Het feest van de democratie is het leukst als je zelf niet mee hoeft te doen. Wel de consequenties, de lusten en de lasten, maar het geweten blijft rein. Voor mij begon de ‘Amerikaanse avond’ met een speciale uitzending van Bar Laat vanuit de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord. Het riekte er naar BKB – als Kamala Harris ergens een Noord-Koreaanse score had kunnen behalen dan was het daar, ze zou er probleemloos alle kiesmannen vandaan hebben getrokken, maar ja ze mochten er niet stemmen. Maar wel meepraten. Het televisieprogramma had iets lawaaiigs en rommeligs, het was het soort kookpot waar Sonja Barend jarenlang het patent op had. Maar dan met Sophie & Jeroen. Sylvana Simons had opeens vlechtjes. Een tafel vol Amerika-deskundigen, die bijna zonder uitzondering de stemming overzee niet goed aanvoelden, de lucht was alvast zwanger van de overwinning van Kamala.
Toen de NPO aan het echte werk begon met Rob Trip zat ik er al doorheen. Annabel Nanninga was inmiddels van Bar Laat naar het GeenStijl-café verplaatst, naar Tom Staal die zich graag bij Bas in Wormer laat tatoeëren. De lelijke architectuur in Pennsylvania lijkt op die in Wormer, waar ze ook alle gebouwen graag vervangen door goedkope nieuwbouw. Dit inzicht overviel me: Wormer is in alles meer Amerika dan Amsterdam.
Ik ging naar bed met de app van NOS, toen ik wakker werd zagen de VS donkerrood. Ik keek met Lucie van Roosmalen (9) naar de overwinningsspeech. Ze zei tussen twee happen hagelslag dat het slecht nieuws voor de dieren was. Ik keek naar Trump en zijn entourage. Barron Trump was uitgegroeid tot een jongere, veel grotere versie van zijn vader. Hij keek naar de wereld alsof ze hem ook hadden gekozen. Ik las ergens dat Trump een fighter is. Nooit iemand meegemaakt die lichamelijk en geestelijk zo snel hersteld is van een aanslag op zijn leven als Donald Trump. Een pluim voor zijn mentale weerbaarheid, maar je kunt er ook door gaan twijfelen of het allemaal wel echt is wat we te zien hebben gekregen.
De overwinning was in ieder geval echt. Ik bracht Lucie van Roosmalen en Leah van Roosmalen (7) naar school en fietste daarna met Frida van Roosmalen (3) naar het reisbureau, onderweg gooide ze haar knuffel op straat. Ik wist opeens wat ik moest doen om ze een verder rimpelloos leven te bieden. Als echt een kind van deze tijd investeerde ik al mijn spaargeld, en meer, in aandelen Tesla en cryptomunten. En dan lekker de rest van mijn leven tegen iedereen zeggen hoe slim ik ben.
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.
De ouders van redacteur Alrun Bernhard verhuisden in 1995 vanuit voormalig Oost-Duitsland naar Nederland. Nu, 35 jaar na de val van de Muur, reist ze met haar vader terug naar zijn geboortegrond. Wat maakt de herinneringen van haar vader zo anders dan het beeld dat in Nederland leeft? En hoe vormt haar vaders herinnering aan de DDR niet alleen zijn identiteit, maar ook die van Alrun zelf?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Het blijft vaag waarom J.T. Bessinger (35) precies naar Washington is afgereisd. De vrachtwagenchauffeur uit Charleston, South Carolina, paradeert woensdagochtend in zijn ‘Gays for Trump’ T-shirt voor het Witte Huis. „Deze rust had ik niet verwacht”, zegt hij. „Dat Donald Trump de popular vote (de meeste stemmen), heeft gewonnen, delegitimeert waarschijnlijk elk protest of rel voor ‘de democratie’ die we vandaag hadden kunnen zien.”
Was hij gekomen voor mogelijke rellen van de tegenpartij? Of geweld van zijn eigen kamp, als Trump had verloren? Dat wil hij niet met zoveel woorden zeggen. Maar hij gaat confrontaties duidelijk niet uit de weg hier in de hoofdstad, waar ruim 90 procent van de kiezers dinsdag op Kamala Harris stemde.
Wanneer er een kleine blonde vrouw in zakelijke kleding langsloopt die hem toebijt: „jij bent verachtelijk!”, gaat hij los. „Je hebt verloren, bitch. Is de meerderheid van het land verachtelijk? Je hebt de verkeerde flikker uitgezocht om ruzie mee te zoeken.” Dan, op rustiger toon. „Er zijn Republikeinen die vinden: je moet beleefd blijven. Daar hoor ik niet bij.”
Gelatenheid
De scène voor het Witte Huis, dat Donald Trump na zijn klinkende overwinning in de Amerikaanse presidentsverkiezingen in januari weer voor vier jaar mag betrekken, is tekenend voor de relatie van de zetel van de federale overheid met het achterland. In Washington klinkt op de dag na de verkiezingen onbegrip, frustratie, angst en, ja, verachting voor hoe de rest van de Verenigde Staten gestemd hebben. Toch heerst er meer gelatenheid dan in 2016, toen Trumps winst een totale verrassing en schrikbeeld was.
