Aandacht voor Paarse Vrijdag groeit: ‘Voorlezen over mensen die in een verkeerd lichaam zijn geboren? Dat doen we niet’

Op de Amsterdamse Tijl Uilenspiegelschool wordt geen aandacht besteed aan Paarse Vrijdag. „Wij doen er niets aan”, zegt de conciërge. „Toen dat initiatief een paar jaar geleden begon te lopen, zeiden veel ouders dat zij in dat geval hun kinderen thuis zouden houden. Er zou bijna niemand aanwezig zijn. Vandaar.” De basisschool, in het stadsdeel Bos en Lommer, is een van de scholen waar de discussie over de acceptatie en emancipatie van de lhbti-gemeenschap zo gevoelig ligt, dat ze er geen aandacht aan besteden.

Het contrast is soms groot. Drie kilometer verderop, bij de Annie M.G. Schmidtschool niet ver van het Vondelpark, hebben de leerkrachten van de vierhonderd leerlingen tellende basisschool zich in het paars uitgedost, is onder de toegangspoort met stoepkrijt een regenboogvlag getekend en krijgen de leerlingen veelvuldig te horen dat iedereen elkaar met respect moet behandelen. Er is deze vrijdag voorgelezen uit prentenboeken uit het lespakket van emancipatieorganisatie COC. De kleinere kinderen hebben gepraat over dat iedereen er altijd mag zijn. Directeur Arwen Bergfeld: „Of je als jongetje nu af en toe een jurk wil dragen of nagellak, dat mag allemaal.”

In de hoogste klassen wint het gesprek aan diepte en gaat de discussie bijvoorbeeld over verliefd zijn. „Dat je bijvoorbeeld afwisselend verliefd kunt zijn op een meisje of een jongen.” Voorafgaand aan de schooldag was er een inloopuur voor ouders. Er kwamen twee ouders op af; de een was volgens directeur Bergfeld een gelovige christen die deze dag enigszins „ingewikkeld” vond en de ander maakte zich zorgen dat er aan kleuters zou worden voorgelezen over mensen die in een verkeerd lichaam zijn geboren. „Dat doen we niet”, zegt de directeur. Aan de opvoeding van kinderen kun je als school niets veranderen, zegt Arwen Bergfeld. „Maar als een kind thuis altijd maar hoort dat je niet anders mag zijn, dan is het toch prettig om een zaadje te planten en een kind zich later herinnert dat er ooit is gezegd dat zoiets gewoon wel mag.”

Meer lespakketten besteld

Het is niet precies bekend hoeveel scholen aan Paarse Vrijdag meedoen. Het COC schat ongeveer een derde van alle basisscholen en driekwart van de middelbare scholen in Nederland. Het aantal bestelde lespakketten is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Toch zijn er ook geluiden over groeiende weerstand. De NOS meldt, op basis van een steekproef, dat de dag op ongeveer driekwart van de middelbare scholen leidt tot „onenigheid”; vlaggen zouden in brand worden gestoken, lhbti-leerlingen worden nageroepen en leerlingen blijven thuis.

RTL meldt, bij navraag van een eigen nieuwspanel, dat bijna de helft van de Nederlanders „positief” is over Paarse Vrijdag, maar ook dat een derde bezwaren heeft, vooral omdat deze dag „juist verschillen zou benadrukken, dat het niet nodig zou zijn of te veel zou worden opgedrongen”. Een woordvoerder van de VO-Raad, de koepel van scholen voor voortgezet onderwijs, stelt dat bezwaren tegen Paarse Vrijdag „niet lopen langs lijnen van de traditionele verzuiling”, maar sterk wisselen. „Het zijn vooral culturele verschillen.” Overleg met ouders is cruciaal. „En zo’n dag moet je dus niet topdown afkondigen.”

Basisscholen proberen álle ouders te enthousiasmeren voor Paarse Vrijdag

Stoere brandweervrouw

Op basisschool De Ridderhof in het Utrechtse stadsdeel Leidsche Rijn zijn de leerkrachten „trots” dat Paarse Vrijdag zo goed is verlopen. Het aantal kinderen dat thuis bleef, is drastisch gedaald ten opzichte van vorige jaren. „We hadden weer volle klassen”, zegt Dennis van der Ent Braat, die voor groep drie staat. Hij heeft in de klas onder meer besproken, aan de hand van een lespakket, dat het bij het kiezen van speelgoed, een hobby of een beroep niets uitmaakt of je een jongen of een meisje bent. „We dragen uit dat het altijd oké is om jezelf te zijn.”

We zijn totaal open. Dat is belangrijk voor ouders die, bijvoorbeeld, angst hebben dat wij hun kind vertellen hoe je homo kunt worden

Leerkracht Kim van der Greft heeft in haar groep zes een spelshow gespeeld en video’s bekeken van mannelijke en vrouwelijke brandweerlieden. „Het gaat er dan bijvoorbeeld om dat een vrouw niet extra stoer hoeft te zijn om bij de brandweer te werken. En dat weten ze eigenlijk ook wel. Ze weten veel. Kinderen weten veel meer dan hun ouders denken dat zij weten.” Dat er dit jaar weinig weerstand is geweest, schrijven ze onder meer toe aan een uitgebreide brief die de ouders eerder al hebben gekregen, en waarin alles nog eens werd uitgelegd en toegelicht. Van der Greft: „We zijn totaal open, helemaal transparant. Dat is belangrijk, voor ouders die, bijvoorbeeld, angst hebben dat wij hun kind vertellen hoe je homo kunt worden.”

Nuance is vereist

De vraag is of scholen met een slimme strategie meer ouders moeten betrekken bij Paarse Vrijdag, bijvoorbeeld met nog meer uitleg en transparantie, of dat de organisatie van deze dag de tegenstellingen wellicht juist verscherpt. „Daar moet je heel genuanceerd naar kijken”, zegt bestuurder Bouwien van Weringh van AWBR, het bestuur van zestien basisscholen in Amsterdam-West, met samen vijfduizend leerlingen. Van Weringh: „Wij hebben over deze kwestie nagedacht nadat we vorig jaar een trend zagen dat veel ouders hun kinderen thuis lieten. De ene school wil actie voeren om de gelijkheid in de wereld te bevorderen. De andere school denkt dat je er niets mee bereikt, omdat zo’n dag juist polariserend werkt, die vindt dat je zo’n dag eigenlijk niet nodig zou moeten hebben. Kinderen zouden zich elke dag prettig moeten voelen, zich gezien voelen.”

Wie er gelijk heeft? „Dat weet niemand”, zegt Bouwien van Weringh. „Maar je zult het er wel met elkaar over moeten hebben. Want elke school is een gemeenschap met een eigen cultuur en een autonomie die ze moet behouden.” Wat Van Weringh in elk geval een slecht idee lijkt, is onwillige ouders eens even uitleggen hoe het leven geleefd moet worden. „Ga liever de dialoog aan.” En zorg voor een goede sfeer op school. „Leer kinderen hoe ze met conflicten omgaan. Zorg dat ze respectvol met elkaar omgaan. Zodat elk kind weet: ik mag er zijn.”

Paarse Vrijdag? ‘Ongewenste gekkigheid uit de Randstad

Delen





Mail de redactie