Na dik drie uur vergaderen staat Michael van Praag lichtelijk stroefjes op uit zijn stoel. De president-commissaris van Ajax heeft zojuist de jaarlijkse vergadering van aandeelhouders van de voetbalclub formeel beëindigd, maar wil de aanwezigen nog een laatste boodschap meegeven. Om zijn woorden gewicht mee te geven, neemt hij plaats achter een spreekgestoelte. „Ernst, kom jij er ook even bij?”
Met grote passen beent ook Ernst Boekhorst naar de hoek van de zaal. Hij is sinds vijftien maanden voorzitter van de zogeheten bestuursraad, een zevenkoppig orgaan dat de amateurvereniging Ajax vertegenwoordigt. Die vereniging is met een belang van 73 procent verreweg de grootste aandeelhouder in het beursgenoteerde bedrijf Ajax. Dat geeft de bestuursraad de macht om plannen indirect te blokkeren.
„We hebben samen afgesproken om hier te gaan staan”, begint Van Praag. Omdat ze publiekelijk een streep willen zetten onder een jaar vol geruzie en conflicten, het gevolg van twee seizoenen waarin de sportieve prestaties van Ajax zwaar tegenvielen. In zulke gevallen wordt bij Ajax soms „heel extreem gereageerd”, weet Van Praag, met zijn jarenlange ervaring bij de club.
„Maar we moeten vooruit”, vervolgt hij. „Dus laten we de Kerst dit jaar gebruiken om te overdenken waar het misging in onze onderlinge samenwerking. Laten we proberen niet langer óver elkaar te praten, maar mét elkaar. En vooral: de vuile was niet langer buiten te hangen.”
Boekhorst sluit zich daarbij aan. Hij verwijst naar de wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord, die vorig jaar september moest worden gestaakt wegens misdragingen van fans, bij een 0-3 achterstand, terwijl Ajax hard op weg was naar een laatste plaats in de ranglijst. Sindsdien is de club uit Amsterdam „een heel eind gekomen”, vindt Boekhorst. „Onderweg hebben we zwaar weer gehad, daar zijn wij ook niet trots op. Maar we zijn wel trots op waar we nu staan.”
Minachting
Hoe anders was de sfeer zeven maanden geleden, toen de onenigheid tussen commissarissen en vereniging in het openbaar tot uitbarsting kwam. Dat gebeurde op een buitengewone aandeelhoudersvergadering waar gestemd zou worden over het ontslag van de pas aangetreden directeur Alex Kroes, vanwege vermeende handel met voorkennis. Een stemming die er nooit kwam, omdat de commissarissen onder grote druk van de amateurvereniging hun besluit al voor de vergadering terugdraaiden.
De kiem van de botsing was overigens niet Kroes, maar de situatie die was ontstaan door de benoeming van Sven Mislintat. De Duitse directeur voetbalzaken was in de zomer van 2023 aangetreden en deed meteen voor ruim 100 miljoen euro aan aankopen. Omdat die zwaar tegenvielen op het veld, en Ajax bezig was aan een dramatisch seizoen, moest Mislintat al in september van dat jaar vertrekken.
Kort na zijn ontslag ontstonden verdenkingen van belangenverstrengeling bij de Duitser, iets waarvoor in extern onderzoek geen bewijs werd gevonden. Maar de bestuursraad besloot dat onderzoek niet af te wachten en stuurde via een offensief in de media aan op het vertrek van drie commissarissen, omdat zij volgens het orgaan zouden hebben gefaald als toezichthouder.
Die werkwijze was voor een van de andere commissarissen, Leo van Wijk, aanleiding om tijdens de bijzondere aandeelhoudersvergadering de confrontatie te kiezen. „Dat zij [de drie commissarissen] uitgekotst worden door de media, dat de grootste ochtendkrant van Nederland schrijft dat ze met pek en veren zijn weggejaagd, is het gevolg van deze handelswijze van de bestuursraad. Daar heb ik grote minachting voor.”
270 kandidaten
Zeven maanden later doen de raad van commissarissen en de bestuursraad, in een vergaderzaal in de Johan Cruijff Arena, hun uiterste best om vooral zoveel mogelijk eenheid uit te stralen. Voorzitter Ernst Boekhorst mengt zich amper met lastige vragen in de vergadering, en behalve wat verkapte verwijten over het lekken van interne informatie laat ook president-commissaris Michael van Praag de eerdere botsingen onaangeroerd. Commissaris Van Wijk laat zich de hele vergadering niet horen.
Op de agenda staat onder meer de benoeming van drie nieuwe commissarissen, Hermine Voûte, Dirk Anbeek en Sirik Goeman. Zij zijn de eerste drie leden van de vrijwel volledig nieuw te vormen raad die in de toekomst moet gaan toezien op het bestuur van Ajax, en moet gaan samenwerken met de bestuursraad. De enige commissaris die daarin aanblijft is voormalig Ajax-aanvoerder en -trainer Danny Blind, verantwoordelijk voor het voetbaltechnische toezicht. Naast Blind moet in de nieuwe raad nóg een commissaris met voetbalachtergrond komen, aldus Van Praag.
De zoektocht naar nieuwe toezichthouders heeft lang geduurd, erkent hij. Maar dat is omdat Ajax voor de beschikbare posities afgelopen maanden opgeteld meer dan 270 kandidaten heeft gepolst of gesproken. Pas vrijdag kon de club de naam delen van de beoogde nieuwe voorzitter: nadat de commissarissen vorige maand nog een door de vereniging aangedragen kandidaat weigerde, is Ajax nu uitgekomen bij Carolien Gehrels, voormalig wethouder en locoburgemeester van Amsterdam
Over de formele benoeming van Gehrels wordt overigens pas later beslist, op een nog uit te schrijven buitengewone aandeelhoudersvergadering. Wel meldde Ajax dat Gehrels kan rekenen op de steun van de ondernemingsraad én de bestuursraad. Haar drie collega’s werden maandag al wel benoemd: Voûte, Anbeek en Goeman kregen de steun van 99,99 procent van de aandeelhouders.
Lees ook
Terugkeer Alex Kroes laat zien wie de baas is bij Ajax
