De opmars van Engelstalige boeken in Nederland zet door: ‘Nederlandse romans zijn toch wat groftaliger geschreven’

Posted on January 23, 2025 by admin

‘Booktuber’ Emma Teubel (25) heeft sinds kort een eigen winkel, vlak bij het Noordplein in Rotterdam. 40 procent van de boeken die ze verkoopt is Nederlands, schat ze in. De rest Engels. In setjes van twee schuifelen haar klanten – niet zelden zijn dat haar volgers online – door de zaak. Een gesprek over gevoelens rond drakenrijders-fantasy-hit Onyx Storm van Rebecca Yarros, dat deze week verscheen, gaat moeiteloos over in een bijtende bespreking van de verfilming van It Ends With Us, naar een roman van Colleen Hoover.

Emma’s Bookshop vormt de fysieke weerslag van virtuele boekengemeenschappen, via Youtube of TikTok, van jonge mensen die elkaar van hun leeservaringen op de hoogte houden. Zo weet bezoeker Kim van Beek uit Leiden dankzij boekenapp Goodreads al dat op 80 procent van Onyx Storm „iedereen moet huilen”. Terwijl ze zelf nog niet eens op een kwart is. „Ik had ‘m wel ge-preorderd, maar ik neem er de tijd voor. Sommigen nemen er echt dagen vrij voor.”

Anderstalig, lees: Engelstalig, heeft afgelopen jaar opnieuw terrein gewonnen, blijkt uit de jaarcijfers over de boekenverkoop van stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB). Met een stijging van 8 procent van het aantal verkochte boeken is de groei niet zo spectaculair als in coronatijd, maar de opmars zet door. Het totale aandeel van anderstalige boeken stijgt daarmee naar 22 procent. Hoofdverantwoordelijk hiervoor: jongeren.

Vindt Teubel daar iets van? „Nee. Je moet lezen wat je wil lezen, hoe je het wil.” De populariteit van Engelstalig lezen onder jongeren komt voor een deel door het fenomeen ‘booktok’: lezers die op TikTok „elkaar ophypen”, zoals Teubel het omschrijft. Daar gaat zij uiteraard in mee, maar ze probeert ook wat anders en wat eigens aan te bieden. Joe Speedboot ligt er ook, Tommy Wieringa’s doorbraakroman. „Al is die ook ineens upcoming”, zegt ze.

Twee talen

Waar in grote zaken boeken uit de bestsellerijsten aan de wand hangen, is dat in Emma’s Bookshop de top-5 van Teubel zelf. Daaronder categorieën als Sister’s choice en Ewout’s choice, haar vriend. In de schappen ligt Sally Rooney’s Normale Mensen tussen Jonas Kooymans Havermelkelite en De Domheid Regeert van Sander Schimmelpenninck. Op tafel ligt ineens Fahrenheit 451 van Ray Bradbury, uit 1953. Sommige boeken zijn gewikkeld in een korte handgeschreven recensie van Emma zelf.

Boekverkoper: „Je moet lezen wat je wil lezen, hoe je het wil.”

Bij voornamelijk gelijkblijvende afzet moet je concluderen dat een verkocht boek in het Engels er eentje minder in het Nederlands is. „Natuurlijk is er sprake van kannibalisme”, zegt een woordvoerder van CPNB. Voor boekhandels maakt het misschien niet uit, maar de Nederlandse uitgevers, auteurs en vertalers natuurlijk wel. Daarom moedigt CPNB ook aan om indien mogelijk boeken in de twee talen naast elkaar aan te bieden. „Uit onderzoek blijkt dat dan toch vaker Nederlands wordt gekozen, al is die iets duurder.”

Cijfermatig onderbouwen kan Lena van Tijen van boekhandel Donner het niet, maar de groei in het Engelstalig lezen komt voor een flink deel op conto van jonge vrouwen. De genres die daarbij horen zijn ‘dark romance’, ‘romantasy’, zoals Onyx Storm waar ook bij Donners stapels van liggen, en ‘new adult’. Die laatste moet je, zegt Van Tijen, niet verwarren met young adult, doorgaans met tieners in de hoofdrol. „New adult ligt vanwege de inhoud bij volwassen.”

