De Amsterdamse wethouder Sofyan Mbarki (Sport, PvdA) roept Eredivisie- en eerstedivisieclubs woensdag op om de samenwerking met commerciële voetbalscholen te stoppen. De academies hebben volgens Mbarki een ontwrichtende invloed op het voetballandschap, zo schrijft de wethouder in een brief aan voetbaldirecteuren van profclubs die woensdagmiddag is gedeeld met de Amsterdamse gemeenteraad.
Een voetbalschool valt te vergelijken met een bijlesinstituut in het onderwijs dat (soms) een hoger schooladvies in het vooruitzicht stelt. De scholen stellen ouders en kinderen een droomcarrière als profvoetballer in het verschiet, bijvoorbeeld door extra trainingen of contacten met scouts van profclubs.
Vanwege onder meer vrijwilligerstekorten bij lokale voetbalverenigingen betwijfelen sommige ouders of kinderen hun maximale potentieel benutten bij een traditionele voetbalclub. Op deze behoefte springen de voetbalscholen in met extra trainingsprogramma’s, met als einddoel om gescout te worden bij een profclub. In veel gevallen is dat valse hoop; in werkelijkheid breekt slechts een fractie van de kinderen op voetbalscholen door als prof, terwijl de ouders aanzienlijk meer geld kwijt zijn dan bij een traditionele amateurvereniging.
Volgens Mbarki zijn de scholen funest voor het Amsterdamse verenigingsleven. Bij de commerciële voetbalscholen moeten de kinderen per trainingssessie betalen, gemiddeld zo’n 13 euro. Dat terwijl veel voetbalscholen volgens de gemeente gebruik maken van de velden van lokale clubs (die op gemeentegrond liggen), zonder daarvoor huur te betalen. Ook proberen de scholen goede trainers bij lokale voetbalclubs weg te lokken met hoge trainingsvergoedingen, wat de huidige vrijwilligerstekorten bij clubs nog verder doet toenemen.
Mbarki ontzegde begin deze maand twee clubs, waar voetbalscholen volgens hem in feite de dienst uitmaken, de toegang tot de Amsterdamse gemeentevelden.
Lees ook
Hoe commerciële voetbalscholen verdienen aan de ambities van kinderen én hun ouders
Voetbalscholen bestaan al ruim twintig jaar, maar werden in 2022 voor het eerst grootschalig onderzocht, nadat er vooral in Amsterdam een flinke toename werd vastgesteld. Uit het onderzoek bleek dat de academies kwetsbaar zijn voor de vermenging van onder- en bovenwereld en dat er soms weinig toezicht is op de veiligheid van kinderen.
De scholen zijn in heel Nederland in opkomst, maar een groot deel vestigt zich in of rond Amsterdam. Afgelopen april maakte de gemeente Amsterdam bekend dat voetbalscholen voortaan moeten kiezen tussen twee opties: ze integreren in een traditionele voetbalvereniging zodat er toezicht is en de club meeprofiteert van het succes, of de school blijft extern en opereert volledig onafhankelijk. In het tweede geval maakt de gemeente afspraken over de huur van voetbalvelden en het toezicht op sociale veiligheid. Trainers van Amsterdamse amateurclubs moeten bijvoorbeeld een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben – en dat geldt voor voetbalscholen niet.
Ook werd er een meldpunt voor misstanden bij voetbalscholen opengesteld, waar inmiddels zestig meldingen binnenkwamen. De wethouder zegt geschrokken te zijn van het aantal en de ernst van de meldingen. Zo zou er sprake zijn geweest van zwarte betalingen en chantage, uitsluiting en discriminatie, intimidatie en fysiek en of verbaal geweld.
De gemeente zegt „meerdere, hele duidelijke signalen” te hebben ontvangen van voetbalscholen die stageplaatsen of toernooien bij betaaldvoetbalorganisaties per opbod verkopen. Sommige spelers kregen te horen dat ze alleen een basisplaats zouden krijgen als ze zich zouden inschrijven bij een voetbalschool, of dat ze na aanmelding bij een school pas lid mochten worden van een voetbalclub. In sommige gevallen vallen hier volgens de gemeente ook de namen van profclubs.
