De ouders van redacteur Alrun Bernhard verhuisden in 1995 vanuit voormalig Oost-Duitsland naar Nederland. Nu, 35 jaar na de val van de Muur, reist ze met haar vader terug naar zijn geboortegrond. Wat maakt de herinneringen van haar vader zo anders dan het beeld dat in Nederland leeft? En hoe vormt haar vaders herinnering aan de DDR niet alleen zijn identiteit, maar ook die van Alrun zelf?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Bij een Israëlische luchtaanval zaterdagochtend vroeg op de Libanese hoofdstad Beiroet zijn zeker vier doden gevallen, meldt persbureau Reuters. Ook raken zeker 23 mensen gewond. Gevreesd wordt dat het aantal slachtoffers nog oploopt.
Er zijn doelwitten getroffen in de dichtbevolkte wijk Basta, waar onder meer een flatgebouw van acht verdiepingen werd geraakt en grotendeels verwoest.
Het gaat om de vierde Israëlische luchtaanval op een centraal gelegen deel van Beiroet in een week tijd.
Reddingswerkers op het puin van een door Israëlische luchtaanvallen getroffen flatgebouw. Foto Bilal Hussein / AP
Van de makers van Vandaag, het verhaal van het weekend.
Deze zaterdag een verhaal van Nina van Hattum en Kim Bos, over de leeftijdsgrens van een kinderwens.
Zwanger worden na je 45ste is lastig. Maar het kan wel. In het buitenland bieden klinieken de mogelijkheid om via embryodonatie een kind te krijgen – vaak tegen hoge kosten. Maar er zijn ook risico’s: voor het ongeboren kind, de moeder én de Nederlandse samenleving, waar de zorg vaak terechtkomt. Is er een leeftijdsgrens aan een kinderwens?
De Spotify-lijst met alle andere zaterdagverhalen van Vandaag vind je hier.
‘Als het gaat om belangrijke strategische, internationale vraagstukken, schreef de Amerikaanse historicus en columnist Robert Kagan in 2002 in een artikel voor Policy Review, „zijn de Amerikanen van Mars en de Europeanen van Venus”. Die typering van de trans-Atlantische verschillen werd zo’n hit, aan beide kanten van de plas, dat Kagan zijn Mars-en-Venus-theorie uitwerkte in het boekje Of Paradise and Power; America and Europe in the New World Order. Twintig jaar lang stond dit (cliché)beeld van Amerikanen als realistische machtsdenkers versus Europeanen als idealistische dromers als een huis.
Nu Donald Trump opnieuw president wordt, en de trans-Atlantische relaties ingrijpend kunnen veranderen, moeten Mars en Venus waarschijnlijk bij het oud vuil. De Amerikanen zijn nu de idealisten (om niet te zeggen revolutionairen), de Europeanen moeten meer aan machtspolitiek en -vertoon gaan doen – volgens een nieuwe peiling van de Bertelsmann-stichting wil 73 procent van de Europeanen dat de EU actiever wordt op het wereldtoneel, tegen 56 procent van de Amerikanen. En zie, amper twee weken na de Amerikaanse verkiezingen, duikt er al een nieuwe typering van de trans-Atlantische verschillen op: Amerikanen zouden „astrologisch” denken, Europeanen juist „astronomisch”.
Astrologie versus astronomie, wie dat bedacht heeft? Een zekere Michaël Malherbe, een communicatie-adviseur in Parijs die een blog schrijft onder de naam Lacomeuropéenne.fr. Hij heeft zijn ideetje deze week op sociale media gepost, wat hem op X tegen donderdagavond nul likes opleverde en op Bluesky (waar twitteraars massaal naartoe verhuizen op de vlucht voor Elon Musk) welgeteld drie. Niet veel, voor iemand die zichzelf ‘directeur sociale media’ noemt.
Toch is Malherbes overweging de moeite van het lezen waard. Niet alleen omdat hij aanvoelt dat Trump-II een fundamentele reset van de trans-Atlantische betrekkingen in gang kan zetten. Maar ook omdat hij constateert dat het verschil tussen Amerika en Europa niet langer beperkt blijft tot een andere kijk op hun eigen rol in de wereld, maar zich nu uitstrekt tot een andere opvatting over het wezen van de democratie, de staatsinrichting, de politiek. Malherbe schrijft dat „Amerika een soort politiek bedrijft alsof het astrologie is – het probeert de waarheid te raden aan de hand van emotionele resonantie en persoonlijke overtuigingen. Intussen houdt Europa een meer astronomische aanpak aan. Het probeert een rationeel parcours uit te stippelen door objectief de beste politieke opties te wegen voor goed beleid”. Identiteitspolitiek en sentiment voeren de boventoon in Amerika, en feiten en verstand doen dat in Europa. Nog altijd, tenminste – hoewel landen als Hongarije en Nederland momenteel gevaarlijk overhellen naar de astrologische kant.
De vraag rijst wat Europa doet als Amerika een antivaxer krijgt als minister van Gezondheid en een defensieminister die in 2021 als te groot veiligheidsrisico werd gezien om het Capitool te beschermen. Stug doorgaan met die astronomische aanpak, alsof er niks aan de hand is? Of eindelijk eens laten zien waarom Europeanen al jaren hun beleidsbeslissingen baseren op deskundigheid, feitelijke analyses en rationele debatten, en hoeveel dat ons eigenlijk oplevert? Malherbe vindt dat Europa dit veel beter moet doen, met meer emotie ook. Hij heeft gelijk. Nationale politici, die alle belangrijke besluiten nemen in Brussel, nemen nooit de moeite om uit te leggen hoe dat in zijn werk gaat. En wat ze daar doen. De meesten katten op Brussel of negeren het, en claimen de succesjes voor zichzelf. Dat is alles wat veel burgers meekrijgen. Geen wonder dat ze zich amper betrokken voelen bij Europa.
Als Europa welvarend en veilig wil blijven, moet het astronomisch blijven denken. En zorgen dat burgers hier niet óók bezwijken voor angstpsychoses en samenzweringstheorieën die politieke charlatans inzetten om aan de macht te komen. Geef die astrologen flink tegengas.
