Niet lang na het eten van de gemarineerde kip ging het mis. Tientallen leerlingen van een basisschool in Sukoharjo op centraal-Java werden eerst misselijk en moesten toen overgeven. De kip was onderdeel van een gratis schoollunch die verstrekt werd door de overheid. Verder bestond die volgens de South China Morning Post uit wortels, tofu en rijst met een glas melk.
Een woordvoerder heeft „het incident” tegenover The Guardian bevestigd. In Indonesische media worden meer voorbeelden genoemd van kinderen die ziek zijn geworden na het eten van een overheidslunch, zoals in het noorden van Kalimantan, het Indonesische deel van Borneo. Daar viel het hoge aantal ziekmeldingen van leerlingen op. Ook leraren die de lunches van afwezige scholieren hadden opgegeten, klaagden over misselijkheid en diarree.
De ‘free lunch’ was een belangrijke verkiezingsbelofte van oud-generaal en defensieminister Prabowo Subianto die in oktober werd geïnstalleerd als president van Indonesië. Dagelijks zouden 83 miljoen kinderen en zwangere vrouwen een voedzame lunch krijgen, gratis.
Lees ook
Wie zit er níet in het Indonesische kabinet van Prabowo?
Groeiachterstand
Het plan leverde hem tijdens en na zijn campagne veel steun op omdat ondervoeding en groeiachterstanden bij kinderen vooral in de perifere gebieden van Indonesië een groot probleem zijn. Volgens Indonesisch gezondheidsonderzoek had in 2023 rond 21 procent van de kinderen op de eilandenarchipel een groeiachterstand.
Maar het plan stuitte ook direct op ongeloof. Hoe zou Prabowo ervoor zorgen dat de verse maaltijden verspreid konden worden op de duizenden eilandjes waaruit Indonesië bestaat?
Het verstrekken van gratis lunches startte deze maand op veel beperktere schaal dan Prabowo wilde
Het verstrekken van gratis lunches startte deze maand, maar op veel beperktere schaal dan Prabowo wilde en beloofde: 190 keukens bereiden sindsdien volgens de overheid dagelijks 570.000 lunches voor kinderen in 26 provincies.
Maandag bood Prabowo zijn excuses aan aan de kinderen (en hun ouders) die nog geen lunch krijgen. Hij zei nu te verwachten dat eind 2025 de lunchproductie volledig op stoom is.
Populistische maatregelen
Maandag kwam ook een onderzoek uit naar Prabowo’s populariteit, van de onderzoeksafdeling van de Indonesische krant Kompas. De steun onder de bevolking is bijna een jaar na zijn uitverkiezing groot: 80 procent van de bevolking staat achter hem. Ter vergelijking: de vorige president Joko Widodo, ook bekend als Jokowi, werd op hetzelfde moment na zijn uitverkiezing gesteund door 65 procent van de bevolking.
Tegen persbureau AP zei onderzoeksleider Ignatius Kristanto dat een aantal populistische plannen en maatregelen van de regering Prabowo daaraan heeft bijgedragen, zoals het terugdraaien van een btw-verhoging vlak voor die in zou gaan. „Dat blijft hangen bij mensen.” Ook de gratis lunches en sociale bijstand voeden zijn populariteit, stelde Kristanto.
Lees ook
Pas op voor Prabowo’s mondiale ambities
Maar economen waarschuwen voor de effecten van deze plannen. De kosten van het lunchprogramma alleen al zijn voor de komende vijf jaar geraamd op zo’n 28 miljard euro. Toen Prabowo tijdens de campagne stelde dat hij geen bezwaar heeft om de staatsschuld op te laten lopen tot 50 procent, leidde dat tot een tijdelijke waardedaling van de roepia.
Een woordvoerder van het lunchprogramma zei tegen The Guardian dat het met de getroffen scholieren na behandeling en medicatie beter gaat. Hij beloofde dat het „onwelkome incident” uitgebreid geëvalueerd zal worden om de voedselveiligheid te verbeteren.