Rechtszaak
In de bijlage van de brief verwijst de gemeente ook naar een nog lopende rechtszaak. Het blijkt die tegen voetbalschoolhouder Gwendell van R., die 2021 drie jaar cel kreeg opgelegd. Hij runde – samen met zijn vrouw – een illegaal bordeel en gaf voetballers de opdracht om de sekswerkers naar klanten te rijden. Sommigen van hen werden verplicht tot seks. Het Openbaar Ministerie wil dat Van R. en zijn partner 5,5 jaar celstraf krijgen en ging in hoger beroep. Het Hof doet vrijdag uitspraak, meldtHet Parool.
Volgens de wethouder voldoen steeds meer voetbalscholen aan de regels, maar zijn er nog altijd vijftien scholen waarmee geen afspraken zijn gemaakt. De wethouder vraagt betaaldvoetbalorganisaties om samen „de strijd tegen malafide commerciële voetbalscholen” aan te gaan. De gemeente heeft de brief dinsdag verstuurd naar de voetbalclubs, maar zegt nog geen reactie te hebben ontvangen.
Tijdens het kijken van Jurassic World: Rebirth verwacht je soms plots de voice-over van David Attenborough te horen. Sommige beelden lijken recht uit een natuurdocumentaire te komen. Van verschillende aquatische dinosauriërs die samenwerken om hun (menselijke) prooi op te drijven tot een slapende T. rex die zich omrolt en lekker uitrekt.
Toevallig is dat niet: de regisseur van alweer het zesde deel uit de Jurassic Park-franchise is de Brit Gareth Edwards, de man die in 2010 op de radar kwam van Hollywood met de verrassende lowbudget scifihorrorfilm Monsters, geïnspireerd op een tafereel waar hij een groep vissers op het strand zag ploeteren met het binnenhalen van hun net. Hij kreeg een idee: wat als daar een gigantisch zeemonster in zou zitten en de vissers dat juist heel normaal zouden vinden omdat zulke beesten ook onderdeel zijn geworden van de natuur? Het succes van Monsters was de springplank voor blockbusters als Godzilla (2014) en Star Wars-film Rogue One (2016). Hij werd een go-to-regisseur voor franchises die een nieuwe impuls nodig hebben. Wat maakt hem zo geliefd in Hollywood?
Edwards (1975) zag als klein jongetje Star Wars en wist vanaf dat moment dat hij filmmaker wilde worden. Hij studeerde film en video aan een kunstcollege in het Engelse Farnham en begon zijn carrière als maker van visuele effecten voor diverse populair wetenschappelijke en historische tv-documentaires. Op het jaarlijkse filmfestival Sci-Fi-London deed hij in 2008 mee aan de wedstrijd om in slechts 48 uur een film te maken. Hij won met zijn korte film Factory Farmed.
Edwards ervaring met visuele effecten is terug te zien op het scherm: zijn films zijn een lust voor het oog dankzij fraaie kleurenpaletten en een goed oog voor schaal – de monsters in Godzilla ogen echt enorm. Naast zijn visuele kracht heeft hij ook het talent zijn monsters en aliens zich als natuurgetrouwe dieren te laten gedragen, waardoor ze opeens verrassend overtuigend worden.
Edwards liet zich voor ‘Godzilla’ inspireren door het gedrag van beren en wolven. Beeld Warner Bros/courtesy Everett
Zoölogische cinema
Voor slechts 500.000 dollar maakte Edwards zijn debuut Monsters, waarin een besmette NASA-sonde in Mexico crasht, dat hierdoor een ground zero wordt voor gigantische octopusachtigen op poten die zich hier willen vestigen. Gelukkig voor de mensheid komen deze buitenaardse wezens niet om ons te onderwerpen, maar zoeken ze een plek om te grazen. Door de ogen van twee protagonisten maak je een tocht door een verrijzend ecosysteem met als kers op de taart een lichtshow van een paringsbalts tussen twee aliens.
