Aan het front in Oekraïne is Trumps belofte van een einde aan de oorlog ver weg. ‘Ik ruik de vrede nog niet’

Hagelwit zijn de doeken op de operatietafels in een medisch stabilisatiepunt in de buurt van het front in het westen van de regio Donetsk. Maar niet lang meer. „300, mediumgewond”, roept iemand de gang in. Ratelend, met spoed, wordt de brancard binnengereden. „Wat een haast, misschien wat meer dan mediumgewond”, mompelt een verpleger.

Het is maandagavond, diep onder de grond, rond het tijdstip dat de Amerikaanse president Donald Trump wordt geïnaugureerd. In zijn campagne wierf hij stemmers door te zeggen dat hij de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur zou kunnen beëindigen.

De medici van de 38ste Afzonderlijke Mariniersbrigade buigen zich over de gewonde, knippen zorgvuldig alle kleding van zijn lijf en inspecteren het lichaam. Een drone liet bij hem in de buurt een granaat vallen. Zijn benen en linkerhand zijn geraakt door metalen splinters.

Bij het stabilisatiepunt worden gewonde militairen verzorgd die dienen in de verdediging van de regio Pokrovsk. Hier krijgen ze eerste hulp, en zware gevallen worden er medisch stabiel gemaakt voor transport.

Gewonden kunnen alleen in bepaalde omstandigheden geëvacueerd worden, vertelt arts Serhi. Hij is een vriendelijke reus met kort zwart haar. Mist, schemering, regen of een wisseling van de wacht aan de overzijde kunnen een onbespied moment bieden. „De artillerie schiet vaak vier of vijf uur, boem boem boem, dan is het stil en kun je evacueren.”

Serhi komt uit Odesa. Op het stabilisatiepunt behandelt hij lichte verwondingen en symptomen van chronische aandoeningen, zoals hoge bloeddruk. Zijn specialisatie is het helen van nierziekten, maar hij werd in 2023 gemobiliseerd. „We doen wat we kunnen om de mannen hier te helpen”.

Medisch personeel verleent hulp in het stabilisatiepunt.

Foto’s Kostyantyn Chernichkin

Gevecht om de stad

De artsen werken lange diensten – uit veiligheidsredenen moet de precieze duur en locatie geheim blijven. De medici van de 38ste Mariniersbrigade zijn nu in hun laatste uur. Rond het moment dat de volgende ploeg zich aandient zijn de Russische strijdkrachten bezig met zware aanvallen. Ze raken onder meer de centrale boulevard van Pokrovsk.

Het moderne winkelcentrum Bulvar, een symbool van de vooruitgang en vrijetijdsbesteding in de stad in vredestijd, werd daarbij verwoest. . Afgelopen maanden rukte Rusland op aan twee flanken, het maakt aanstalten om de stad te omsingelen. De Russische strijdkrachten hebben hun troepen in het gebied versterkt, concludeerde het Institute for the Study of War afgelopen week . Met de verwoesting van de centrale boulevard lijkt de strijd om de stad echt te beginnen.

De artillerie schiet vaak vier of vijf uur, boem boem boem, dan is het stil en kun je evacueren

Een rode bakstenen woonflat werd frontaal getroffen, enkele woonlagen werden verwoest en de flat brandde volledig uit. De meeste burgers waren al geëvacueerd. Overal boven de stad hangen Russische drones. Ogen in de lucht die iedere beweging in de buitenlucht kunnen aanschouwen en afstraffen.

Weer dienen gewonde militairen zich aan bij het stabilisatiepunt. „Het vuur was overal”, zegt een Oekraïense militair met een puntbaardje en een nog natte hoofdwond. Hij staat nog overeind. De brigadegenoot met wie hij binnenkwam ligt plat, met een zware hoofdwond.

„Het was een vliegtuigbom, een KAB”, roept hij vanaf de operatietafel. Zijn armen en been zijn bedekt met zwarte tatoeages. „Nee, een raket”, corrigeert de militair met de baard. Hij knikt naar de man op tafel. „Hij is pas recent gemobiliseerd.”

Lees ook

Oekraïense militair Jimmy (36) vecht aan het oostfront: ‘Je verliest jezelf in deze oorlog’

De oorlog verandert razendsnel

In een woonhuis in het district Pokrovsk zitten infanteristen van de 108ste Gemechaniseerde Brigade, bijgenaamd ‘Wolven van Da Vinci’. Het is laat in de avond, in de nacht wordt er geroteerd en gaat een aantal naar het front.

Dmytro is een van hen. Hij is 21. Op die leeftijd hoef je in Oekraïne niet te vechten, maar hij sloot vrijwillig een contract met het leger. Dmytro had alleen nog maar snorhaar toen hij bij het leger kwam, inmiddels groeit er een flinke sik onder. Zijn bijnaam is Zjoerbak (droefheid), vanwege zijn zwarte humor. „Oorlog is cool, kom erbij”, grapt Dmytro bijvoorbeeld. „Het is een beetje als jagen, maar je kunt ook bejaagd worden.”

In de woning wordt gevaped, gerookt en pruimtabak gekauwd. Tussen de soldaten loopt een pup van vier maanden die Pokrovsk heet, naar de stad waar hij op straat gevonden is. Er liggen slaapzakken en pakken budget-Snickers voor tijdens de gevechten.

Met nog drie andere 21-jarigen uit de brigade voltooide Dmytro de militaire training. Zijn maat Joeri vierde zijn 21ste verjaardag in een loopgraaf. Met de voedselleveranties kwam een Napoleon-taart mee. Beide soldaten dragen puntjes van hun snor omhoog, als de schilder Dalí.

Joeri en Dmytro rusten uit in een huis in de regio rond Pokrovsk. Dmytro poseert met zijn wapen.

