Ton van Veen vertrekt als topman bij Jumbo. Hij wil het supermarktbedrijf „binnen enkele maanden” verlaten, zei hij woensdag in een persbericht. Een opvolger wordt nog gezocht.
„Jumbo verlaten was voor mij absoluut geen makkelijk besluit om te nemen”, zei Van Veen. „Na meer dan twintig jaar intensief verbonden te zijn met Jumbo, heb ik een groot ‘geel hart’.” Van Veen spreekt van een „logisch moment om het stokje over te dragen” en wijst erop dat „er nu een goed fundament ligt voor verdere groei”.
De afgelopen jaren werkte Van Veen aan een versimpeling van de organisatie en het schrappen van kosten. „Jumbo moet terug naar hoe Jumbo bedoeld is”, zo luidde zijn slagzin voor die operatie. Zo stopte Jumbo onder zijn leiding met sportsponsoring, sloot het bedrijf zich aan bij een Europese inkoopcombinatie om zo lagere prijzen bij leveranciers te kunnen bedingen, en werd de schade van winkeldiefstal met 30 miljoen euro teruggedrongen. Ook werden 350 kantoorbanen geschrapt, wat jaarlijks 50 miljoen euro aan kostenbesparingen moet opleveren.
Van Veens vertrek komt onverwacht. Hij was ongeveer twee jaar de hoogste man en het was oorspronkelijk het idee dat hij langer zou blijven. Het krachtenveld waar Van Veen in opereerde was complex. Hij moest bijna voortdurend lastige besluiten nemen over kostenbesparingen om Jumbo financieel recht te trekken. Tegelijkertijd kwam er aan de lopende band nieuws naar buiten over de strafzaak tegen voormalig topman Frits van Eerd, die sinds 2022 verdacht wordt van witwassen, corruptie en valsheid in geschrifte.
Daar kwam nog bij dat Van Veen de eerste topman was van buiten oprichtersfamilie Van Eerd, een fase die voor veel familiebedrijven lastig is. Van Veen had te maken met veel gevoeligheden bij de zussen Colette en Monique van Eerd en voormalig topman Frits van Eerd, schetste hij in 2023 tegenover NRC. Er was voor hen sprake van een „loslaatproces”. „Sommige dingen moet je maar net aanvoelen. Soms kun je 50 miljoen investeren en hoor je niks. Maar een dag later breek je met een kleine leverancier en is het ruzie, omdat de familie er al jaren een hechte band mee heeft.”
Verschillende belangen
Van Veen moest verschillende belangen balanceren; dividend kan naar aandeelhouders, of kan helpen om boodschappen goedkoper te maken. Om te voorkomen dat de familie het gevoel zou krijgen „buiten het bedrijf te staan”, voerde hij veel overleg met ze, zei hij eerder tegen NRC. „Als ik terugkom van een belangrijke afspraak, dan praat ik ze meteen bij. Dan voelt een besluit óók als iets van hen.”
Hoewel Jumbo er nu beter voor staat dan voor zijn aantreden, is er nog altijd veel aan de hand: het afgelopen jaar daalde het marktaandeel met een half procentpunt. Ook de omzet was teruggelopen, hoewel dat volgens de keten voor een groot deel komt doordat er geen tabak meer verkocht mag worden in supermarkten. En deze zomer volgt de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen Frits van Eerd.
Twee weken geleden schetste Van Veen nog zijn toekomstplannen voor het bedrijf aan journalisten. Vanaf een podium in het Jumbo-hoofdkantoor in Veghel liet hij een filmpje zien dat ook aan alle medewerkers was getoond. Daarin sprak hij van een „reis” die „geen sprint, maar een marathon” is. En die marathon „bleek nog zwaarder dan gedacht”.
Colette Cloosterman-van Eerd, de voorzitter van de raad van commissarissen en lid van de eigenaarsfamilie, bedankt Van Veen in een persbericht en zegt dat hij gemist zal worden. „We gaan verder op de ingeslagen strategische koers zoals deze is ingezet.”
Eerder vertrek
Het is de tweede keer dat Van Veen vertrekt uit de Jumbo-directie. Van 2004 tot 2022 was hij financieel directeur, maar begin dat jaar legde hij die functie neer. Hij werd vicevoorzitter van de raad van commissarissen om zo „meer tijd te kunnen besteden aan mijn familie en andere zaken buiten Jumbo”.
Die adempauze was echter van korte duur. Een half jaar na zijn vertrek kwam het familiebedrijf in zwaar weer. De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) deed in september 2022 een inval in de woning en werkplek van topman Frits van Eerd. Daar troffen ze voor 448.000 euro aan contant geld aan, waarvan een deel in een koelkast op het Jumbo-kantoor. Van Eerd wordt inmiddels vervolgd op verdenking van witwassen, corruptie en valsheid in geschrifte. Hij legde zijn functie neer, eerst tijdelijk en vervolgens definitief.
De familie zat met een probleem, want een directe opvolger binnen de eigen gelederen hadden ze niet. De zussen van Frits van Eerd, Colette en Monique, hebben beiden niet de ambitie om leiding te geven aan het concern. Ze vroegen Van Veen om terug te komen, dit keer als topman – destijds leek niemand anders geschikt voor de rol.
Aan de situatie is weinig veranderd, er staat nog steeds geen logische opvolger klaar. Het is zeer de vraag wie de rol van familievertrouweling en topman bij een van de grootste retailketens van Nederland kan vervullen. Van Veen wilde de band tussen de aandeelhouders en het bestuur formeler maken, zei hij al in 2023. Hij wist dat zijn opvolger vermoedelijk een veel minder goede band met de familie zou hebben.