Defensie heeft haar milieuvergunningen al jaren niet op orde waardoor „de belangen van omwonende onvoldoende beschermd worden”. Dat meldt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in een vrijdag verschenen signaalrapportage. De vergunningen die defensie wel heeft worden volgens de ILT slecht nageleefd, met overlast en milieurisico’s tot gevolg.
De ILT, die onder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat valt en verantwoordelijk is voor de milieuvergunningen op circa 180 terreinen van Defensie, noemt verschillende voorbeelden waarin defensie zich niet aan wet- en regelgeving houdt. Zo worden geluidsnormen overschreden, vindt munitieopslag niet plaats in lijn met afspraken en zijn gebouwen verouderd waardoor ze niet aan de energiebesparingseisen voldoen.
Volgens de inspectie ligt een van de oorzaken van het probleem in „de huidige geopolitieke ontwikkelingen”, die zorgen voor de groei van Defensie. De ILT stelt dat er „politieke keuzes nodig zijn om de verschillende belangen van de leefomgeving en omwonenden en die van Defensie te borgen”.
Staatssecretaris Chris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu, PVV) schrijft in een reactie op de signaalrapportage aan de Tweede Kamer dat het kabinet later dit jaar een „afweging” zal maken tussen nationale vraagstukken die meer ruimte nodig hebben. Naast defensie vraagt ook woningbouw, landbouw en de energietransitie ruimte, benadrukt hij. Tegelijkertijd, stelt Jansen, zijn „de verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven van Defensie niet vergelijkbaar met andere sectoren”.
De Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoekt mogelijke importen van vee uit de Duitse deelstaat Brandenburg waar het MKZ-virus is aangetroffen. Dat schrijft minister Femke Wiersma van Landbouw (BBB) vrijdagavond in een brief aan de Tweede Kamer.
Vrijdagochtend werd bekend dat drie dode waterbuffels in Brandenburg besmet waren met mond- en klauwzeer. Het is voor het eerst sinds 2007 dat het zeer besmettelijke virus wordt vastgesteld in een lidstaat van de Europese Unie. „Ik ben geschrokken van dit bericht en ik ben zeer beducht voor een besmetting in Nederland”, schrijft Wiersma.
Volgens de minister blijkt uit een eerste risicoanalyse van de NVWA dat er de afgelopen zes weken geen dieren vanuit het gebied naar Nederland zijn verplaatst, maar er zijn mogelijk wel „indirecte importen” geweest. Mochten er via een omweg toch dieren of producten uit Brandenburg in Nederland terecht te zijn gekomen „dan worden deze bedrijven in Nederland geblokkeerd en nader onderzocht.”
MKZ is zeer besmettelijk voor koeien, schapen en varkens en andere eenhoevige dieren. Zij krijgen blaren en koorts en 1 tot 2 procent van de besmette dieren overlijdt aan het virus.
In 2001 woedde er een epidemie in Europa en werden er in Nederland honderdduizenden dieren preventief geruimd. In 2007 stelde Nederland vervoersverboden in vanwege MKZ-gevallen in Engeland.
Musks machtsfantasieën nemen een duistere wending. Nog niet eens zo lang geleden leek de techmiljardair toch vooral een intelligente, succesvolle, maar ook wat onvolwassen man die van alles véél wil hebben: raketten, satellieten en auto’s. Nationaliteiten, vrouwen. Kinderen, bedrijven. Veel geld en aandacht. Bij zijn overname in 2022 van Twitter, het virtuele schoolplein van de wereld, liet hij zich filmen met een wasbak, een sink, en zei hij: „Let that sink in.” Veel humor – dat is duidelijk iets waar Musk nog aan moet werken, maar zijn actie was wel effectief: op dat moment kon niemand zich nog voorstellen dat dit het startschot zou zijn van een radicaliseringsproces. Inmiddels staan alle seinen op rood, helemaal nu Musk de loftrompet steekt over uiterst rechtse figuren en partijen, in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.
Tijdens de Amerikaanse verkiezingen liet Musk al veel schroom varen en stutte hij Trumps campagne met het duizelingwekkende bedrag van 277 miljoen dollar. X is inmiddels vaandeldrager van een platte, onverdraagzame definitie van vrijheid van meningsuiting, die afgelopen week ook werd omarmd door medemiljardair Mark Zuckerberg. De Meta-baas kondigde aan dat Facebook en Instagram afscheid nemen van moderatoren en factcheckers, omdat „de censuur” zou zijn doorgeschoten. Een duidelijke knieval voor Trump, die een wereld voorstaat waarin de vrijheid van meningsuiting aan de ‘winnaars’ toebehoort, en ‘verliezers’ mogen worden bespuugd en bedreigd.