Zijn remake van Godzilla (2014) is in wezen een herhaling van zetten. Aan de menselijke kant krijgen we een vlak familiedrama tussen een van elkaar vervreemde vader en zoon, maar de échte hoofdrol is weggelegd voor ontwakende monsters (MUTO’s) die ten koste van de mensheid hun voortplantingscyclus weer willen starten. Het is aan apex roofdier Godzilla om met zijn klauwen en nucleaire adem deze destructieve beesten in toom te houden. Edwards liet zich hiervoor inspireren door het gedrag van beren en wolven om zijn creaties geloofwaardig te laten jagen en vechten.
Ook in Jurassic World: Rebirth weet Edwards de monsters tot dieren te verheffen. Ze jagen als dieren die honger hebben, niet omdat ze prehistorische psychopaten zijn. Maakt dat eigenlijk uit, deze dosis realisme in films die verder bombastisch vermaak bieden? Het helpt met de suspension of disbelieve, het ongeschreven pact tussen publiek en media waarbij je als kijker je eigen logica opzij zet voor de regels van de film. Hoe beter die uitgewerkt zijn, des te makkelijker blijft het verhaal op de rails.
Gareth Edwards op de set van ‘Jurassic World: Rebirth’. Beeld Jasin Boland/Universal Pictures and Amblin Entertainment
Ideeënman
Jammer genoeg is Edwards minder goed met menselijke personages: die dwalen vaak als verwonderde omstanders door zijn films en hebben moeite normaal met elkaar te praten.
Als Star Wars-fan leek voor Edwards een droom uit te komen toen hij Rogue One (2016) mocht maken, de eerste Star Wars die geen onderdeel uitmaakte van een trilogie. Het werd een tumultueuze productie die vooral Edwards tekortkomingen als verhalenverteller blootlegde. De Amerikaanse regisseur Tony Gilroy moest uiteindelijk ingevlogen worden om het project te redden.
Gilroy herschreef het script, regisseerde nieuwe scènes en hermonteerde de film volledig. Tegen The Hollywood Reporter kon Gilroy hierover zeggen dat ze „vreselijk diep in de problemen zaten” toen hij het roer overnam en het vanaf daar „alleen maar beter kon worden”.
Net als Star Wars-bedenker George Lucas is Edwards vooral een ideeënman, iemand die visuele concepten aandraagt maar moeite heeft met structuur, personages en dialoog. Zelf gaf hij toe aan het British Film Institute dat „een filmscript schrijven het ergste soort huiswerk is”. Zonder stevige scenaristische tegenmacht verdrinkt Edwards snel in zijn eigen ideeën en raken zijn archetypische personages op drift.
Hoe het kan mislopen als hij carte blanche krijgt, is te zien bij The Creator (2023), een originele sciencefictionfilm waarbij de Brit wél volledige controle had. De film ziet er wederom prachtig uit, maar de al absurde plot van kunstmatige intelligentie die een soort kind-Messias baart en tegelijk iets wil zeggen over kolonialisme loopt stuk op warrige montage, vlakke personages en tenenkrommende dialogen. De film was een commerciële flop.
Edwards zag als klein jongetje Star Wars en wist vanaf dat moment dat hij filmmaker wilde worden. In 2016 regisseerde hij de Star Wars film ‘Rogue One’. Beeld Sunset Box
‘Slimme’ blockbuster
Edwards maakt geen perfecte films. Hij is geen filmauteur of onwrikbare Hollywood-visionair, zoals James Cameron. Toch blijft Hollywood hem bellen om de megafilms in de grootste franchises te regisseren. Waarom?
