder door niemand geboden wordt.