In de nieuwe Trump-regering krijgt Musk een sleutelpositie, als buitengewoon adviseur. Zonder formele politieke verantwoordelijkheid. Zonder afstand te hoeven nemen van zijn grote economische belangen in dit politieke avontuur. Een arrangement dat de robber barons uit de negentiende eeuw zou doen watertanden. Voor Musk is het nog niet genoeg. Nu lijkt de rijkste man ter aarde – hij zou inmiddels net zoveel waard zijn als het Deense bbp, let that sink in – zijn zinnen te hebben gezet op nóg meer politieke invloed, ditmaal in Europa.
Er zijn wel meer veel te rijke mannen die hun puissante rijkdom verwarren met het bezit van buitengewone rechten of intelligentie. Musk hééft ook ontegenzeggelijk veel bereikt op het gebied van elektrische auto’s en ruimtevaart. Wat hem anders maakt, is zijn openlijke flirt met populistische, uiterst rechtse partijen. „Alleen de AfD kan Duitsland redden”, zei hij onlangs over Alternative für Deutschland, de radicaal-rechtse partij, die door de Duitse veiligheidsdiensten deels wordt aangemerkt als ‘extreem-rechts’. Terecht kondigde de Europese Commissie deze week aan dat Musks onacceptabele politieke inmenging onder het vergrootglas zal worden gelegd.
Lees ook
De roep om digitale beteugeling vanuit Brussel zwelt aan nu Musk zich ook met de Europese politiek bemoeit
Musk gaat ook tekeer tegen de Labour-regering in het VK. De belangrijkste adviseur van Trump vindt dat Keir Starmer, premier van een bevriende natie, hoe dan ook kapot moet. Let that sink in. Voor de Kerst leek het erop dat Musk bereid was om 100 miljoen dollar te steken in Reform UK, de rechts-radicale partij van Nigel Farage. Daarna bekoelde de bromance, omdat Musk zelfs voor Farage té rechts lijkt te zijn, maar de dagkoersen kunnen ook zo weer veranderen.
Donderdag organiseerde Musk op X een gesprek met AfD-lijsttrekker Alice Weidel. Die kan, redeneerde Musk vooraf, niet fout zijn, want ze is lesbisch. Weidels partner heeft een migratieachtergrond, met wortels in Sri Lanka. „Klinkt dat als Hitler voor u?” Het is fijn dat de mensheid met Musk over een technologisch genie lijkt te beschikken. Het is minder fijn dat hij zijn ongekende machtspositie inzet om te ontregelen, provoceren, manipuleren. Daarmee geconfronteerd kan Europa niet stil zitten en hopen dat het overwaait. Wat Musk, Zuckerberg en Trump bekokstoven is al lang geen wake-upcall meer, maar een aanval op waar de EU voor staat: een op regels en waarden gebaseerde wereld, waarin niet het recht van de sterkste leidend is, maar het recht zelf. Een wereld waarin de Poetins worden bestreden, niet worden nageaapt. Waarin niet wordt getornd aan de soevereiniteit van landen, of het nu gaat om Oekraïne, Taiwan of Groenland.
De Europese Commissie zal zich standvastig moeten tonen, anders dan bijvoorbeeld bij de Green Deal, die werd afgezwakt na fel boerenprotest. De Digital Services Act (DSA), met strenge regels voor online platforms en zoekmachines, moet rigoureus wordt toegepast, hoe hard er ook tegenaan wordt geschopt. De bullies moeten worden aangepakt, de macht van de hedendaagse robber barons moet worden ingesnoerd en gebroken. Dit is een ongekende stresstest voor Europa, misschien wel de belangrijkste in jaren. Poetin is evident slecht, de VS zijn dat niet, en dat maakt alles veel ingewikkelder.
De beste plek voor een goed gesprek met je puberzoon is de file: niemand die je stoort en je kan geen van beiden een kant op. Deze middag zit hij naast mij, starend op zijn mobiel. Ineens na een diepe zucht volgt er een openbaring. Zachtjes fluistert hij mij toe: „Mam, ik ben verliefd.” Een kleine glimlach verschijnt er automatisch op mijn mond. Zonder geluid, want dat vinden pubers maar niks. Even zacht fluister ik terug: „Wie is de gelukkige?” Opnieuw volgt er een diepe zucht: „Weet ik nog niet mam. Ik kan niet kiezen!”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
