Judith de Kom streed voor erkenning van het werk van haar vader

Posted on October 14, 2024 by admin

„‘Met Judith de Kom, de dochter van Anton de Kom.’ Hoe vaak had ik deze kennismakingszin al niet uitgesproken? En toch voelde het elke eer weer als het begin van een intrigerend avontuur”, schrijft Judith de Kom in het vorige maand verschenen boek Ik omhels je onafgebroken. Het boek met brieven van Judith de Kom (opgetekend door Ida Does) aan onder andere haar vader, de verzetsheld en antikoloniale schrijver, verscheen net op tijd. Zondag overleed ze op 93 jarige leeftijd. Zelf zag ze het als een „levensnoodzaak” om haar vader, die ze als 14-jarige was verloren, beter te leren kennen en te begrijpen.

Judith de Kom wordt in 1931 in Den Haag geboren als jongste kind en enige dochter van Anton de Kom en Petronella (Nel) Borsboom, een witte vrouw die hij ontmoette bij de koffie- en theehandel in Den Haag waar hij werkte. Judith is bijna twee jaar als het gezin in Suriname aankomt waar haar vader een adviesbureau begint uit ontzetting over de sociale en economische situatie waarin de Surinamers verkeren. Binnen een maand zit hij daar vast – hij werd ervan verdacht een revolutie te willen bewerkstelligen in Suriname – en hij mag kiezen: gevangen zonder vorm van proces, of met het gezin op de boot terug naar Den Haag. Op 10 mei 1933 verlaat het gezin Suriname.

Verraden

De familie betrekt een nieuw huis in Den Haag, terwijl Anton de Kom ondertussen door de inlichtingendienst in Nederland in de gaten wordt gehouden, verdacht van communistische sympathieën. Hij schrijft het beroemde Wij slaven van Suriname, maar kan zijn gezin ternauwernood onderhouden met losse baantjes. Over de armoede en de vernederende, racistische omgeving waarin ze leven, schrijft Judith de Kom: „Er was gebrek in ons gezin, mama verrichtte wonderen met haar naaimachine en ik hoefde daardoor nooit iets van de steun te dragen, maar [haar broers] Ad, Cees en Ton wel. Op school konden zij ook niet meedoen aan het wekelijkse sparen voor een schoolreisje.”

Liefde voor land en volk

Vanaf 1968 leest Judith de Kom voor uit haar vaders werk, houdt ze voordrachten in zowel Nederland, Suriname als op de Antillen over West-Indische literatuur en stelt ze literatuurprogramma’s samen voor scholen in Suriname. Ze had zoals ze het zelf omschrijft „een opdracht te vervullen”, wordt voordrachtskunstenaar, gaat zelf ook dichten en schrijft een voorwoord bij een nieuwe druk van Wij Slaven van Suriname. De erkenning voor haar vader, waar ze jaren voor strijdt, komt uiteindelijk: Anton de Kom krijgt een officiële plek in de geschiedeniscanon van Nederland, er komt een gedenksteen in de Nieuwe Kerk in Amsterdam en in 2023 maakt het kabinet Rutte IV excuses voor het leed dat hem en zijn familie is aangedaan.

In 1970 schrijft ze in het tijdschrift De Gids over haar vader: „De Kom is voor mij een herinnering aan een man die anansi tories [verhalen over spin Anansi] vertelde – streng was – van mij hield – maar een nog grotere liefde bezat voor zijn land en volk, getuige het gedichtje dat hij voor mij schreef toen ik nog een meisje was.” Ze doelt op het gedicht dat hij in haar poëziealbum op 23 oktober 1940 schreef – dat ze als kind nog niet begreep – en later veelvuldig zou voorlezen op uiteenlopende bijeenkomsten: „Liefde voor dit land, mensen en natuur, / Judith, hierdoor word je geest zo groot / Gedurende je hele schone levensduur / Want liefde is meer soms, dan het dagelijks brood!”, zijn de slotregels.

„Ik kan de zinnen dromen, ze werden de melodie van mijn herinnering aan jou, mijn vader, aan jouw grootsheid. Wat kon ik anders, papa, dan mij voegen naar jouw opdracht”, schrijft ze in Ik omhels je onafgebroken. Judith de Kom heeft zich naar die opdracht niet alleen gevoegd, maar die ook volbracht.

Onthutsend Oranje weet zich geen raad met verzwakt Duitsland en verliest met 1-0

admin
October 14, 2024
0

Een zwak, mak en inspiratieloos Oranje speelde maandagavond een van de slechtste helften onder bondscoach Ronald Koeman. Duitsland was in München oppermachtig, maar won slechts met de minimale score: 1-0. Zo blijft het in de tweede termijn van Koeman, maart 2023 gestart, wachten op een overwinning op een topland.