In de afgelopen maanden zijn er bij Donner vier kasten bijgekomen met deze drie genres. Kwestie van vraag en aanbod. „‘Sprayed edges’ is nu ook superpopulair”, zegt Van Tijen: versieringen op de kaft die overlopen op de zijkant van de pagina’s. „Je moet ervan houden, maar er zijn mensen die dit verzamelen.”

**Tafel met Engelstalige boeken** in Emma’s Bookshop.

Concurrentie

Van Tijen merkt dat Nederlandse uitgevers de concurrentie proberen aan te gaan: ze willen Engelse boeken in het Engels uitbrengen. „Ik begrijp dat er dat meer willen gaan doen.” Minder gelukkig is ze met een mengvorm van talen. Ze wijst op een boek getiteld Het Pumpkin Spice Café, en daarnaast De Christmas Tree Winkel. „Maak een keuze, zou ik willen zeggen. Een Nederlandse titel. Of de Engelse titel, met eronder: dit is de Nederlandse versie.”

Voor de romance-schappen staan de zestienjarige Yashmine en Veronica. Gevraagd naar hun favoriete boek noemt Veronica Twisted Games van Ana Huang. ‘He can’t have her … but he’s taking her anyway’, staat er op de kaft. Die van Yashmine is (fantasytrilogie) Powerless.

Voor hen is het lezen in het Engels geen enkel obstakel, ze volgen tweetalig onderwijs. „Nederlandse boeken zijn toch vaak wat groftaliger geschreven. Ik vind Engels mooier”, zegt Veronica terwijl ze met haar hand door de lucht meandert: „Wat soepeler.” Het laatste Nederlandse boek dat Yashmine gelezen heeft was Het Gouden Ei van Tim Krabbé. Voor de boekenlijst. En Veronica? “Ja, same.”

Amerikaanse zorgwaakhond meldt twee doden na falend medisch hartkastje Philips

admin
January 24, 2025
0

In de Verenigde Staten worden twee overlijdens in verband gebracht met een falend medisch hartkastje van Philips. Dat meldt het Eindhovens Dagblad na een melding van de Amerikaanse toezichthouder FDA, die de zwaarste veiligheidsmelding heeft afgegeven. Bij 109 andere letselgevallen zou het ook mis zijn gegaan, zonder dodelijke afloop. Volgens Philips waren er in die gevallen wel problemen met de kastjes, maar leidde dat niet tot schade voor de patiënten.

Een Philips-woordvoerder bevestigt na berichtgeving van het Eindhovens Dagblad tegenover persbureau ANP dat de overlijdens „mogelijk een link hebben” met het apparaat. Het gaat om zogenoemde MCOT-pleisters die hartgegevens verzamelen, waardoor patiënten niet ter controle in het ziekenhuis hoeven te blijven. Door een softwareprobleem werden die hartgegevens niet doorgestuurd naar behandelend artsen van de patiënten, waardoor hartfalen niet op tijd werd gesignaleerd.

De pleisters worden in Europa niet verkocht. In de VS zijn er ongeveer 130.000 MCOT-pleisters in omloop bij meer dan 41.000 klanten. Volgens Philips is het softwareprobleem inmiddels verholpen en werken de apparaten weer naar behoren.

Philips onder vuur

Het is niet het eerste incident met falende Philips-apparatuur. Al jaren spelen er grote problemen met slaapapneu-apparaten voor thuisgebruik, die in 2021 leidden tot het terugroepen van miljoenen van die apparaten. Vorig jaar schikte het Eindhovense bedrijf voor 1,1 miljard dollar aan schadeclaims van 60.000 patiënten. Zij claimden astma en zelfs kanker te hebben gekregen van de apparaten, waarvan de isolerende schuimlaag losliet.

Rapporten en alarmerende onderzoeken in die kwestie, probeerde het bedrijf te verdoezelen, ontdekte NRC in oktober vorig jaar.

