Noodtoestand uitgeroepen in Zuid-Afrika vanwege ingrijpende energietekorten

Energiecrisis In 2023 is de stroomvoorziening in het land nog niet één keer een etmaal zonder onderbrekingen aan geweest. De noodtoestand biedt de Zuid-Afrikaanse regering meer bevoegdheden om in te grijpen.

Braamfontein, een wijk in Johannesburg, is in het duister gehuld vanwege het afsluiten van de stroom.
Braamfontein, een wijk in Johannesburg, is in het duister gehuld vanwege het afsluiten van de stroom.

Foto AFP

De Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa heeft donderdag de noodtoestand uitgeroepen vanwege de energietekorten in het land. Dat deed hij in een toespraak tijdens de jaarlijkse State of the Union, meldt persbureau Reuters. Volgens de president vormen de energietekorten een gevaar voor de economie en het sociale leven. „De crisis treft elk deel van de samenleving. We moeten actie ondernemen om de impact van de crisis op boeren, kleine bedrijven, onze waterinfrastructuur en ons transportnetwerk te verminderen.”

Een noodtoestand biedt de regering meer bevoegdheden, bijvoorbeeld door noodaanbestedingsprocedures toe te staan, met minder bureaucratische tussenstappen en minder toezicht. Deze maatregel werd eerder tijdens de coronacrisis genomen. President Ramaphosa zegt de maatregel te willen gebruiken om onder meer bedrijven te ondersteunen die voedsel produceren, bijvoorbeeld bij het verkrijgen van noodgeneratoren. Ook beloofde hij een minister aan te stellen die zich bezig zal houden met het energievraagstuk.

Loadshedding

Energietekorten zijn geen nieuw fenomeen in Zuid-Afrika. Al sinds 2007 heeft het land te maken met loadshedding. Dat betekent dat de stroom op bepaalde tijden wordt uitgezet om het elektriciteitsnetwerk te ontlasten. Maar zo erg als de afgelopen maanden is het niet eerder geweest. In 2023 is de stroom nog niet één keer een heel etmaal zonder onderbrekingen aan geweest.

Hoewel Zuid-Afrika een van de meest geïndustrialiseerde landen van Afrika is, is het energienetwerk erg verouderd en sterk afhankelijk van kolen. Maar vanwege slecht onderhouden mijnen kan staatsbedrijf Eskom niet genoeg elektriciteit leveren voor de miljoenen inwoners van het land. Zij kunnen daardoor slechts op bepaalde tijden koken, de woning verlichten of kleren wassen. Vleeswaren koelen is lastig, net als het opladen van telefoons.

Ook bedrijven worden zwaar getroffen door de tekorten. Fabrieken moeten iedere dag urenlang machines stopzetten, ziekenhuizen vrezen dat de tekorten mensenlevens kosten. Vanwege de stroomuitval is de verwachting dat de economische groei dit jaar dan ook beperkt blijft tot 0,3 procent.


Lees ook: In Zuid-Afrika valt vier uur per dag de stroom uit, en de stap naar groene stroom is verder weg dan ooit