Tel de tanden van Trix, moedigt Naturalis bezoekers aan. Leuk, dinosaurussen kijken met het hele gezin – of door de week met de klas. Het Leidse natuurhistorisch museum, dat ook onderzoek doet naar biodiversiteit, trok vorig jaar meer dan een half miljoen bezoekers.
Maar op zaterdag 19 oktober liet een andere levensvorm er zijn tanden zien. Activisten van Extinction Rebellion bezetten korte tijd de hal van het museum, tot ze door de politie werden verwijderd. De actiegroep dringt al vier jaar bij het museum aan op meer aandacht voor de huidige crisis in biodiversiteit.
Eerder stonden leden van de actiegroep buiten en protesteerden enkele, naakt, in de mammoetzaal. Nu werd er opgeschaald. In een brief aan het Naturalis-bestuur (niet aan de staf, van wie „velen” het met hen eens zouden zijn), riep XR het museum op „eerlijk” te zijn en zich „volledig” in te zetten voor de biodiversiteitscrisis. Het publiek moest worden verteld dat „de meeste prachtige dieren” die er te zien zijn, „op het punt staan uit te sterven”. Ook dat de crisis het gevolg is van het „huidige dominante economische systeem”, een vervolg op het „kolonialisme dat inheemse culturen heeft afgeperst en beroofd”. Zulk historisch onrecht zou het museum onder ogen moeten zien en herstellen, bijvoorbeeld in Indonesië waaruit een deel van de collectie afkomstig is.
Concreter klaagde XR in de brief dat „nergens” in het museum „enige betekenisvolle informatie” te vinden is over de biodiversiteitscrisis. Er worden „opgezette dieren” getoond met „geen ander duidelijk doel dan het bieden van leeg en steeds grimmiger vermaak voor de jongste bezoekers”. Naturalis biedt „het morbide nabootsen van een ‘natuur’-versie van Disneyland, gebouwd vanuit een mortuarium”. De brief werd ondersteund door een handvol andere actiegroepen en universitaire docenten (en een kinderarts, niet praktiserend).
‘Erg heftig’
Vier dagen later voegde de actiegroep de daad bij het woord. Een twintigtal activisten liep op zaterdagmiddag het druk bezochte museum binnen, getooid met witte dodenmaskers en zwarte gewaden. Ze droegen een doodskist met de tekst ‘biodiversiteit’ erop en liepen daar een rondje mee, Na de „processie” met de kist streken de activisten voor een sit-in neer in het atrium.
Het beeld van de actie – live te volgen op de Instagram-pagina van XR – was „erg heftig”, aldus een interne mail van het museum. „Veel kinderen van bezoekers reageerden angstig.” Toen de activisten weigerden te vertrekken, ontruimde de politie de hal, zonder arrestaties.
In een reactie op de site zegt Naturalis XR in het verleden „altijd alle ruimte” te hebben gegeven, maar keert het zich nu vierkant tegen de „macabere” actie, die „veel te ver” ging. „De combinatie van de intimiderende actie met het geven van nepinformatie aan onze bezoekers en de dreigende benadering hebben wij als buitengewoon onprettig ervaren.” Het museum noemt de actie XR „onwaardig” en contraproductief, omdat „we ons beide willen inzetten om de biodiversiteit te beschermen”. Voor Naturalis is de maat nu vol: „XR is niet meer welkom in ons museum.”
