Als het aan de Tweede Kamer ligt, blijft de Volksbank in staatshanden. Een eerder al aangekondigde motie hierover van Tom van der Lee (GL/PvdA) is ondertekend door een Kamermeerderheid aan fracties. Woensdag wordt over de motie gestemd.
Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) liet begin oktober aan de Kamer weten in principe te streven naar een privatisering in de komende jaren van de in 2013 genationaliseerde bank. In de motie wordt de regering „verzocht” om de Volksbank niet te privatiseren.
Heinen zei eerder tegen dat de Kamer formeel gezien niet over de toekomst van de Volksbank te gaan, maar het is de vraag of hij de confrontatie hierover daadwerkelijk zal aangaan als er zo’n ruime Kamermeerderheid is. Woensdag tijdens het debat geeft Heinen zijn ‘appreciatie’ over de motie.
In de motie, ook ondertekend door leden van PVV, NSC, BBB, CDA, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en SGP, schrijft Van der Lee dat de Volksbank „onmisbaar is in het Nederlandse bankenlandschap” omdat de bank een „unieke nutsfunctie vervult” vanwege het landelijk dekkende netwerk van bankkantoren. Dat netwerk kan volgens Van der Lee niet wettelijk worden beschermd, en hij denkt dat als de bank wordt geprivatiseerd „het vrijwel zeker verdwijnt”.
In een telefonische toelichting zegt Van der Lee dat het netwerk van de Volksbank – dochters SNS en Regiobank hebben nu samen 600 vestigingen – een unieke kans biedt om bankieren toegankelijker te maken. Hij stelt dat nu een op de zes Nederlanders niet zelfstandig een overschrijving kan doen.
Door de fysieke punten open te houden, zou de Volksbank daarbij kunnen helpen. Hij ziet ook de mogelijkheid om de Volksbank-punten te gebruiken voor andere financiële zaken die de overheid wilt regelen. Zoals een Toeslagenloket, om mensen te helpen toeslagen aan te vragen.
De Volksbank, die eerder vandaag aankondigde volgend jaar als geheel verder te gaan onder de vlag ASN Bank, kondigde recent aan om het aantal vestigingen terug te brengen naar 320 tot 360. Het concern zegt te blijven streven naar een landelijk afdekkend netwerk van kantoren – en volgens bestuursvoorzitter Roland Boekhout zou dat ook behouden moeten kunnen blijven in private handen. „[Een] koper heeft er geen enkele baat bij om zo’n netwerk van vestigingen na de koop meteen de nek om te draaien”, zei hij hierover eerder tegen NRC.
Liveblog Economieblog
Techbedrijf Precision Neuroscience haalt 102 miljoen dollar op in investeringsronde
Voor kijkers die graag zien hoe mannen door elkaar heen praten was het wél een geslaagde avond. Met die gedachte troostte ik me dinsdag: dat er overal een niche voor bestaat. Het mag de mijne dan niet zijn, maar er zitten hoe dan ook minstens twee mensen op de bank te genieten van zo’n tv-moment. „Já, Pieter”, schreeuwen die dan naar hun toestel (zo stel ik het me althans voor); „praat nog een keer door Stefan de Vries heen! En nu Derk Boswijk er nog bij! Allemaal tegelijk!”
Maar ik ga te snel. Laat ik bij het begin beginnen.
Het begon al vroeg met draaideurtalkshowgast Joost Eerdmans, die ‘s ochtends bij Goedemorgen Nederland (WNL) zat. „Het moest zijn grote moment worden vorige week”, zei presentatrice Welmoed Sijtsma: „de stemming over het voorstel van eenpitter Joost Eerdmans over de Europese defensieplannen. Het werd gelijkspel – de indiener zelf stond namelijk in de file.” Hè, vervelend. Deze dinsdag mocht de Kamer zich daarom opnieuw uitspreken over het voorstel. Op de oranje bankjes van Goedemorgen Nederland moest er eerst worden gekeuveld over files voor de inhoud van dat voorstel aan bod kwam: het ging om een motie tegen het herbewapeningsplan van de Europese Unie. Met dat plan was Nederland vorige week al akkoord gegaan in Brussel.
‘s Middags werd bekend dat de motie was aangenomen en drie van de vier coalitiepartijen vóór hadden gestemd: NSC, BBB en PVV. Afgezien van Hongarije hadden verder alle EU-landen groen licht gegeven aan de plannen. We zaten dus op één lijn met Viktor Orbán en verder met niemand. Ik vroeg me af wat de politieke commentatoren in de avondtalkshows daarover te zeggen zouden hebben, maar bij Eva (AVROTROS) moest Wouter de Winther eerst reflecteren op het nieuws over de ooglidcorrectie van Geert Wilders, en terwijl hij de before and after pictures aan het bespreken was besloot ik die avond de praatprogramma’s op te geven. Ook ik heb mijn grenzen.