Edwards bewandelt met zijn oeuvre een nauw pad van de ‘slimme’ blockbuster, films die overdonderen met spektakel zonder de intelligentie van de kijker te beledigen. Dat komt niet altijd even goed uit de verf maar het wekt wel sympathie en het geeft kijkers iets anders dan ze van vastgeroeste franchises gewend zijn. Er is ook een markt voor. Op The Creator na, maakten alle films van Edwards winst. Vooral als ze verbonden waren aan bestaande franchises. Monsters was een verrassende hit, Godzilla een groot succes en Rogue One bracht meer dan een miljard dollar op.
Edwards heeft een soort visie die Hollywood waardeert. Hij is geen verheven auteur die zijn producenten en cast het leven zuur maakt. Eerder een nerd die nu eindelijk de speeltjes krijgt waarvan hij altijd al droomde. Hij is zowel niet bedreigend voor de essentie (en winstgevendheid) van de franchise als innovatief: hij brengt een kinderlijke fascinatie terug die misschien verloren is gegaan in talloze vervolgen. Daarom is hij een goede gok voor studio’s, waarvoor het toch ook een kwestie van prioriteiten stellen is: een productie van 200 miljoen dollar moet zich in eerste instantie zelf terugverdienen.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) mag een deel van het tweestatusstelsel voor asielzoekers op een later moment invoeren. Dat heeft demissionair minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) in een brief aan de Tweede Kamer laten. De wijziging is vooral een geste naar het CDA, dat vorige week kritiek had op de ingangsdatum van de nieuwe asielwetten. De Kamer stemt dinsdag over de wetswijziging.
De vraag is of deze laatste aanpassing van demissionair minister Keijzer tot een parlementaire meerderheid leidt. Onder meer GroenLinks-PvdA en D66 zijn geen voorstander van de nieuwe asielwetten. Ook de steun van de PVV is sinds de val van het kabinet niet langer zeker: PVV-Kamerlid Marina Vondeling zei donderdag in een debat over de asielwetten dat de partij niet instemt met een ‘slap aftreksel’. De voorstellen van het CDA vallen daar volgens Vondeling ook onder.
Voor een meerderheid in de Tweede Kamer is de steun van de PVV nodig. Vervolgens is in de Eerste Kamer de steun van het CDA cruciaal om de asielwetten definitief door te voeren.
Nieuwe asielwetten
In de nieuwe asielwetten wordt een stelselwijzing aangebracht aan de asielketen. Zo wordt er onder meer geregeld dat er een tweestatusstelsel komt dat onderscheid maakt tussen oorlogsvluchtelingen en vluchtelingen die persoonlijk gevaar lopen, bijvoorbeeld een persoon uit de lhbtiq+ gemeenschap. Het recht op gezinshereniging wordt hiermee eveneens beperkt.
Daarnaast wordt er met de zogenoemde ‘asielnoodmaatregelenwet’ de permanente verblijfsvergunning afgeschaft en zullen ambtenaren regelmatiger toetsten of vluchtelingen nog recht hebben op verblijf. Onder meer de IND was al eerder kritisch over de uitvoerbaarheid van de wetten, vanwege de vrees dat asielzoekers vaker in beroep gaan.
Kritiek CDA
In de brief onderstreept Keijzer maandag dat het voor de IND moeilijk wordt om de nieuwe wetten tegelijkertijd in te voeren. Dat was ook de kritiek van het CDA vorige week donderdag. De partij eist dat de ingangsdatum van de nieuwe asielwetten, van voormalig asielminister Marjolein Faber (PVV), tegelijk ingaat met het Europese migratiepact, dat voor volgend jaar juni geagendeerd staat.
Daarnaast willen de christendemocraten dat er een overgangsperiode komt voor migranten die onder het tweestatusstelsel vallen, zodat asielzoekers die nu nog aanvragen doen, niet tijdens de procedure met andere eisen te maken krijgen.
