De Oostenrijkse president Alexander van der Bellen (Groenen) passeert bij een poging om tot een regering te komen de radicaal-rechtse verkiezingswinnaar Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ). De president heeft de tweede partij, de conservatieve ÖVP van bondskanselier Karl Nehammer, opdracht gegeven om een regering te vormen met de sociaal-democraten (SPÖ). Dat melden Oostenrijkse media dinsdag.
De radicaal-rechtse FPÖ, een Europese fractiegenoot van de PVV, won eind september de landelijke verkiezingen en het is in Oostenrijk gebruikelijk dat de grootste partij als eerste aan zet is in de coalitievorming. Een gebruik maar geen wetmatigheid, benadrukt Van der Bellen. Als een partij geen absolute meerderheid haalt, moet ze partners en de president overtuigen, zei de president dinsdag. „Aangezien de FPÖ geen coalitiepartner kan krijgen, is dit de enige optie.”
FPÖ-leider Herbert Kickl raakte deze verkiezingen in opspraak omdat hij zichzelf omschrijft als Volkskanzler, een titel die de nazi’s vroeger voor Adolf Hitler gebruikten. Ook staat de FPÖ onder meer bekend om een openlijk pro-Russische houding. Over het besluit van de president om Karl Nehammer aan te wijzen, zegt Kickl in een bericht op Instagram dat zijn overwinning „voor veel van jullie een klap in het gezicht is”. Hij verzekert zijn volgers ervan dat „het laatste woord nog niet gesproken is”.
Lees ook
Herbert Kickl, de leider van het radicaal-rechtse FPÖ, perfectioneerde het populisme
Nehammer heeft de opdracht een regering te vormen dinsdag aanvaard. De ÖVP en SPÖ komen als nummer twee en drie net aan een meerderheid. Maar Nehammer meldde de Oostenrijkse pers dinsdag dat hij een coalitie van drie partijen in gedachten heeft. Welke derde partij hij wil betrekken, zei hij niet. Dat schrijft de Oostenrijkse krant Der Standard. Dat het om de huidige regeringspartij De Groenen gaat, lijkt onwaarschijnlijk. Het huwelijk tussen de huidige coalitiepartners ÖVP en de Groenen was niet erg gelukkig. Nehammer klaagde eerder zijn Groenen-minister van Klimaat Leonore Gewessler zelfs aan voor ambtsmisbruik omdat zij, tegen de zin van Nehammer in, in Brussel vóór een natuurherstelwet stemde.
Het zijn de grootste bomen in het bos. Hun kronen steken boven alle andere uit en met de voedingsstoffen die ze via hun bladeren, takken en stammen, naar hun wortelstelsel en de daaraan gehechte schimmeldraden transporteren, geven voeding aan de jonge, in de schaduw groeiende zaailingen. ‘Moederbomen’ heten die woudgiganten, een begrip dat gemunt werd door de Canadese ecoloog Suzanne Simard.
Voor kunstenaar en tentoonstellingsmaker Ad de Jong stond Simards boek Finding the Mother Tree aan de basis van het idee voor een groepstentoonstelling met 38 Nederlandse beeldhouwers. Welke ‘moederbeelden’ zijn er denkbaar in het huidige tijdsgewricht? Welke jonge en oudere kunstenaars geven met hun werk seintjes af aan anderen: zo kan het ook, zo mag het ook, kijk maar, leen maar.
De Jong (1953) – bekend van eerdere anarchistische groepstentoonstellingen op ruige plekken, als een oud-postkantoor (Groningen), een verlaten parkeergarage (Amsterdam-Zuidoost) en een oude fabriekshal (Amsterdam-Noord) – heeft met The New Mother Sculptures een zintuiglijke verrijkende en weldadig genereuze tentoonstelling gemaakt, waar geen enkel letterlijk beeld van een moeder in voorkomt.
Kousenvoeten op leemgrond
De hele, best lastig in te richten bovenzaal van Museum Cobra is veranderd in een landschap waar ongeveer vijftig beelden (sommige hangen aan de muur) hun ‘leven’ leiden. De vloer is van aangestampte leem. Ze ruikt lekker en is zacht – zeker als je, zoals bedoeld, je schoenen uittrekt. Een bij vlagen dromerig, abstract geluidskunstwerk van Loma Doom begeleidt je op je kousenvoetentocht.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153843/data123433535-0c9cc8.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-8.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-6.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-7.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-8.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/0RB8z1C38gA7E8e_P2h0dk8AbxY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153843/data123433535-0c9cc8.jpg 1920w”>The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-1.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153845/data123433562-50260f.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-11.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-9.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-10.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-11.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-12.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/cV4hmKpxDTdQksHoif0-P1LBIKQ=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153845/data123433562-50260f.jpg 1920w”>The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis
Net zoals in een bos geen naamkaartjes hangen, zo ontbreken ook hier naam- en titelkaartjes. De Jongs bedoeling is: dwalen, kijken, je telefoon in je zak laten en ontdekken wat er voor rijke ideeën leven bij jonge en oude, overwegend in Nederland werkende beeldhouwers. Die ideeën vinden in alle mogelijke materialen hun weg, niet alleen in hout of marmer, maar ook tegels, tape en plastic, staal, hout, keramiek, acrylgaren, sisal en nog veel meer. Het beeld – en dat is kenmerkend voor De Jong –, is leidend, niet het concept. Het beeld moet meteen zijn bestaansrecht opeisen.