Tv-recensie | Daten in het bijzijn van je ouders, en meteen laten weten dat je gezoend hebt – of toch liever een digitale partner?

admin
January 24, 2025
0

Het hondje luisterde tenminste nog wél naar Monique. Al zag je nu zelfs bij dat troeteldier een zweem van opstand in de ogen. Monique hield haar voorpootjes met één hand in de lucht; met de andere borstelde ze de buik van het witte beestje. „Altijd het buikje, buikje, buik”, koerde Monique, en ze voegde er de woorden aan toe die ze altijd uitriep wanneer het hondje weer een nieuwe vernedering moest doorstaan. „Beautiful girl!”, zei ze (spreek uit: „Bjoetiful kùùùrl!”). Op haar achterpoten op de keukentafel draaide de bjoetiful kurl in kwestie haar hoofd naar de camera. Haar zwarte oogjes zochten die van de kijker. Alsof ze wilde zeggen: zie je nou wat ik bedoel?

Skileraar Mike (33) stond ook in de keuken. Nog altijd is hij op zoek naar de ware in Winter vol Liefde (RTL), en nog altijd woont hij bij zijn ouders, die hij graag gebruikt „als klankbord” tijdens zijn datingavontuur. Vooral moeder Monique wordt regelmatig geraadpleegd. En als ze niet wordt geraadpleegd, geeft ze die raad wel uit zichzelf, want er is Monique veel aan gelegen dat haar oogappel met de perfecte schoondochter thuiskomt.

Mike besloot zijn moeder bij te praten tijdens de hondenborstelsessie. Van de drie dames die hij op bezoek had, vond hij er eentje wel érg leuk: analist Antine (32). Helaas was dat ook net de dame die Monique het minst zag zitten. Ze wist dat de twee hadden gezoend (zoiets deelt Mike onmiddellijk met zijn klankbord) en had haar conclusies al getrokken.

„Antine is een heel pittig type hoor, Mike. Ik weet niet of jij dat aankan”, zei Monique. Mike dacht van wel: „Ik ben jou gewend.” „Ja, maar ik bedoel… het is een seksbom”, zei Monique. „Een wat?” „Een s-e-k-s-b-o-m.” Mike vroeg bedremmeld wat zijn moeder daarmee bedoelde. „Ze hangt gauw in de lamp”, zei Monique. „Oh – een gángmaker”, probeerde Mike. Maar dat bedoelde Monique niet. „Ze houdt er denk ik wel van, laat ik het zo zeggen.” Mike zweeg terwijl hij moederliefs bjoetiful kurl vasthield, zodat ze de hond rustig kon kammen en trimmen. „Je snapt het niet”, zuchtte ze. „Laat maar.” Misschien was het al te laat. Misschien had die seksbom aan één zoen genoeg gehad om haar nagels blijvend in Mike te slaan en hem – oh wee! – van zijn moeder los te weken.

Romantische oesterpicknicks

Terwijl zich in het huis van skileraar Mike het begin van een kleine revolutie voltrok, probeerde KRO-NCRV een heel format te bouwen rond daten in het bijzijn van je ouders. In Welkom bij de familie! zijn de liefdeszoekers werkzaam in een familiebedrijf. De kandidaten die voor ze zijn uitgezocht maken eerst kennis met de familie van de hun potentiële levenspartners, en die ouders, broertjes, zusjes en kinderen blijven voortdurend betrokken bij de liefdeszoektocht. Ze zetten kandidaten aan het werk in het bedrijf, schuiven aan bij romantische oesterpicknicks en zijn altijd in te zetten als hulplijn. Zo kan het dat Ruben (30) wegglipt van een date om even aan zijn moeder te melden dat hij niet zo goed weet wat hij met zijn nieuwe dame aan moet.