Meerderheid nog onzeker
Keijzer komt met haar aanpassingen het CDA enigszins tegemoet, maar niet volledig. Volgens de BBB-minister, die een verleden heeft in het CDA, is het ‘feitelijk mogelijk’ om de strengere regels voor nareizigers meteen in te voeren als de wet van kracht wordt, maar wel eerst mondjesmaat. Daarnaast zal volgens Keijzer de invoeringsdatum van het tweestatusstelsel deels afhangen van een uitvoeringstoets. Hiermee concludeert de asielminister dat het kabinet ‘de balans heeft gezocht’ tussen het maatschappelijk belang en uitvoerbaarheid.
Of deze aanpassingen van Keijzer genoeg zijn voor het CDA, is dus nog de vraag. Tegelijkertijd betoogt de PVV dat er niets afgezwakt mag worden aan de wetsvoorstellen. Deze week, in de laatste week voor het zomerreces van de Tweede Kamer, staan de stemmingen over de wetsvoorstellen gepland.
Meer dan 34 jaar na zijn vaste voetbalmaatje Theo Laseroms is de andere helft van Feyenoords spijkerharde verdedigingsduo overleden. Rinus Isräel, de eerste Nederlander die de Europa Cup voor landskampioenen (nu Champions League) in handen kreeg, stierf op 83-jarige leeftijd.
Marinus David Israël groeide op in een rood nest in Amsterdam-Noord. Hij verdiende de kost als handlanger: hij moest zand en stenen naar de stratenmaker sjouwen. In het weekend voetbalde hij, aanvankelijk als rechtshalf, bij de Amsterdamse amateurclub DWV.
Israël verdiende in 1963 „met hangen en wurgen” zijn eerste profcontract bij stadgenoot DWS. „Ik tekende blind mijn contract, zo blij was ik”, blikte hij terug in Het Parool. Bij DWS vormde hij een sterk verdedigingsduo met de ervaren Daan Schrijvers. Hij kopieerde diens houding op het veld – met de borst vooruit. „Ik had voor elk wedstrijd de zenuwen, maar dat liet ik op het veld niet blijken.” DWS vierde in 1964 zijn eerste en enige landstitel.
Een van ’s werelds beste libero’s
In 1966 verhuisde Israël voor veel meer geld naar Feyenoord. Met zijn cynische humor had hij weinig aanpassingsproblemen in Rotterdam-Zuid. Hij was in die periode, na Franz Beckenbauer en Bobby Moore, een van ’s werelds beste libero’s.
Zijn kompaan Laseroms werd een van de meest gevreesde mandekkers. „Geen voetballer, maar een cowboy zonder lasso”, verwoordde de Noord-Ierse dribbelaar George Best het spel van zijn plaaggeest, nadat hij de blauwe plekken en dikke bulten had geteld.
‘Theo de Tank’ en ‘IJzeren Rinus’ waren eind jaren zestig en begin jaren zeventig bijna onpasseerbaar. Ze speelden aanvankelijk naast elkaar, tot Feyenoord-trainer Ben Peeters merkte dat ze beiden startsnelheid misten en elkaar beter rugdekking konden geven.
Israël: „Theo had de bal of de man. En ik deelde ook wel eens een kegel uit. Terwijl we buiten het veld allebei geen vlieg kwaad deden.” Jan Mulder, oud-speler van Ajax en Anderlecht, zei ooit. „Als Theo je onderuit had geschopt, en je lag op de grond te creperen, draaide Rinus zijn noppen nog eens in je borstkas.”
„Als ze nu zouden spelen zoals wij vroeger, houden ze weinig spelers meer over”, zei Israël een paar jaar geleden tegen de NRC-verslaggever die zich na de kennismaking vooral diens stevige handdruk herinnerde. „Aangenaam kennis te maken.”
Kopsterk
Israël was kopsterk en had een prachtige wreeftrap. Beide specialismen bracht hij in de praktijk op 6 mei 1970. De aanvoerder maakte in de Europa Cup-finale in Milaan tegen het Schotse Celtic de gelijkmaker met een soort boogkopbal en bood vlak voor tijd matchwinnaar Ove Kindvall met een verre, vrije schop een makkelijk te missen kans. Maar de Zweed scoorde uit de moeilijke hoek en even later nam zijn aanvoerder de ‘cup met de grote oren’ in ontvangst.