Lees ook
De Amerikaanse vrouwen kozen niet massaal voor Harris, de zwarte mannen niet massaal voor Trump
„Het is een treurige dag”, zegt Daisy Robinson (59), die voorbij het Witte Huis wandelt. „Maar dat is de democratie, hè. We moeten het accepteren en zien wat er gebeurt. We hebben het de eerste keer ook overleefd.” Robinson werd geboren in Bolivia en kent veel latino’s die op Trump hebben gestemd. „In zijn eerste periode heb ik familieleden en vrienden verloren van wie ik nog steeds vervreemd ben omdat we het zo oneens zijn over Trump. Ik vrees vooral meer verdeeldheid en onenigheid. Maar ik voel me minder slecht dan toen Hillary Clinton in 2016 verloor. Nu weten waar we aan toe zijn.”
Vicepresident Kamala Harris woensdag tijdens haar toespraak bij Howard University in Washington, waarin ze haar nederlaag bij de presidentsverkiezingen erkende.Foto Jacquelyn Martin / AP
De mensen in Washington die echt iets te vrezen hebben, zijn ambtenaren van de federale overheid. Trump wil hele ministeries, zoals dat van Onderwijs en dat van Milieu, afschaffen en mogelijk tienduizenden ambtenaren ontslaan. Zijn aanstaande vicepresident J.D. Vance heeft geopperd „elke gemiddelde bureaucraat (…) te ontslaan en te vervangen door onze mensen”. X- en Teslabaas Elon Musk zou een „overheidsefficiëntiecommissie” moeten gaan leiden: drain the swamp 2.0.
Een tiental ambtenaren dat tijdens hun lunchpauze ministeries in- en uitloopt wil onder geen beding over de verkiezingsuitslag praten, zelfs niet anoniem. „Wij horen elke president te dienen”, zegt één van hen. „Dat zullen we ook dit keer doen.”
Desastreuze verkiezingsavond
Op het terrein van Howard University overheerst verdriet. Dit is de – overwegend zwarte – universiteit waar Harris studeerde en waar duizenden aanhangers de desastreuze verkiezingsavond doorbrachten. Woensdag hebben ze allemaal een mail gekregen dat ze alsnog welkom zijn om de vicepresident te horen spreken. Ze geeft er in een toespraak van twaalf minuten haar nederlaag toe en feliciteert Trump. „We hebben allemaal veel emoties, maar we moeten de uitslag accepteren”, zegt Harris tegen haar aanhang. En moedigt die aan „niet op te geven en te blijven strijden”.
We hebben allemaal veel emoties, maar we moeten de uitslag accepteren
Ondanks enkele tranen overheerst ook hier berusting boven paniek. „Het valt nu mee. In 2016 heb ik dagenlang zo gehuild dat mijn man een nieuwe auto voor me heeft gekocht”, zegt vastgoedbeheerder Alecia Francis (50). „Ik kom net als Harris’ vader uit Jamaica en ik houd van dit land omdat het zware tijden doorstaat, dat zal ook dit keer zo zijn. Ik ben minder angstig dan bij zijn eerste termijn, maar meer verbijsterd dat de meerderheid van het land liever een veroordeelde crimineel heeft die ons tijdens de pandemie aanraadde om bleekwater te drinken, dan een uiterst capabele en ervaren zwarte vrouw.”
Jonge studenten op de campus vrezen voor hun mogelijkheden om een abortus te ondergaan als ze die nodig hebben en voor het opzeggen van klimaatverdragen, waardoor het opwarmen van de aarde wordt versneld. Harris’ verlies wordt toegeschreven aan racisme, seksisme, desinformatie op sociale media en Bidens weigering om eerder plaats te maken voor een nieuwe generatie. Harris, die een uiterst korte campagne voerde, wordt niets verweten.
Meerdere Howard-studenten zien Harris’ verlies als een aanmoediging om zelf politiek actiever te worden, maar niet om de radicaal andere keuze van hun eigen land beter te begrijpen. „Wij moeten meer mensen uitleggen wat de werkelijkheid is, want ze zijn heel slecht geïnformeerd”, zegt marketingstudente Jordan Rogers (19). „Blijkbaar snappen ze niet dat het eigenlijk heel goed gaat met de Amerikaanse economie”
Aanhangers van Kamala Harris zitten op een tribune na haar toespraak bij Howard University op woensdag.Foto Brandon Bell / Getty Images / AFP
Na jaren heropent de favoriete kroeg van onze kinderen. Onze zoon, nu student, komt er speciaal een weekend voor naar huis. De rij is mega. Nadat hij bij de portier de wachttijd heeft gecheckt, wordt hij aangesproken door een groepje meisjes: „Meneer, weet u hoe lang het nog duurt?” Ontgoocheld keert hij terug naar zijn vrienden. Ze zijn het snel eens: dit wordt ’m niet.
Astrid Blaauw-Hoeksma
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