Foto’s Kostyantyn Chernichkin

De training was deels in het Verenigd Koninkrijk. „Veel Europeanen snappen deze oorlog niet”, zegt Dmytro. „De oorlog verandert razendsnel. De oorlog van 2022 is niet de oorlog van nu. In de aanval ging men toen met zestien man. Met een granaatwerper, een veldschutter, ondersteuning, een veldarts – zulke teams zijn nu onmogelijk, veel te makkelijk te detecteren door drones.”

Om ontdekking door drones te voorkomen opereren de Oekraïners in kleine ploegjes of zelfs in duo’s. „De Britten hebben hun perspectief op oorlogsvoering nog steeds uit de Tweede Wereldoorlog. Alle recente oorlogen waar de Britten aan meededen waren tegen vijanden die technologisch slechter uitgerust waren dan zij. Wij vechten tegen een vijand die ons op ieder vlak overtreft.”

Dmytro waarschuwt tegen onderschatting van de Russen: „Er zijn geen domme Russen. Ze zijn erg sluw, hebben kwaad in de zin, en ze zijn met velen. Elke keer dat wij iets nieuws bedenken kopiëren ze het en schalen ze op. Dat gaat ze heel gemakkelijk af.”

Wij vechten tegen een vijand die ons op ieder vlak overtreft

Rusland past zich razendsnel aan. Zo ontwikkelden de Oekraïners effectieve radio-elektronische afweer tegen first person view-drones (FPV). Razendsnel stapten de Russen over op drones die niet via radiogolven maar met lange glasvezelkabels worden aangestuurd.

Lees ook

‘Rusland is helemaal niet in de positie om concessies te eisen van Oekraïne of het Westen’

‘Geen plan’

De klok tikt in de 24 uur waarin Trump beloofde vrede te stichten. „Ik ruik de vrede nog niet”, schampert een van de 21-jarigen. Ze konden er wel om lachen. „Toen ik het hoorde dacht ik: goed, dan wacht ik tot 21 januari voor ik je een leugenaar noem.” Toch klinkt de hoop dat er een bestand zal komen.

Twee medewerkers van Trump omschreven de 24-uursbelofte van Trump eerder als grootspraak voor campagnedoeleinden. Ze stelden deze maand tegen persbureau Reuters dat ze een periode van maanden verwachten om het conflict op te lossen.

„Trump heeft een eigenzinnige spreekstijl, met gebruik van hyperbolen. Dat zagen we hier”, zegt de Amerikaanse oud-ambassadeur voor Oekraïne John Herbst via e-mail. „De tijdlijn van drie tot zes maanden lijkt ook te optimistisch, al kan het haalbaar zijn. Trump moet zoeken naar een manier om Poetin ervan te overtuigen dat hij niet meer Oekraïens territorium kan innemen.”

Mark Voyger, senior fellow bij het Centre for European Policy Analysis, is sceptischer. „Alles wat ik tot nu toe heb gezien stelt dat er eigenlijk geen plan is”, zegt Voyger. „Een plan is niet zomaar dat iemand een idee in de openbare ruimte gooit. Wat willen we? Voor een strategisch plan moet je de doelen definiëren, de manieren (de methoden) beschrijven en de middelen (de hulpbronnen en fondsen) veiligstellen. Dat heb ik nog niet gezien.”

Tijdens zijn inauguratiespeech zweeg Trump over de oorlog in Oekraïne, maar uren later richtte hij zich tot het Kremlin. „[Poetin] kan niet enthousiast zijn. Het gaat niet goed”, zei Trump, wijzend op de Russische economie en de grote Russische militaire verliezen. Trump kondigde aan zo snel mogelijk de Russische president Vladimir Poetin te willen ontmoeten. „Hij moet een deal sluiten. Hij verwoest Rusland als hij geen deal sluit.” Het aanscherpen en uitbreiden van de sancties tegen Rusland noemde Trump „waarschijnlijk”.

Wat Trump wel binnen 24 uur deed was het bevriezen van alle internationale steun, inclusief die aan Oekraïne, voor negentig dagen. Zijn team controleert of de steun „in lijn is met zijn beleidsdoelstellingen”. Hoewel Oekraïne niet direct kampt met wapen- of munitietekorten, wordt de verdediging lastig vol te houden zonder verdere Amerikaanse wapensteun. In Oekraïne geloven velen dat een vredesdeal hoe dan ook niet meer zal zijn dan een tijdelijke pauze van de gevechten, waarna Rusland met volle kracht terug zal komen.

Een hese grom

Zo’n gevechtspauze lijkt de jonge mannen van Da Vinci in theorie wel prettig. „Er is wel wat vermoeidheid. Maar de prijs van zo’n respijt wordt heel hoog”, zegt Joeri – doelend op het feit dat Rusland een gevechtspauze zou kunnen gebruiken om op krachten te komen.

Als het geen vrede is, waar hopen de jonge militairen van Da Vinci dan wel op? „Overleven”, antwoordden de 21-jarige jongens zonder nadenken, tegelijk.

’s Nachts begint het te sneeuwen. Het infanteriegevechtsvoertuig van Oekraïense makelij dat Dmytro naar het front rijdt, een Kozak, heeft groene verlichting in het donker. Warm ingepakt, met balaclava, zit Dmytro recht op zijn stoel. Hij staart geconcentreerd voor zich uit. Nu worden er geen grapjes meer gemaakt.

Uit de speakers klinkt ‘Every Breath You Take’, van The Police. De man naast Dmytro kruist zichzelf meermaals. Dan gaat de deur dicht. Met een hese grom rijdt de Kozak over de verse sneeuw richting het front.

Delen





Mail de redactie