Van de buitenkant licht de ufo-vormige Allianz Arena op in de nationale driekleur. Opgetild door de steun van het volk speelden beide landen hier in de zomer hun meest overtuigende EK-duels – Duitsland-Schotland (5-1) en Nederland-Roemenië (3-0). Nu is het onmiskenbaar meer het reguliere werk, deze vochtige maandagavond in oktober. Een wedstrijd in de groepsfase van Nations League, een toernooi dat in de plaats is gekomen van oefenduels, spreekt minder tot de verbeelding.

Johan Neeskens

Het is een ontspannen gebeuren, met Thomas Müller die samen met Manuel Neuer, Ilkay Gündogan en de afwezige Toni Kroos afscheid neemt als international. Samen waren ze goed voor ruim 450 interlands. ‘Dank für alles, jungs’, staat in kapitalen. Er is fraai applaus voor de recent overleden Duitse doelman Dieter Burdenski en Johan Neeskens, in de stad waar hij zijn befaamde strafschop maakte in de WK-finale van 1974.

Een kort fluitconcertje klinkt als de naam wordt omgeroepen van Koeman, die het sinds het EK van 1988 nooit helemaal goed meer kan doen in Duitsland. Bij de volksliederen worden de vier gouden sterren prominent getoond – verwijzend naar de vier wereldtitels. ‘Ein großer Fußballabend in München’, belooft de stadionspeaker met veel enthousiasme.

Geholpen door gerommel bij Oranje, begint het inderdaad spectaculair. De hoge, agressieve pressie van Duitsland drukt Nederland meteen naar achteren. Linksback Jorrel Hato, basisdebutant, geeft een onmogelijke bal op centrale verdediger Micky van de Ven. Serge Gnabry onderschept, Jamie Leweling schiet al na honderd seconden binnen. Maar Oranje heeft geluk, het is nipt buitenspel.

De onervarenheid en gebrek aan automatismen zijn direct zichtbaar bij Oranje. Tegenover het ontbreken van de eerste drie aanvoerders bij Nederland – Virgil van Dijk, Nathan Aké, Frenkie de Jong – staat eveneens een flink verzwakt Duitsland. Naast de gestopte internationals moet bondscoach Julian Nagelsmann aanvaller Jamal Musiala, middenvelder Kai Havertz en keeper Marc-André ter Stegen missen. Doelman Oliver Baumann is deze avond met 34 jaar een van de oudste debutanten bij Duitsland.

Oranje wordt overlopen

Koeman stapt na een paar minuten al uit zijn dug-out, ziet dat Nederland direct overlopen wordt. De centrale verdedigers Stefan de Vrij en Van de Ven lijken niet te weten wanneer ze door moeten dekken, terwijl middenvelders Quinten Timber en Ryan Gravenberch niet lijken te weten wanneer en met wie ze terug moeten lopen. Een dodelijke combinatie, die leidt tot twijfel, halve keuzes, balverlies, gevaarlijke situaties.

Koeman roept meerdere keren naar De Vrij, die bij afwezigheid van Van Dijk aanvoerder is. Hij probeert duidelijk te maken wie welke middenvelders en aanvallers moet oppakken. Maar de Duitse aanvalslinie – met Leweling, Florian Wirtz, spits Tim Kleindienst en Serge Gnabry – wisselt veel van positie. Nederland weet zich er compleet geen raad mee.

Bondscoach Ronald Koeman tijdens de wedstrijd tegen Duitsland, in München. Foto Odd Andersen/AFP

Koeman is ontevreden over bijna alles. Over een verre uitworp van doelman Bart Verbruggen op linksbuiten Cody Gakpo na acht minuten, die leidt tot balverlies. Over een enorme kans van linksback Maximilian Mittelstädt, die op Verbruggen mikt. Over balverlies van Gravenberch, na een moeilijke pass op hem.

Er is nauwelijks organisatie, geen structuur. Koeman is „stinksauer” [extreem boos], merkt een Duitse commentator op de perstribune op. Foeterend draait hij zich om naar zijn assistenten, broer Erwin en Wim Jonk. Gaat dan even zitten. Dan weer staan. Het is een wonder dat het na een kwartier nog 0-0 staat.

De verwijtende blikken en felle aanwijzingen houden aan. Ook na een half uur is de oplossing nog niet gevonden. Koeman maakt de indruk dat hij het zelf soms ook niet weet, zo onmachtig staat hij langs de lijn. Hij schreeuwt zijn spelers naar voren met wilde armgebaren, om iets van druk te krijgen op Duitsland. In balbezit lijkt Oranje totaal geen idee te hebben. Combinaties mislukken continu.

Gegenpressing

Als een wave wordt ingezet, na 34 minuten, mokt Koeman verder. Gravenberch loopt zich vijf minuten later zomaar vast op het middenveld – hij twijfelt, weet niet naar wie hij moet spelen. Daar waar Timber een terugspeelbal pardoes inlevert bij een Duitse aanvaller. Het is ontluisterend, zeldzaam armoedig.

