Het idee dat bij de meeste aanslagen met explosieven sprake is van een conflict in het criminele milieu, is achterhaald. Steeds vaker zijn het burgers die middels een ontploffing een ruzie willen beslechten, concludeert de politie na nieuw onderzoek waarvan de eerste resultaten dinsdag zijn gepubliceerd. Naar schatting is in ruim de helft van de incidenten geen link met criminaliteit.
Het aantal aanslagen met explosieven is sinds 2023 fors toegenomen, een trend die zich dit jaar lijkt voort te zetten. In de eerste negen maanden van dit jaar registreerde de politie 768 incidenten, een forse stijging ten opzichte van vorig jaar — toen waren dat er in dezelfde periode 497.
Bij de meeste incidenten gaat het om aanslagen op woningen. Ze vinden vooral plaats in grote steden als Rotterdam en Den Haag, maar ook kleinere gemeenten worden in toenemende mate geconfronteerd met een melding over een explosief. „Analyse van het fenomeen laat zien dat vaak een druggerelateerd en crimineel conflict de achterliggende oorzaak is”, stelde de politie in 2023 vast.
In elkaar geknutselde explosieven
Na nieuw onderzoek dat volgende maand gepubliceerd wordt komt de politie tot een andere conclusie. Vaker dan eerst gaat het om particulieren die een aanslag plegen met een al dan niet zelf in elkaar geknutseld explosief. Het lijkt een „maatschappelijke trend” te worden, zo zegt de politie, om „ruzies met een aanslag te beslechten”.
Al langer ziet de politie een toename van toename van het aantal incidenten met zelfgemaakte explosieven. Veelal gaat het om zwaar vuurwerk, zoals Cobra’s. Die zijn relatief eenvoudig verkrijgbaar zijn en worden in Europa legaal geproduceerd. Flitspoeder, dat een enorme explosie klacht heeft, vormt hierbij doorgaans de lading.
Jos van der Stap, programmamanager High Impact Crime bij de politie, stelt in een persbericht dat particulieren „veel te gemakkelijk aan zwaar explosief materiaal kunnen komen”. Door de „vuurwerkcultuur” is de drempel om het materiaal te gebruiken volgens hem laag. De politie stelt dat er behoefte is aan minder „korte lontjes” in de samenleving.
De politie slaagt er lang niet in alle gevallen in om aanhoudingen te verrichten, met name als een explosie wel te linken is aan criminele activiteiten. Opdrachtgevers en ’tussenpersonen’, die de vaak jonge bommenleggers aansturen, zijn namelijk lastig te traceren. De afgelopen 2,5 jaar werden zo’n 500 arrestaties verricht.
Lees ook
Explosievenleggers bij de rechter: ‘Begrijp je? Bomba, broer. Explota. Boem Boem’