Slechts vijf maanden geleden ontstond het plan. Museum Cobra zat in een crisis, er gaapte een gat in de programmering, De Jong had een idee: en met wat een goed resultaat. Er zijn bekende namen te zien zoals Diana Scherer, die een majestueuze, van het plafond naar beneden hangende groeisculptuur laat zien van gras en zaden. Maria Roosen toont een enkelhoge en lekker onhandig zwabberende Lichtmuur (2024) van snoepkleurige glazen baksteenvormen. Van Job Koelewijn is uit museum De Pont in Tilburg een als een golfslag krullende, propvolle en deels ontoegankelijke boekenkast geleend (Untitled – Lemniscaat, 2006).
Onbekende namen
Maar er zijn ook onbekende namen. Esther de Graaf toont een imposante maar fragiele constructie van ijzerdraad, plastic en aluminiumfolie. Deze Antenna (2014) steekt op zoveel plekken en nauwelijks waarneembaar uit dat je als bezoeker voorzichtig moet manoeuvreren om niet een deel van het werk omver te lopen. Izaak Zwartjes is een andere kunstenaar die op te weinig tentoonstellingspodia in Nederland te zien is. Zwartjes parkeerde een roestige ‘kruiwagen’ (The Barrow – 2024) op de lemen vloer. Op de wagen ligt een torpedovormige stapeling van leren lappen, stof en roestig metaal die in vorm worden gehouden door spanbanden. Zwartjes’ kleurenpalet is vaak somber – en ook nu is dat het geval. The Barrow lijkt op een dodenschip, een vervoermiddel voor vluchtelingen met in het midden een plek om weg te kruipen.
Op The New Mother Sculptures zijn werken te zien die van kleur sprankelen (een levensboom van Afra Eisma), hun woede uiten over de politieke omstandigheden van nu (Jonas Ohlsson) en ook zuivere poëzie verbeelden. Een van de sterkste voorbeelden van dat laatste is Hilke Walraven en haar beeldencirkel Dagen van Hout (2024). Walrafen heeft een kleine tien pilaren gesneden uit een es, een walnoot, een harde beuk, een eik en kers: deze bomen gaven hun hout voor haar werk. In de pilaren verstopte Walrafen piepkleine tekeningen, briefjes en objecten. Votiefbeeldjes lijken het. Boodschappen aan de toeschouwer, aan haarzelf, maar ook aan de boom die eens was. De boodschappen zijn licht en broos: een windvlaag kan ze zo meenemen.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-3.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153846/data123433603-815da2.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-18.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-16.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-17.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-18.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-19.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/eQEBNt_e13dnwWYXsurCTSasVd0=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153846/data123433603-815da2.jpg 1920w”>The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="icon" data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-4.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153844/data123433544-13b9c7.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-22.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-20.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-21.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-22.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/welke-kunstenaars-geven-met-hun-werk-seintjes-af-aan-andere-kunstenaars-23.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/Elxgl2EtsR-jrqNWbXNiJp9EyQs=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/23153844/data123433544-13b9c7.jpg 1920w”>The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis
De rechtbank heeft mode-ondernemer Martijn N. (36) woensdagmiddag veroordeeld voor ontucht met twee minderjarigen en één aanranding. N. kreeg achttien maanden celstraf opgelegd, waarvan acht maanden voorwaardelijk.
Dat is aanzienlijk lager dan de straf die door het OM tegen Martijn N. was geëist. In september vroeg de officier van justitie een gevangenisstraf van acht jaar voor elf strafbare feiten: zes verkrachtingen, twee pogingen tot verkrachting, ontucht met twee minderjarigen en een poging tot zware mishandeling.
Lees ook
Martijn N. komt na 3,5 jaar voor de rechter: ‘Ik zag hem in Amsterdam lopen en daar werd ik paniekerig van’
De rechtbank sprak N. vrij van alle verkrachtingen en van de pogingen tot verkrachting, wegens gebrek aan bewijs. De rechtbank beoordeelde de zaken met het ‘oude toetsingskader’ voor zedenzaken. Sinds 1 juli van dit jaar is nieuwe zedenwetgeving van kracht: de belangrijkste vernieuwing is dat er sprake moet zijn van duidelijke instemming.
Alle zaken tegen N. dateren uit de periode 2011 tot 2021. De rechtbank achtte N. tussen die periode ‘enigszins verminderd toerekeningsvatbaar’ vanwege een persoonlijkheidsstoornis. De rechtbank sprak haar zorg uit over het dominante, seksuele gedrag van N. en het feit dat hij geen berouw toonde jegens de slachtoffers.
Eigen belang
„De ten laste gelegde feiten zijn niet altijd strafbaar in de juridische zin van het woord. Maar wel kwalijk,” zei de rechter. „Dat u uitsluitend oog had voor uw eigen belang en gerief vinden wij heel zorgelijk.” De rechtbank drong er dan ook op aan om psychische zorg voor N. te continueren.