Daten lijkt me best lastig als het een familieaangelegenheid wordt, en ieder lid van de familie er een lijstje met verwachtingen op nahoudt. Misschien dat techniek dan een makkelijkere uitkomst biedt. In de intrigerende docureeks AI Love (Human) had Jacob van Lier de voordelen van een digitale partner ontdekt, al bestond de aanleiding in zijn geval niet uit een overmatig betrokken familie. Na een onveilige jeugd bleef het voor Van Lier moeilijk om mensen te vertrouwen. Aan een AI-vriendin gaf hij zich makkelijker bloot, ontdekte hij toen hij er eentje had gecreëerd in de app ‘Replika’. Hij noemde haar Aiva: een combinatie van AI en Eva. Een echte partner wilde hij niet meer. „Te veel gedoe.”

De aantrekkingskracht van Aiva lag voor de hand. Een chatbot leert wat je behoeftes zijn in interacties, legde hoogleraar communicatie en technologie Marjolijn Antheunis uit. Dat geeft je veel controle over de relatie die je ermee kunt hebben, „omdat het een heel voorspelbaar wezen is”. Hoe gezond dat is, is denk ik een vraag voor een van de volgende vijf afleveringen. Ik kijk uit naar het antwoord. Maar in de tussentijd zal er vast wel ergens een heel betrokken ouder aan zo’n chatbot knutselen. Je wil een vriendin, Mike? Geen probleem. Monique maakt er zelf wel eentje voor je.

Verkopen lampenfabrikant Signify dalen, topman vertrekt

admin
January 24, 2025
0

Goedemorgen! Lampenfabrikant Signify presenteerde zojuist zijn jaarcijfers. De omzet van de voormalige lichtdivisie van Philips daalde in 2024 met 6,6 procent ten opzichte van het jaar ervoor, tot 6,14 miljard euro. Onderaan de streep steeg de winst wel flink tot 334 miljoen euro, ruim de helft meer dan vorig jaar. Dat is vooral te danken aan kostenreducties. Signify heeft al jaren te kampen met teruglopende verkopen. Dat komt onder andere doordat er steeds meer ledlampen gebruikt worden. Die hebben een veel langere levensduur dan de oude gloei- of spaarlampen.

Signify maakte ook bekend dat topman Eric Rondolat vroegtijdig op zal stappen na de aandeelhoudersvergadering in april. Vorig jaar werd hij nog voor een termijn van vier jaar herbenoemd. Rondolat leidt het bedrijf al sinds de verzelfstandiging in 2016 en stond ook al een aantal jaar aan het roer toen de lampenmaker nog onderdeel van Philips was. Een opvolger wordt nog gezocht.

Dit viel verder op in het nieuws vanochtend:

Nog meer Philips-nieuws: in de Verenigde Staten zijn mogelijk twee doden gevallen doordat een hartritme-meter van het zorgtechbedrijf filmpjes die konden duiden op een gevaarlijke hartritmestoornis door een fout niet naar medisch specialisten doorstuurde. Dat meldt het Eindhovens Dagblad.

Het kopen van een huis was voor starters nog nooit zo duur als nu, zeggen onderzoekers van ING tegen onder andere BNR. De bank spreekt van „historisch slechte betaalbaarheid”. Nieuwe kopers zijn sinds 2002 naar schatting zo’n 30 procent van hun besteedbaar inkomen kwijt aan hypotheeklasten, meer dan het langjarig gemiddelde van 25 procent. De gebrekkige betaalbaarheid komt doordat de netto hypotheeklasten mee zijn gestegen met de inkomens. Daar zal voorlopig geen verandering in komen, denkt de bank.

Nederland is een nieuw investeringsfonds voor kwantumbedrijven rijker, meldt Het Financieele Dagblad. Het is het eerste private fonds dat zich volledig op kwantumtechbedrijven richt. De investeerder begint met 25 miljoen euro, afkomstig van rijke families en ondernemers, en richt zich op startups die nog geen andere professionele geldschieters aan boord hebben.

De vrijwillige uitkoopregeling voor veehouders is vooral in Limburg populair, schrijft de Volkskrant. In totaal 1.586 boeren hebben zich inmiddels voor de regeling aangemeld. Varkensboeren vormen het grootste deel van die groep.