Tijdens het trainen van Oekraïense soldaten op Frans grondgebied zijn tientallen soldaten gedeserteerd. Dat werd afgelopen week onthuld door een Oekraïense journalist en is nu ook bevestigd door een vertegenwoordiger van het Franse leger.
De militaire uitwisseling was in juni plechtig aangekondigd door president Emmanuel Macron en begon afgelopen oktober. De soldaten kwamen trainen met Franse wapens in de speciaal hiervoor opgerichte 155ste gemechaniseerde brigade, genaamd ‘Anna van Kyiv’. Dat is een symbolische naam: Anna was de dochter van vorst Jaroslav de Wijze, die in de elfde eeuw trouwde met de Franse koning Henri I.
Van begin af aan kampte de brigade met „complete organisatorische chaos op letterlijk elk gebied”, aldus de Oekraïense journalist Joeri Boetoesov van het online medium Censor.net. Volgens hem waren er voor de nieuwe brigade „geen commandopersoneel, geen soldaten, geen wapens [en] geen geld”.
Boetoesov beschrijft dat in juni werd begonnen met werven, maar dat de nieuwe rekruten steeds verdwenen. Andere brigades kampten met tekorten aan manschappen, en plukten de verse aanwinst in groten getale weg. Er zouden volgens Boetoesov ook honderden mannen gedeserteerd zijn, nog vóór de brigade naar Frankrijk werd gestuurd.De Oekraïense rijksrecherche heeft een onderzoek ingesteld.
Door de chaos en het grote verloop zou de brigade telkens opnieuw hebben moeten beginnen met trainen en het samenstellen van eenheden.
Er werden op Frans grondgebied zo’n 2.000 Oekraïense mannen getraind in de tweede helft van 2024. Dat waren hoofdzakelijk rekruten, slechts 51 van de mannen hadden meer dan één jaar gevechtservaring. „Dit betekent dat de grondtroepen […] geen georganiseerde militaire eenheid naar Frankrijk stuurden die veel kon leren, maar een groep mensen aangekleed in militaire uniforms”, schertst Boetoesov.
Volgens de Oekraïense journalist Boetoesov werden de kosten van het oprichten van de 155ste brigade geraamd op zo’n 900 miljoen euro
Zware uitrusting
Volgens Boetoesov werden de kosten van het oprichten van de 155ste geraamd op zo’n 900 miljoen euro, waarvan ongeveer 80 procent voor wapens – en die kosten zouden door Frankrijk zijn gedekt. De brigade werd uitgerust met Duitse Leopard-tanks en Caesar-houwitsers en gepanserde personeelsvoertuigen van Franse makelij.
Dat maakt de kwestie potentieel explosief voor de Franse steun aan Oekraïne. Maar Parijs lijkt niet op een confrontatie uit. „Dit trainingsprogramma is uniek, het werd door Frankrijk geïmplementeerd en door Oekraïne zeer gewaardeerd”, aldus het Franse Ministerie van Defensie tegen de nieuwssite van de Oekraïense publieke omroep Suspilne.
Het Franse leger wijst er tegenover persbureau AFP op dat geen sprake was van massale desertie. „Het aantal deserteurs is uiterst klein, gezien het aantal mensen dat de opleiding heeft gevolgd”, stelt een woordvoerder van het Franse leger. „Ze zaten in Franse kazernes en hadden het recht te vertrekken.” Onder de Franse wet gelden ze dus niet als deserteur.
Ondertussen werd in Oekraïne doorgegaan met rekruteren voor de 155ste brigade – wat nog steeds gepaard zou zijn gegaan met personeelskapingen en desertie, aldus Boetoesov. Omdat de commandanten en instructeurs in Frankrijk zaten, zou de training in Oekraïne volgens hem ondermaats zijn geweest.
Toen de omstreeks 2.000 mannen terugkwamen uit Frankrijk, werden ze samengevoegd met deze slecht getrainde Oekraïense ploeg. Er zou nauwelijks werk zijn gemaakt van het interoperabel maken van de twee delen. Nog steeds was er vrijwel niemand in de brigade met gevechtservaring om op terug te vallen.
Geen drones
De kwestie roept in Oekraïne discussie op over het nut van het oprichten van nieuwe brigades, in plaats van het versterken van bestaande brigades die al met tekorten kampen. „Het is pure idioterie om nieuwe brigades te creëren en ze uit te rusten met nieuwe apparatuur terwijl de bestaande brigades onbemand zijn”, stelt luitenant-kolonel Bohdan Krotevytsj van de zeer ervaren Azov-brigade tegenover Kyiv Post.
Op zondag gaf de opperbevelhebber van het Oekraïense leger Oleksandr Syrsky toe dat er „tekortkomingen” waren bij het trainen en uitrusten van de 155ste brigade. ‘Anna van Kyiv’ zou onder meer zonder drone-ondersteuning hebben gezeten – het belangrijkste element voor aanval en verdediging in de hedendaagse oorlog in Oekraïne. De militairen zamelen al maanden geld in om zelf drones te kunnen kopen.
Begin december werd de 155ste brigade ingezet in de buurt van de Oekraïense stad Pokrovsk, in Donetsk. Daar vecht ‘Anna van Kyiv’ in het meest intensieve deel van de frontlinie in Oekraïne, waar Rusland bezig is aan een bloedige opmars.
Lees ook
Russische opmars in Oost-Oekraïne: burgers vertrekken, sommigen blijven