Gerard Spong, de advocaat van N., sprak na het vonnis van een ‘eclatante overwinning’. „Mijn cliënt is vrijgesproken van alle verkrachtingen en pogingen daartoe. De ontucht met minderjarigen had hij bekend: daar was geen eer aan te behalen.”
Advocaat Margreet de Boer, die de meeste slachtoffers vertegenwoordigde, noemde de uitspraak „teleurstellend”. „De behandeling van deze zaak onderstreept het belang van de nieuwe zedenwetgeving. In diverse zaken hebben de aangevers ‘au-au’ en ‘stop’ geroepen en lag N. bovenop hen.”
Kinderen op basisscholen in Groningen en Noord-Drenthe krijgen vanaf september volgend jaar twee tot zes uur extra les. Op scholen waar leerlingen onderpresteren in taal en rekenen kan daar extra les in worden gegeven, maar het geld mag ook worden besteed aan muzieklessen, handvaardigheid, tekenles, theaterles of sportieve activiteiten. „Het is structureel geld, voor dertig jaar”, zegt Henk Nijboer. „Zo kunnen scholen tegelijk iets doen om de achterstanden bij kinderen weg te werken én vakmensen een goed contract te bieden.”
Het voormalig Tweede Kamerlid (PvdA) is een van de twee kwartiermakers die door het vorige kabinet en de regio zijn aangewezen om plannen te maken die de leefbaarheid en het economisch perspectief van het voormalige gaswinningsgebied verbeteren. Nijboer is verantwoordelijk voor de sociale agenda, voormalig Rabobankbestuurder Jakob Klompien richt zich op de economische agenda. Zij hebben allebei 100 miljoen euro per jaar te verdelen. Het geld voor ‘Nij begun’ (nieuw begin) kwam vrij nadat de parlementaire enquêtecommissie die de gaswinning onderzocht had geconcludeerd dat Nederland een ‘ereschuld’ aan de provincie heeft die moet worden ingelost.
Waarom krijgen alle kinderen in Groningen extra lesuren, niet alleen kinderen in het aardbevingsgebied?
„De sociale en de economische agenda zijn bedoeld voor alle tien Groningse gemeenten en drie gemeenten in Noord-Drenthe, zo is het destijds afgesproken. Er zijn best wel veel zorgen over jongeren, eigenlijk in heel Nederland. Mentaal gaat het niet goed en op onderwijsgebied zijn er achterstanden. Daarom krijgen in het gebied waarvoor wij plannen maken alle kinderen in groep drie tot en met groep acht in elk geval twee uur extra les. Op scholen waar de grootste achterstanden zijn, bijvoorbeeld in Oost-Groningen, kan dat oplopen tot zes uur.”
U zegt: er zijn onderwijsachterstanden. Maar scholen hoeven het geld niet per se aan taal- of rekenles te besteden. Waarom niet?
„Het is aan scholen zelf om te bepalen wat ze met de extra lestijd doen. Het kunnen taal- en rekenlessen zijn, maar ook zwemlessen. De achterstanden bij kinderen zijn breder dan alleen taal en rekenen, het gaat om hun hele ontwikkeling. We willen hun leven verrijken door ze bijvoorbeeld de kans te geven om een muziekinstrument te bespelen of meer te bewegen, want dat laatste is ook best een groot probleem.”
Het voordeel van structureel geld is dat je mensen een contract kunt geven
U bent gaan kijken bij gemeenten die al extra investeren in onderwijs. Wat leerde u daar?
„Klopt, ik heb scholen in de regio bezocht waar al geëxperimenteerd wordt met extra lesuren, maar ik heb ook gekeken in Rotterdam-Zuid en Heerlen-Noord, waar een Nationaal Programma loopt om achterstanden weg te werken. Daar zijn de ervaringen positief, de schoolresultaten gaan echt omhoog. Ik was best wel onder de indruk. En ik ben bijvoorbeeld ook in Kerkrade geweest, waar de Universiteit Maastricht onderzoek doet naar het effect van de ‘verrijkte schooldag’. Daar hoorde ik over een onverwacht bijeffect: na twee, drie jaar werd er ook veel minder gepest.”
Zijn er genoeg leraren om al die extra lesuren gegeven?
„Daar hebben we over gesproken met de scholen. Het is zeker een uitdaging om genoeg mensen voor de klas te hebben, al is het lerarentekort bij ons kleiner dan in de Randstad. Maar ik denk dat het gaat lukken. We hebben hier in het Noorden een bloeiende cultuursector en een sportopleiding, het CIOS. Er zijn genoeg theaterdocenten, muziekleraren en sportinstructeurs die graag twee of drie dagen voor de klas willen staan. Er is heel veel animo. Het voordeel van structureel geld is dat je mensen een contract kunt geven.”
Dit is het begin van meer plannen. Kunt u al een tipje van de sluier oplichten over de rest?
„Nog even geduld, in januari presenteren we het hele pakket.”
Lees ook
De ene na de andere Groninger komt met plannen om het leven in het aardbevingsgebied beter te maken