De Duitsers likken hun vingers af bij de formidabele gegenpressing. Zoals wanneer Gakpo op eigen helft even ruimte lijkt te hebben voor een spaarzame aanval, nadat Oranje de bal cadeau kreeg. Maar meteen zetten de Duitsers de aanvaller klem.

Na rust oogt Oranje iets stabieler, als Timber en Tijjani Reijnders worden vervangen door Mats Wieffer en Donyell Malen. Maar de 1-0 kan niet uitblijven. En valt na 64 minuten: een ziedend schot van Leweling in de bovenhoek, na een afgeslagen hoekschop. Verbruggen kan alleen maar kijken. Een opgewonden vreugdesprongetje is te zien bij Nagelsmann.

Doelpuntmaker Jamie Leweling (rechts) met teamgenoot Antonio Rüdiger na de 1-0.

Voetbal blijft soms een ongrijpbaar spel, want in slotfase kan Oranje zomaar nog gelijkmaken. Een kwartier voor tijd spat een afstandsschot van Xavi Simons, via de vingertoppen van doelman Baumann op de bovenkant van de lat. En kort voor tijd schiet Malen gevaarlijk in de hoek, Baumann redt spectaculair met zijn rechtervuist.

Zo blijft het 1-0. Terwijl in München een klein feestje wordt gevierd, loopt Koeman om 22.39 uur meteen naar de spelerstunnel, richting de kleedkamer. Na een in vele opzichten verloren avond.

Franse onderzoeker veroordeeld tot drie jaar cel in Rusland vanwege verzamelen militaire informatie

admin
October 14, 2024
0

Een Franse onderzoeker is maandag veroordeeld tot drie jaar in een Russische strafkolonie. Volgens de rechter in Moskou heeft Laurent Vinatier, die in juni werd gearresteerd, militaire informatie verzameld zonder dat hij in Rusland geregistreerd was als ‘buitenlands agent’. De advocaten van Vinatier hebben aangekondigd in beroep te zullen gaan.

De Fransman werkte als adviseur voor de in Zwitserland gevestigde ngo Centre for Humanitarian Dialogue, die zich bezighoudt met conflictoplossing, toen hij werd opgepakt in juni. Volgens Russische aanklagers hield hij zich bezig met het verzamelen van informatie over Russische militaire activiteiten.

In de rechtbank verklaarde Vinatier dat hij niet wist dat hij zich had moeten registreren. Een pleidooi om zijn gevangenisstraf om te zetten in een boete werd afgewezen. De rechter beriep zich op een controversiële wet, waarbij iedereen in Rusland die voor een buitenlandse ngo werkt of steun ontvangt uit het buitenland zich moet registreren als ‘buitenlands agent’.

Repressieve wet

Met de wet probeert het Kremlin kritische journalisten, activisten en mensenrechtenorganisaties aan te pakken. In Georgië werd ondanks soortgelijke wetgeving aangenomen. Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het proces veroordeeld en uitgehaald naar de repressieve wet.

“De wetgeving over ‘buitenlandse agenten’ draagt bij aan een systematische schending van fundamentele vrijheden in Rusland, zoals de vrijheid van vereniging, de vrijheid van mening en de vrijheid van meningsuiting”, zegt een buitenlandwoordvoerder volgens Le Figaro. De wet zou daarnaast bijdragen “aan de afschaffing van de laatste vrijheden voor het maatschappelijk middenveld, de onafhankelijke media en de politieke oppositie in Rusland”.

Italië brengt eerste migranten naar Albanië

admin
October 14, 2024
0

Maandag is een eerste schip met migranten die onderweg waren naar Italië, naar Albanië gestuurd. Dat schrijft het Italiaanse persbureau ANSA. Er zouden zestien mensen aan boord zijn, uit Bangladesh en Egypte. Het schip komt naar verwachting woensdagochtend aan bij een van de twee door Italië opgezette migratiecentra ten noorden van hoofdstad Tirana.

Die twee centra werden afgelopen vrijdag geopend. In november kondigden de Italiaanse premier Giorgia Meloni en haar Albanese ambtsgenoot Edi Rama een nieuw migratieakkoord aan: migranten die per boot onderweg zijn naar de Zuid-Italiaanse kust, worden door de kustwacht voortaan naar Albanië gebracht, waardoor ze de EU niet binnenkomen. Het zou vooral gaan om migranten met weinig kans op een verblijfsvergunning, die snel weer kunnen worden uitgezet.

De centra moeten volgens Meloni’s plan 3.000 asielprocedures per maand gaan afwerken, 36.000 per jaar. Het is voor het eerst dat een EU-land een deel van de asielprocedure uitbesteedt aan een niet-EU-land. Asielzoekers die in Albanië niet worden teruggestuurd, maar worden erkend, mogen alsnog naar Italië.