Beter kun je op zo’n moment overschakelen naar een programma waarin problemen daadwerkelijk worden opgelost. Of waarin er op z’n minst hoop is dat dat gebeurt. Zo hoopte Dyon in Het familiediner (EO) zijn moeder en oom bereid te vinden een meer dan tien jaar durende ruzie bij te leggen. De twee hadden nota bene tatoeages ter ere van familieleden (niet van elkaar, maar toch). Dan moesten ze wel waarde hechten aan familiebanden, dacht presentator Bert van Leeuwen. Om de gebrouilleerde broer en zus weer aan één tafel te krijgen had hij ook teksten op zijn armen gezet: „family dinner” op de rechter, „sisters & brothers” op de linker (met een hartje erbij). Het mocht allemaal niet baten. De onvriendelijke dingen die meer dan een decennium geleden over en weer waren gezegd stonden nog steeds tussen Marian en Joop in. De eerste kwam wel opdagen voor het familiediner, de tweede niet. Dyon en de kijker bleven gedesillusioneerd achter.
Elmer
Uit ellende zapte ik toch maar naar Bar Laat (BNNVARA). Dat voelde aanvankelijk als een onverwachts goede keuze omdat rapper Elmer daar aan tafel zat: ze had net een Edison voor beste nieuwkomer gewonnen. Als je teksten schrijft als „Storm en Lente zijn mijn hoogbegaafde kinderen/Ze drinken kindercappuccino’s en zijn fucking hinderlijk” verdien je eigenlijk iedere beschikbare prijs, maar één Edison is een mooi begin. Ze droeg hem op aan alle rare vrouwen: daar moest de muziekindustrie nu eindelijk eens in gaan investeren. Maar toen was het alweer tijd voor een item waarin NSC-leider Omtzigt met Europa-correspondent Stefan de Vries en CDA-Kamerlid Boswijk over defensiebudgetten ruziede, terwijl brigadegeneraal Han Bouwmeester bedrukt toekeek.
Het zijn goede tijden als je niche ‘mannen die door elkaar heen praten’-tv is. Voor fans van goedmaak-tv, vrede en rare vrouwen is het aanbod schaarser. Onze tijd moet nog komen.
Precies een jaar geleden voer een Nederlandse onderzoekster mee op een varend laboratorium bij het Antarctisch Schiereiland, onder Zuid-Amerika. Een maand eerder was bekend geworden dat de zeer ziekmakende variant van het vogelgriepvirus die sinds 2021 over de wereld gaat, daar het vasteland van Antarctica had bereikt. De snelle, kleine internationale missie probeerde vast te stellen hoe ver het virus zich al had verspreid, welke diersoorten werden getroffen en hoe groot de sterfte was. Hoe staat het er nu mee, een jaar na dato?
„Er is nu opnieuw een missie aan het varen”, vertelt Thijs Kuiken, viroloog en hoogleraar vergelijkende pathologie bij het Rotterdamse Erasmus MC. Hij zit in verschillende internationale expertgroepen rondom het vogelgriepvirus. „Onze onderzoekster Lineke Begeman is deze keer niet mee, maar we zijn er wel zijdelings bij betrokken.”
Vorig jaar stelde de missie vast dat het vogelgriepvirus zich al over honderden kilometers kustlijn had verspreid, gezien vanaf de plek waar de eerste dode besmette vogels (Antarctische grote jagers, een roofmeeuwensoort) op het vasteland waren aangetroffen. Op vier verschillende locaties trof het team dode dieren aan die waren besmet met vogelgriep. Ook op veel andere plekken zagen ze verdachte massale sterfte, onder meer van pinguïns. Maar daarbij konden ze ter plekke niet het vogelgriepvirus vaststellen, wellicht omdat de dieren al te veel waren vergaan.
Massale pinguïnsterfte
Of de dode dieren met vogelgriep ook echt waren overleden dóór vogelgriep, en of de massale pinguïnsterfte ook daardoor werd veroorzaakt, kan Kuiken nu nog niet zeggen. „Ons team heeft monsters mee teruggenomen naar Rotterdam, om die virologisch en pathologisch te onderzoeken. We moeten die resultaten nog publiceren.” Bij eerdere uitbraken onder zeevogels en zeezoogdieren, onder meer in Zuid-Amerika bij zeeolifanten, is die oorzakelijke link al wel aangetoond, dus hij ligt hier ook voor de hand. Een Spaans onderzoeksteam meldde vorige maand vanuit de Weddellzee, aan de basis van het Antarctisch Schiereiland, „grote aantallen virusdeeltjes” bij diverse dood gevonden soorten meeuwen en pinguïns en bij krabbeneters.
Kuiken kan al wel de bevindingen delen van de missie die nu aan het varen is. „Wij vroegen ons af of het virus aanwezig zou blijven gedurende een heel Antarctisch jaar, en of het dus opnieuw de kop zou opsteken in het volgende broedseizoen. Dat blijkt nu het geval te zijn. Het virus is er nog steeds, en ook al honderden kilometers verder naar het zuiden langs de kust van het Antarctisch Schiereiland.”
De onderzoekers troffen opnieuw veel dode grote jagers die besmet waren met vogelgriep, en daarnaast voor het eerst ook dode krabbeneters: een grote zeehondensoort. „Daarvan zijn er honderden dood gevonden, en zij droegen het virus bij zich.”