Vier maanden na de Europa Cup kreeg Israël in september 1970 ook als eerste Nederlander de wereldbeker overhandigd, in de Kuip uit handen van koningin Juliana. Feyenoord won de bikkerharde tweestrijd van het Argentijnse Estudiantes. Foto ANP
„Milaan is een beetje van Feyenoord, San Siro is van ons”, luidde het gevleugelde commentaar van Herman Kuiphof in miljoenen huiskamers. „Godsklere, we hebben de beker”, was Israëls eerste reactie. Een paar maanden later kreeg hij uit handen van koningin Juliana ook nog de wereldbeker uitgereikt, na twee veldslagen tegen het Argentijnse Estudiantes.
Onder Ernst Happel, de opvolger van trainer Peeters, was het spel van Feyenoord verder verfijnd. Compact combinatievoetbal: Coen Moulijn en Willem van Hanegem waren de technici, Wim Jansen de gatenvuller en Eddy Pieters Graafland de deftige keeper zonder zenuwen. „PG heeft me tegen Celtic nog gered toen ik een verkeerde terugspeelbal gaf bij de doellijn”, herinnerde Israël zich een van zijn weinige fouten in Milaan.
Bankzitter
Feyenoord behoorde begin jaren zeventig net als Ajax en het Nederlands elftal tot de wereldtop. Israël speelde 47 interlands ,maar zat tijdens Oranjes hoogtepunt, het WK van 1974, op de reservebank. Hij was al 32 en zijn knie vertoonde slijtage. Toch had hij met Feyenoord een maand eerder nog de UEFA Cup gewonnen.
Daarna werd hij vanwege zijn knieklachten afgedankt door Feyenoord en verhuisde hij naar de kleine stadgenoot Excelsior. Hij werd in 1975 nog uitgeroepen tot ‘voetballer van het jaar’. Israël speelde zijn laatste profjaren bij PEC Zwolle, tot hij op zijn veertigste bijna niet meer kon lopen en moest stoppen. „Van IJzeren Rinus was niet veel meer over”, sprak hij cynisch. Zijn trainersloopbaan werd geen groot succes. „Ik was niet diplomatiek genoeg, schold iedereen verrot en hield geen rekening met de verschillende karakters”, verklaarde hij in Het Parool zijn min of meer mislukte tweede loopbaan.
ADO-coach Rinus Israël in 2003 in de dug-out in het Haagse Zuiderpark. Zijn trainerscarrière was geen groot succes. „Ik was niet diplomatiek genoeg, schold iedereen verrot.” Foto Olaf Kraak/ANP
Hij diende PEC, FC Den Bosch, Feyenoord, ADO en het Nederlands elftal (als assistent-bondscoach) en was ook acht jaar in het buitenland actief: in Griekenland, Roemenië, Ghana en de Emiraten. „Die jaren hebben mij gevormd als mens. Ik heb veel armoede gezien en begrijp het vluchtelingenprobleem beter.”
Zijn laatste levensjaren zat hij vaak in een fietsenzaak in Landsmeer, vlak boven Amsterdam. Dan keuvelde hij in ‘zijn’ vaste hoekje van de werkplaats met bandenplakkers. Een van hen zei in Het Parool: „Zijn vrouw betaalt stallingsgeld om hem een paar dagen niet thuis te hebben.”
‘Die stoel is voor Rinus’
Israël liep al een poosje op krukken, nadat hij was geopereerd om een dreigende dwarslaesie af te wenden. De zelfverklaarde familieman bezocht tophandbalwedstrijden van zijn kleindochter Rachel de Haze. „Die stoel is voor Rinus”, zei de zaalwachter als iemand per ongeluk zijn plek had ingenomen.
Rinus was meer dan zeventig jaar samen met Greet, een schoolvriendin van zijn zus. „Ik heb nooit naar een ander meissie gezocht.”