Kan rechtszaak over nepbaantjes in Brussel Marine Le Pen het presidentschap kosten?

Marine Le Pen heeft het druk. Niet alleen geeft ze in de Franse volksvertegenwoordiging leiding aan Rassemblement National (RN), de grootste oppositiepartij, ook moet ze deze weken vele uren in de rechtszaal slijten. Ze staat samen met zesentwintig (ex-)partijgenoten terecht voor het verduisteren van publiek geld: haar partij zou jarenlang medewerkers hebben betaald met geld bestemd voor assistenten van Europarlementariërs, terwijl zij geen of weinig werkzaamheden uitvoerden die bij die functie horen. Met de zaak is 6,8 miljoen euro gemoeid.

Deze week wordt Le Pen drie dagen verhoord in de rechtszaak die tot eind november duurt. De belangen zijn groot: als Le Pen wordt veroordeeld kan ze tot tien jaar celstraf krijgen en een boete van een miljoen euro. En het is mogelijk dat de rechter bepaalt dat ze zich tot maximaal vijf jaar niet verkiesbaar mag stellen. Dit kan dus betekenen dat ze geen kandidaat mag zijn bij de presidentsverkiezingen van 2027, waarvan wordt aangenomen dat Le Pen een zeer goede kans maakt ze te winnen.

‘Marine weet dat allemaal’

De rechtszaak draait om gebeurtenissen tussen 2004 en 2016. In die tijd heet het Rassemblement National nog het Front National (FN) en wordt de partij geleid door Le Pens vader en partijoprichter Jean-Marie Le Pen (die om gezondheidsredenen niet in de rechtbank zal verschijnen) en vanaf 2011 door Marine Le Pen zelf. In 2015 komt de zaak aan het rollen als de toenmalige voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz, een Duitse socialist, het organigram van het Front National naast de lijst met assistenten van FN-Europarlementariërs legt.

Hem valt op dat minstens twintig assistenten van FN-Europarlementariërs óók een functie hebben binnen het FN in Frankrijk, zo vertelde hij aan onderzoeksprogramma Complément d’Enquête. En niet de minste: zo was de lijfwacht van Jean-Marie Le Pen op papier ook parlementair assistent, net als de persoonlijke secretaris van Marine Le Pen – banen die moeilijk te combineren zijn. Schulz informeert de Franse minister van Justitie Christiane Taubira waarna een justitieel onderzoek wordt geopend in Parijs.

Hierbij stuiten de onderzoekers onder meer op een mail uit 2014 over het besparen van geld „dankzij het Europees Parlement”. Ook getuigen meerdere bronnen dat Marine Le Pen, nadat haar partij dat jaar fors had gewonnen bij de Europese verkiezingen, aan kersverse Europarlementariërs mededeelde dat zij maximaal één assistent mochten aannemen, en dat „de rest van de envelop voor parlementair assistenten beschikbaar zal worden gesteld aan de partij”.

Bovendien is een overzicht opgedoken waarop staat welke parlementariër nog budget over had en welke partijmedewerker daarvan betaald kon worden. Bij verschillende ‘assistenten’ is aangetoond dat zij niet of nauwelijks contact hadden met ‘hun’ parlementariër of nauwelijks in Brussel zijn geweest in de tijd dat ze parlementair assistent waren. In een mailwisseling merkt een FN-medewerker op dat „wat Marine aan ons vraagt, neerkomt op dat we tekenen voor fictieve banen”. Een ander antwoordt dat „ik geloof dat Marine dat allemaal weet”.

Uit journalistiek onderzoek is bovendien gebleken dat nadat het justitieel onderzoek geopend werd, paniek uitbrak binnen het FN. Hierop lijkt er te zijn besloten om nepbewijzen voor het werk van de parlementair assistenten te maken. Ook voor de huidige partijleider Jordan Bardella, die in 2015 een aantal maanden parlementair assistent was in Brussel maar die niet vervolgd wordt, zijn volgens een onderzoeksjournalist van Libération stukken vervalst.

Geld tekort

Waaróm het FN koos voor dit systeem is wel duidelijk: de partij zat in financieel zwaar weer – in dezelfde periode koos ze ervoor een omstreden miljoenenlening af te sluiten bij een Russische bank. Het bedrag dat van de salarissen van de assistenten kwam, was op een bepaald punt meer dan de helft van al het geld dat binnen de partij werd uitgegeven aan salarissen, wat toont hoe belangrijk deze inkomsten waren voor de partij.

De partij stelt zelf dat het niets fout doet: de assistenten zouden wel degelijk (wat) werk hebben gedaan in Brussel en daarom zou er geen probleem moeten zijn. Het RN wijst er daarbij op dat ook andere partijen, zoals regeringspartij MoDem, met financiële potjes schoven.

Het is niet aannemelijk dat de rechter met deze redenering meegaat want volgens de Europese statuten moeten de assistenten van Europarlementariërs ook daadwerkelijk werk doen voor het Europees Parlement – en niet in dienst staan voor het nationale belang van de partij waarvoor zij werken. Ook MoDem-leden zijn eerder dit jaar in een vergelijkbare zaak veroordeeld – hoewel partijleider François Bayrou werd vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs.

De grote vraag is vooral in hoeverre wordt bewezen dat Le Pen het systeem heeft opgezet en in hoeverre de rechter oordeelt dat deze praktijk was „geïndustraliseerd” binnen het FN. Le Pen zelf zal deze dagen naar verwachting vooral de kaart trekken dat het proces tegen haar en haar partij politiek gemotiveerd is. Omdat Schulz en Taubira linkse politici zijn en het onderzoek begon te rollen net voor de belangrijke presidentsverkiezingen van 2017, ziet het RN een links complot. Eerder sprak Le Pen van „politieke kliekjes”.

Ook ontkent de RN-leider de belastende verklaringen dat zij in een vergadering in 2014 persoonlijk aankondigde dat een deel van het geld voor parlementair assistenten naar de partij zou gaan. Ze zou enkel hebben gezegd dat de nieuwe Europarlementariërs binnen de partij op zoek konden gaan naar assistenten, omdat er medewerkers zouden zijn die zin hadden in die baan. Het is te hopen voor Le Pen dat de rechter haar gelooft, want anders kan ze mogelijk haar droombaan op haar buik schrijven.

Delen





Mail de redactie