Reünisten ruziën over de goede naam van het Utrechtse studentencorps: ‘De cultuur is grenzeloos’

„Er wordt bij het Utrechtsch Studenten Corps (USC) naar buiten toe mooi weer gespeeld, maar intern gebeuren er de ergste dingen”, zegt de Utrechtse oud-advocaat Bernard Tomlow donderdag tijdens een kort geding in de rechtbank in Utrecht.

In het halfuur daarvoor heeft hij een beklemmende opsomming gegeven van een reeks recente incidenten bij de oudste studentenvereniging van Utrecht, waarvan alleen mannen lid kunnen worden.

De opsomming gaat veel verder dan de vorig jaar breed uitgemeten rel rond de zogeheten ‘bangalijst’, een door USC-studenten gefabriceerde lijst van 30 leden van het gelieerde Utrechtse vrouwencorps (UVSV), compleet met foto’s, telefoonnummers en seksuele commentaren.

Tomlow voert het woord namens Gerard Schuiringa, die in een strak gesneden blauw pak naast hem zit. Schuiringa, van huis uit apotheker, is al vijftig jaar gerespecteerd USC-lid en onder meer oprichter van de reünistenvereniging in de provincie Utrecht. De reünist zegt zich ernstige zorgen te maken over „zijn vereniging”, waar vroeger „alcohol voor vertier zorgde” maar inmiddels „drugsgebruik net zo gewoon is als het bestellen van een pizza”.

‘Grenzeloos’

Tomlow en Schuiringa vragen zich af of er een verband is tussen het drugsgebruik en de vier zelfmoorden van USC-studenten de afgelopen jaren. En hoe zit het met een aantal recente verkrachtingen en aanrandingen door corpsleden? De cultuur op USC is grenzeloos, betogen ze.

Bijkomend probleem volgens Schuiringa en Tomlow is het wegkijken van ouders en oud-USC’ers die de misstanden zouden vergoeilijken. „Elite – prima”, zegt Tomlow, „maar dan wel in woord en daad.”

Aan de andere kant van de rechtszaal zit de 60-jarige investeerder René Kuijten zich zichtbaar te verbijten. Kuijten vervult allerlei rollen binnen het corps. Hij is reünist, zijn kinderen zijn lid, hij is bemiddelaar bij interne problemen, voorzitter van de Raad van Advies, betrokken bij het Corpsmuseum en diverse corpshuizen in Utrecht, ook als investeerder. Er is hem veel aan gelegen om de goede naam van het USC hoog te houden. Net als zijn eigen goede naam.

Vandaar zijn kort geding tegen Schuiringa, die volgens hem een lastercampagne voert tegen het USC, tegen „heel veel jonge mensen”, maar vooral tegen Kuijten zelf.

De brief

Centraal in het conflict tussen Kuijten en Schuiringa staat een brief van vier kantjes, die begin september bij tientallen studentenhuizen en verenigingen in Utrecht werd bezorgd. De brief ging vervolgens in appgroepen van corpsleden, ouders en andere corpora heel Nederland door.

De brief beschrijft het volledig uit de hand gelopen conflict tussen René Kuijten en een vrouwelijke tandarts (tevens UVSV-lid) uit Baarn. Schuiringa wordt in de brief genoemd als insider die „alles kan bevestigen” en als „de enige reünist” die de vrouw heeft geholpen.

Kuijten en de tandarts kennen elkaar uit hun „prachtige studententijd” bij het Utrechtse corps, werden buren en later „intieme vrienden” in hun nieuwe woonplaats Baarn, aldus de brief. „Ze waren vaak in ons zwembad, gingen mee eten” en vierden „verjaardagsfeestjes”.

Er was niets aan de hand totdat de zoon van de tandarts in Utrecht ging studeren, lid werd van USC en zijn moeder – na overleg met „huisvriend” Kuijten – besloot een woning voor hem te kopen. Dat moest, vond ze, niet zomaar een studentenhok worden, maar een „prominent corpshuis”. Kuijten dacht mee en stuurde een voorbeeld van een huurcontract toe. Hij probeerde ook te bemiddelen toen de elf USC-leden in de woning een jaar later enorme ruzie kregen.

Daarbij draaide het om meer dan oppervlakkige corpsvernederingen, zoals toen een van de kamers van het huis met meel werd volgegooid en de jongste bewoners die met een tandenborstel moesten schoonmaken. Jongerejaars in het huis werden „geïntimideerd, gedrogeerd en uitgesloten” en een van hen werd door een „ouderejaars-huisgenoot” verkracht, aldus de brief.

De tandarts probeerde daarna diverse studenten haar huis uit te zetten, maar dat mislukte omdat de huurcontracten waren gebaseerd op „coöptatierecht” – waarbij bewoners zelf mogen beslissen wie hun nieuwe huisgenoot wordt.

De affaire eindigde met een rechtszaak en een knallende ruzie tussen Kuijten en de tandarts, die hem „een gebrek aan zuiver moreel kompas” en het „gedogen van misstanden” verwijt. En dus met die brief, die inmiddels door duizenden corpsleden is gelezen.

Afleidingsmanoeuvres

De tandarts schikte met Kuijten vlak voor het kort geding van donderdagochtend. Zij zal om het goed te maken naar zo’n vijftig studentenhuizen in Utrecht een briefje sturen waarin zij de kwestie beter uitlegt, vertelde Kuijtens advocaat.

Maar daarmee is Kuijtens goede eer nog niet volledig hersteld. Schuiringa heeft volgens Kuijten de brief van de tandarts achter haar rug om verder verspreid onder vrienden, zakenrelaties en buren van Kuijten, om hem zwart te maken en aan zijn positie binnen USC te morrelen.

De beveiligingscamera van een buurtbewoner in Baarn zou de voormalige apotheker op een scooter hebben vastgelegd, met een enveloppe in zijn hand. En dus eist Kuijten dat Schuiringa ook een excuusbrief stuurt naar iedereen aan wie hij de klacht van de tandarts op eigen houtje heeft doorgestuurd.

Het zijn allemaal afleidingsmanoeuvres, zegt de apotheker uiteindelijk tegen de rechter. Hij heeft de brief niet geschreven, hoogstens een paar adressen doorgegeven aan de tandarts. Wel herkent hij veel van wat er in staat – en daar zou het over moeten gaan. „Het enige wat ik wil is dat we deze toestand oplossen. Het liefst zou ik een functie krijgen binnen het corps om de drugsproblematiek op te lossen. Ik maak mij grote zorgen.”

Het USC zelf was donderdagmiddag niet bereikbaar voor commentaar.


Lees ook

Studentencorpora blijven populair, ondanks of wellicht dankzij de incidenten: ‘Er gaat een bizarre aantrekkingskracht vanuit’

In Utrecht drinken studenten bier op het Janskerkhof, voor het pand van USC, het Utrechtsch Studenten Corps.

Correctie 7/11: In een eerdere versie van dit artikel was de kop niet helemaal duidelijk. Het gaat om reünisten. Dit is aangepast.