65-plussers in Nederland eten het gezondst, terwijl pubers juist het ongezondst eten. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerd onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Waar pubers voor hun voedingsscore gemiddeld een 5,9 scoren, halen 65-plussers een 7,5.
De score is gebaseerd op zeven indicatoren: bruin- of volkorenbrood, alcohol, groente, suikerhoudende dranken, snacks, fruit en vlees of vis. De score hangt ook af van iemands leeftijd: volwassenen wordt bijvoorbeeld geadviseerd meer groente en fruit te eten dan kinderen.
Vrouwen eten over het algemeen gezonder dan mannen. Zij scoorden op alle onderzochte voedingsindicatoren gemiddeld beter dan mannen. Het verschil is het grootst bij suikerhoudende dranken.
Van de 25-plussers eten degenen met een hbo- of universitair diploma gemiddeld gezonder dan hun leeftijdsgenoten met een andere opleiding. Zij halen op alle onderzochte voedingsindicatoren een betere score, behalve op alcohol en ongezonde snacks. Zo dronk 65 procent van hen regelmatig meer dan één glas alcohol op een dag, tegen bijvoorbeeld 59 procent van degenen met een hbo- of wo-bachelor diploma.
Uit eerder CBS-onderzoek bleek dat twee derde van alle 18-plussers vond dat ze gezond eten. Vrouwen vonden dit vaker dan mannen, en ouderen vaker dan jongeren. 45-plussers zeiden vaker dan mensen jonger dan 45 dat hun eetgewoonten beïnvloed zijn door de Schijf van Vijf of adviezen van een arts, specialist of diëtist. Jongeren keken juist vaker naar voedingsapps, sociale media of influencers.
65-plussers in Nederland eten het gezondst, terwijl pubers juist het ongezondst eten. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerd onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Waar pubers voor hun voedingsscore gemiddeld een 5,9 scoren, halen 65-plussers een 7,5.
De score is gebaseerd op zeven indicatoren: bruin- of volkorenbrood, alcohol, groente, suikerhoudende dranken, snacks, fruit en vlees of vis. De score hangt ook af van iemands leeftijd: volwassenen wordt bijvoorbeeld geadviseerd meer groente en fruit te eten dan kinderen.
Vrouwen eten over het algemeen gezonder dan mannen. Zij scoorden op alle onderzochte voedingsindicatoren gemiddeld beter dan mannen. Het verschil is het grootst bij suikerhoudende dranken.
Van de 25-plussers eten degenen met een hbo- of universitair diploma gemiddeld gezonder dan hun leeftijdsgenoten met een andere opleiding. Zij halen op alle onderzochte voedingsindicatoren een betere score, behalve op alcohol en ongezonde snacks. Zo dronk 65 procent van hen regelmatig meer dan één glas alcohol op een dag, tegen bijvoorbeeld 59 procent van degenen met een hbo- of wo-bachelor diploma.
Uit eerder CBS-onderzoek bleek dat twee derde van alle 18-plussers vond dat ze gezond eten. Vrouwen vonden dit vaker dan mannen, en ouderen vaker dan jongeren. 45-plussers zeiden vaker dan mensen jonger dan 45 dat hun eetgewoonten beïnvloed zijn door de Schijf van Vijf of adviezen van een arts, specialist of diëtist. Jongeren keken juist vaker naar voedingsapps, sociale media of influencers.
Er is een verschuiving gaande op de Nederlandse drugsmarkt. Waar het aantal hennepkwekerijen al jaren hard daalt, neemt het aantal aangetroffen productielocaties voor drugs als mdma, methamfetamine (ook bekend als crystal meth) en heroïne juist toe.
Terwijl de buitenlandse vraag naar Nederlandse hennep slinkt, groeit de behoefte aan crystal meth. Zowel de invoer als de handel in het type drugs is toegenomen, net als het aantal locaties waar crystal meth wordt geproduceerd. „De productie van methamfetamine in Nederland is toegenomen en lijkt zich hier definitief te hebben gevestigd”‘, schrijft de politie in een dinsdag verschenen rapport.
In 2023 trof de politie in Nederland 151 drugslaboratoria aan waar synthetische drugs als crystal meth, cocaïne en heroïne werden geproduceerd: een forse stijging ten opzichte van 2022 (105) en 2021 (93). De politie signaleert vooral een toename in de productie van heroïne, mdma en methamfetamine. Het aantal plekken waar cocaïne wordt ontwikkeld is de afgelopen jaren ongeveer gelijk gebleven.
Verslavende harddrug
Crystal meth is een erg verslavende harddrug in de vorm van poeder, kristal of soms een pil. Na inname nemen hartslag en bloeddruk van de gebruiker snel toe, het duurt uren voordat dit weer is gezakt. Andere mogelijke gevolgen zijn angst, rusteloosheid en uitputting. Op langere termijn kunnen gebruikers hersenschade oplopen.
De politie ziet het aantal drugslabs toenemen, bijvoorbeeld in woonwijken. Dit kan voor omwonenden gevaarlijk zijn omdat bij de productie van meth explosieve en giftige stoffen vrijkomen. Bij een ongeluk binnen het productieproces ontstaat zo een risico op slachtoffers.
Dat de productie van crystal meth zich in Nederland „definitief lijkt te hebben gevestigd” komt volgens de politie door verschillende ontwikkelingen binnen de internationale drugseconomie. Voorheen werd het type drug in China gemaakt, maar sinds 2015 treedt de regering daar hard tegen op en kwamen andere landen bij criminelen in beeld.
