Een NAVO-kantoor in Tokio kwam er na veel discussie voorlopig niet. Om de samenwerking met het bondgenootschap te versterken heeft Japan donderdag dan maar een eigen ambassade geopend bij het NAVO-hoofdkwartier in Brussel.
Japan kan vanwege zijn geografische ligging geen lid worden van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Maar als eerste van de vier erkende partnerlanden – de zogenaamde IP4: Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Korea en Japan – probeert het land met de opening van een officiële diplomatieke missie de banden met de lidstaten aan te halen. „Het is voor ons een cruciale stap”, zegt de Japanse defensie-expert Saya Kiba. „De veiligheid van onze twee regio’s is onlosmakelijk verbonden met elkaar.”
De opening van een aparte ambassade is logisch, vindt Kiba, die ook lid is van de adviesraad van het Japanse ministerie van Defensie: „Tot nu viel de NAVO onder het werk van de ambassadeur in Brussel, maar die heeft zijn handen vol aan de bilaterale banden met België en met de Europese Unie”, legt ze uit. „Dus niemand had de tijd om deel te nemen aan de verschillende overleggen en vervolgens de NAVO-landen individueel te bezoeken. Dat kan nu met de komst van ambassadeur Osamu Izawa wel.”
China
De groeiende samenwerking tussen autocratische landen is volgens Tokio voor zowel Japan als voor Europa een bedreiging. Premier Shigeru Ishiba noemde eerder de onvoorspelbare acties van Noord-Korea, zoals raketproeven en de uitzending van militairen naar de Russische oorlog in Oekraïne, als directe bedreigingen voor zowel de eigen veiligheid als die van de Euro-Atlantische regio. „Het Oekraïne van vandaag kan het Oost-Azië van morgen zijn”, herhaalde hij bij zijn eerste toespraak als premier.
„Japan staat voor de meest ernstige veiligheidsomgeving sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog,” verklaarde Ishiba. Hij verwees naar het groeiende aantal schendingen van het Japanse luchtruim door China en Rusland. „We moeten onze defensie fundamenteel versterken.”
Ook de NAVO noemt China een „doorslaggevende schakel” van de Russische agressie in Oekraïne. Het is een van de redenen dat de organisatie steeds meer interesse toont in de Indo-Pacifische regio, het gebied rond de Indische en Stille Oceanen. In 2022 bestempelde de NAVO, tijdens de diplomatieke top in Madrid, China als een potentiële bedreiging. Het benadrukte daarbij het belang van samenwerking met partners in de regio, waaronder Japan.
Lees ook
Pacifistisch Japan wil zijn spierballen laten zien
Toch werd een plan om in Tokio een NAVO-kantoor te openen na veel discussie door Frankrijk tegengehouden, vlak nadat de Franse president Emmanuel Macron een bezoek aan China had gebracht. „Je merkt dat niet alle lidstaten op een lijn zitten”, zegt Kiba. „Dat maakt het voor Japan nog belangrijker om aanwezig te zijn in Brussel.”
Het is de reden dat Japan zelf nu de stap neemt om een NAVO-ambassade op te richten, in plaats van wachten op een diplomatieke missie naar Tokio. „Dan kunnen we onze ervaringen en informatie delen”, zegt Kiba. „Uiteindelijk is het belangrijkste dat al onze partners bij de NAVO weten wat er zich hier in de regio afspeelt, en dat we kunnen samenwerken om een oplossing te vinden.”