Andere onderzoekers kwamen intussen met bevindingen uit de rest van het zuidelijk halfrond, meldt Kuiken. Op het eiland South Georgia, waar het virus eind 2023 als eerste terechtkwam vanuit Zuid-Amerika, is er opnieuw massale sterfte onder koningspinguïns en reuzenstormvogels. „Er is daar ook verdenking van vogelgriepsterfte bij nieuwe soorten, waaronder macaronipinguïns, roetkopalbatrossen en zeeluipaarden.”
Naar het oosten opgeschoven
Bovendien is nu duidelijk dat het virus vijf- tot ruim zesduizend kilometer naar het oosten is opgeschoven. Het heeft in het afgelopen jaar ook de subantarctische eilandengroepen Marion, Crozet en Kerguelen bereikt, in de zuidelijke Indische Oceaan. „Op de Crozeteilanden is het bijvoorbeeld bevestigd bij zeeolifanten en koningspinguïns”, zegt Kuiken, „en er is verdachte sterfte onder reuzenalbatrossen en jagers. Op Kerguelen zijn zeeolifanten besmet, en is er verdachte sterfte onder de endemische Kerguelen-aalscholvers en Kaapse stormvogels.”
Deze informatie geeft antwoord op een belangrijke vraag die de onderzoekers vorig jaar nog niet konden beantwoorden: blijft het virus beperkt tot het Antarctisch Schiereiland en dooft het uit na het broedseizoen, of verplaatst het zich langs de rand van het continent? En hoe snel dan? „Van het Antarctisch Schiereiland naar Kerguelen is veel verder dan van Kerguelen naar Australië”, merkt Kuiken op. „Australië en Nieuw-Zeeland zijn nog ‘schoon’, wat betreft deze variant van het vogelgriepvirus. Het is dus de vraag hoe lang dat nog is.”
Wat kunnen we nu met deze informatie? „Als een virus zich eenmaal verspreidt onder wilde dieren, dan is er niet zoveel wat je eraan kunt doen”, zegt Kuiken. „Zeker in gebieden met zulke enorme aantallen zeevogels en zeezoogdieren als Antarctica. Maar je moet in elk geval documenteren wat er gebeurt. Hoe het zich verspreidt, welke impact het heeft op dieren en op ecosystemen. Beleidsmakers moeten dat op hun netvlies hebben, zodat ze de juiste beslissingen kunnen nemen om te voorkomen dat er vaker dergelijke uitbraken komen.”
Deze wereldwijde uitbraak gaat terug op een variant die ooit is ontstaan in pluimvee, benadrukt Kuiken. „En we zien nog steeds dat er nieuwe varianten ontstaan – juist in intensieve pluimveehouderij.”
Met paniekerige telefoontjes bestookten prominente ceo’s van grote bedrijven en lobbyisten de afgelopen dagen het Witte Huis. Daar liep de spanning op. Ook Republikeinse senatoren en Congres-leden meldden zich, verontrust over de verwarrende en soms ronduit tegenstrijdige berichten van president Trump over importheffingen – en de effecten daarvan op de beurzen.
De Wall Street Journal meldt dat zelfs medewerkers van de president hierover in verwarring zijn. Pleitte het bedrijfsleven er afgelopen weken vooral voor om af te zien van maatregelen die tot een handelsoorlog kunnen leiden, de afgelopen dagen gaven ze die boodschap op en smeekten alleen nog maar om enige voorspelbaarheid, aldus de Amerikaanse zakenkrant.
En vanochtend werden dan toch de heffingen van 25 procent op alle invoer van staal en aluminium van kracht, waarvan Trump zo veel verwacht. De heffingen gelden voor álle Amerikaanse handelspartners, dus ook Europese. De Europese Commissie heeft meteen vergeldingsmaatregelen bekendgemaakt. Zie dit bericht.
Ondertussen bood Trump gisteren zijn maatje Elon Musk nog de helpende hand. Met op de achtergrond het Witte Huis en enkele modellen van daar geparkeerde Tesla’s, het door sterk dalende verkoopcijfers geplaagde automerk van Musk. De president prees vooral een knalrode Tesla Model S.
Wat verder opviel vanmorgen:
Slecht nieuws voor treinreizigers tussen Den Haag en Rotterdam. Zij moeten de komende twee weken rekening houden met hinder, omdat er gewerkt wordt aan het spoor tussen Delft Campus en Rotterdam Centraal. Tussen die laatste twee stations rijden er tot 27 maart geen treinen, wel zet de NS bussen in.
Voor het personeel van verpleeghuizen, verzorgingshuizen en de thuiszorg hebben vakbonden en werkgevers een cao-akkoord bereikt. De lonen stijgen in twee stappen met in totaal 7,5 procent, meldt het ANP. Medewerkers kunnen drie jaar voor hun pensioen minder gaan werken.
In de zorg blijkt het aantal grote overnames door investeerders aanzienlijk te zijn afgenomen ten opzichte van afgelopen jaren. Dat meldt Het Financieele Dagblad op basis van een rapport van adviesbureau Deloitte.