De productie van methamfetamine kan zeer lucratief zijn. In 2020 waren de kosten van de productie van een kilo meth 2.500 euro, terwijl die bij verkoop op straat in een land als Australië, een belangrijke afzetmarkt, 300.000 euro kan opleveren. De productie van dit type drugs op Nederlandse bodem voor de internationale handel neemt al acht jaar toe.
Knooppunt
De politie beschrijft Nederland als „cruciaal knooppunt binnen de mondiale drugsmarkt”. Drugs en grondstoffen voor de productie daarvan komen veelal uit het buitenland. In geval van meth maken Nederlandse criminelen bijvoorbeeld gebruik van grondstoffen uit Afghanistan.
Het gebeurt ook dat de drugs zelf naar Nederland worden ingevoerd. in maart onderschepte de douane een partij van ruim 3.200 kilo methamfetamine afkomstig uit Mexico. Niet eerder werd zo’n grote lading in beslag genomen.
Lees ook
Hoe een crystal meth-lab een Gelders gehucht op zijn kop zet
Voor de tweede keer in negen maanden staan ze tegenover elkaar in de rechtbank in Groningen: het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt. De gemeente eist in een kort geding opnieuw dat het COA zich houdt aan de afspraak om in het aanmeldcentrum in Ter Apel maximaal tweeduizend asielzoekers op te vangen.
Eind januari besloot de rechter dat het COA zich aan die afspraak moet houden. Voor iedere dag dat die limiet toch werd overschreden, moest het overheidsorgaan de gemeente Westerwolde 15.000 euro betalen. Het COA beloofde „alles op alles” te zetten om zich aan het vonnis te houden.
Het hielp niet. Op een paar dagen in maart na, bleef het aantal asielzoekers boven de tweeduizend. Het COA maakte de maximale dwangsom van 1,5 miljoen euro aan Westerwolde over. Nu eist de gemeente een dwangsom van 75.000 euro per dag, als het COA zich niet aan de afspraak houdt.
De problemen in Ter Apel zijn nog steeds groot. In juni concludeerde de Inspectie Justitie en Veiligheid dat er „een zeer ernstige veiligheidssituatie is ontstaan”. Dorpsbewoners hebben last van intimidatie, vervuiling, diefstal en inbraak door asielzoekers, zegt de advocaat van de gemeente maandagmiddag in de rechtbank.
‘Ingewikkeld gevoel’
In september was het centrum zo vol dat asielzoekers bijna buiten op het gras moesten slapen. Op het nippertje konden ze worden ondergebracht in een sporthal in Stadskanaal. Nog steeds worden elke avond maximaal 225 asielzoekers naar de tijdelijke nachtopvang in het Drentse Beilen gebracht die dan de volgende ochtend terugkeren naar Ter Apel. Ook daarover zijn de gemeente en het COA het oneens. Het COA telt deze mensen niet op bij het aantal asielzoekers dat in Ter Apel verblijft. Volgens de gemeente zou dat, omdat ze overdag in Ter Apel verblijven, wel moeten.
Jaap Velema, burgemeester van Westerwolde, heeft een „ingewikkeld gevoel”, over het kort geding, zegt hij buiten de rechtszaal. „We zijn nu negen maanden verder en staan hier weer dezelfde zaak te bepleiten: veiligheid voor de inwoners van Ter Apel, voor de medewerkers van het COA en de asielzoekers.”
Mensen werken op de toppen van hun kunnen. Om dan te horen: kan het nog een beetje beter? Ik vind het ingewikkeld
Westerwolde had verwacht dat het COA zich aan het vonnis zou houden, zegt de advocaat tegen de rechter. Nu wil de gemeente dat afdwingen met een hogere dwangsom. Volgens Westerwolde kan het COA wel meer opvangplekken realiseren. „Het is nog steeds zinvol om het COA tot meer voortvarendheid aan te sporen.”
Maar het COA kan zich niet aan de afspraak houden, betoogt de landsadvocaat. De organisatie kan „niet meer doen dan ze nu al doet. De fysieke en organisatorische grenzen zijn bereikt.” Een dwangsom zal „daar geen verandering in brengen”.
Verder benadrukt de advocaat dat het COA sinds het vorige vonnis van januari meer dan veertig extra opvanglocaties heeft geopend. Dat Ter Apel nog steeds vol zit, komt volgens hem onder andere doordat alle opvanglocaties vol zitten en statushouders niet kunnen doorstromen naar een woning, waardoor ze in asielzoekerscentra moeten blijven. „Kan van het COA een nog grotere inspanning worden gevraagd?”
‘Niet onmogelijke opgave’
Dat kan niet, meent COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker. „Een dwangsom zou suggereren dat we meer kunnen doen, maar dat nalaten. Dat is niet juist. Dag na dag, avond na avond, zijn we bezig om te zorgen dat mensen niet buiten hoeven te slapen.” Schoenmaker stelt dat het COA „tot het uiterste” gaat „om de afspraak met de gemeente na te komen. Mensen werken op de toppen van hun kunnen. Om dan te horen: kan het nog een beetje beter? Ik vind het ingewikkeld.”
Het COA heeft „een moeilijke, maar niet een onmogelijke opgave”, vindt de gemeente.
Aan het eind van de zitting zegt de rechter dat ze hoopt dat de twee partijen met elkaar blijven overleggen. „Wat de beslissing ook wordt, u bent toch tot elkaar veroordeeld.”
De rechter doet op 30 oktober uitspraak.
Lees ook
De asielzoekers moeten nog komen maar de onrust is er, in Ugchelen. ‘Mijn vrouw heeft camera’s aangeschaft. Straks gebeurt er iets met de auto’