De Nobelprijs voor chemie gaat dit jaar naar Demis Hassabis en John Jumper van Google DeepMind en David Baker van de universiteit van Washington voor hun onderzoek naar eiwitstructuren.
Host: Gemma Venhuizen
Gasten: Laura Wismans en Niki Korteweg
Redactie en montage: Rosa van Toledo
Foto: Foto: Matt Dunham / AP
Sven Vermeulen (47) is er best een beetje trots op: die keer dat hij de servicelijn mocht bewaken als lijnrechter op Wimbledon. Het was de olympische kwartfinale tussen John Isner en Roger Federer in 2012. „Ik was vaker lijnrechter op Wimbledon geweest, maar had nog nooit centrecourt gedaan. Het moment dat ik het stadion binnenkwam en het gras rook… ik zal het nooit vergeten”, zegt hij. „Hier is tennis begonnen, dacht ik. Zó mooi.”
Net als miljoenen anderen hoorde Vermeulen woensdag het nieuws dat ’s werelds oudste en meest prestigieuze tennistoernooi vanaf volgend jaar niet meer met lijnrechters werkt, maar met ‘Live Electronic Line Calling’, een digitaal systeem van lijnbewaking dat beoordeelt of een bal in of uit is. Automatisch gegenereerde stemgeluiden brengen de beslissingen over aan spelers en publiek: ‘uit’, ‘fout’ of ‘voetfout’. Sinds 1877 wordt die taak door mensen uitgevoerd.
„Het geeft een dubbel gevoel”, zegt Vermeulen, die ook op andere grote toernooien langs de lijnen stond. „Aan de ene kant vind ik het jammer, want lijnrechters horen bij Wimbledon, het is súper traditioneel. De emotionele uitwisselingen tussen spelers en lijnrechters zorgden voor hoge kijkcijfers en discussies bij de koffieautomaat. Wie herinnert zich niet de tirades van John McEnroe? ‘You cannot be serious!’ Maar ik begrijp ook dat het toernooi met z’n tijd moet meegaan. Met een computer neem je alle onzekerheid en twijfel weg.”
De All England Club is niet over een nacht ijs gegaan. Er ging „een aanzienlijke periode van overweging en overleg aan vooraf”, aldus topvrouw Sally Bolton op de website. „Na de resultaten van de tests die dit jaar […] zijn uitgevoerd, beschouwen we de technologie als voldoende robuust en is het de juiste tijd om deze belangrijke stap te zetten in het streven naar maximale nauwkeurigheid in onze arbitrage.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122847506-f686cb.jpg|https://images.nrc.nl/4n7kT7frq6w7dgM-eyLQjYMyWeg=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122847506-f686cb.jpg|https://images.nrc.nl/gmgm4UgqkteWY7YYtS7ZWtnxm-c=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122847506-f686cb.jpg)
De beslissing staat niet op zichzelf. De afgelopen jaren sneuvelden wel meer tradities op het grastoernooi. Zo werd in 2019 een eind gemaakt aan marathonpartijen met de invoering van de tiebreak op 12-12 in de beslissende set. In 2022 werd de traditionele ‘Middle Sunday’ afgeschaft, de wedstrijdloze zondag in de eerste week. En sinds vorig jaar mogen vrouwelijke deelnemers met het oog op de menstruatie donker ondergoed dragen.
Lees ook
Kledingvoorschriften voor tennissters op Wimbledon versoepeld, ‘doorlek-angst’ is verleden tijd
De afgelopen jaren deden meerdere grote en minder grote toernooien hun lijnrechters (voor een deel) in de ban, zoals de Australian Open in 2021 en de US Open in 2022. Ook het ABN AMRO-toernooi in Rotterdam maakt geen gebruik meer van lijnrechters. Accuratesse is daar niet de enige reden voor, ook kostenoverwegingen spelen mee. „Als lijnrechter krijg je een dagvergoeding”, vertelt Vermeulen. Bij Wimbledon is die het hoogst, ik meen 100 tot 200 pond en daarnaast nog wat onkostenvergoeding.”
De reacties op het verdwijnen van de lijnrechters zijn niet onverdeeld positief. Er klinkt cynisme en weemoed in door. „Lijnrechters dragen bij aan het drama en de algehele kijkbaarheid van Wimbledon”, schrijft iemand op X. „Na de lijnrechters volgen de scheidsrechters en daarna de ballenjongens en -meisjes, die door robotstofzuigers vervangen worden.” Een ander schrijft dat „de computer het overneemt” – en dat is niet alleen een feitelijke constatering.
Op de vraag wat een lijnrechter tot een goede lijnrechter maakt zegt Vermeulen: „Je moet beslissingen zó overtuigend brengen dat een speler ze accepteert en niet om een challenge vraagt. Sell your call, heet dat in jargon.”
Vanaf volgend jaar zal de computer, niet de lijnrechter, zichzelf moeten verkopen op Wimbledon.
<dmt-util-bar article="4868821" headline="Nooit meer ‘ You cannot be serious ! Of: hoe de lijnrechters van Wimbledon verdwijnen” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/09/nooit-meer-you-cannot-be-serious-of-hoe-de-lijnrechters-van-wimbledon-verdwijnen-a4868821″>
Ik ging met Lucie van Roosmalen (9), Leah van Roosmalen (7) en Frida van Roosmalen (3) naar het Wereldmuseum. Toen ik Amsterdam verliet heette het nog Tropenmuseum, nu ik terug ben Wereldmuseum. Je zou kunnen zeggen dat ik er dus nog nooit geweest was. Ik had eerlijk gezegd geen idee wat we er gingen zoeken, behalve dan dat het regende en het gebouw dermate groot is dat we er wel een paar uur zoet konden zijn met elkaar. Nadat we voor een gigantisch bedrag appelsap hadden gedronken in het museumcafé gingen we naar binnen. Kinderen onder de zes mochten gratis.
De vrouw achter de kassa was van het soort dat graag controleert.
Ze vroeg aan Frida van Roosmalen: „Ben jij zes?”
„Ja.”
„Ze is drie”, zei ik.
Frida van Roosmalen schreeuwde daarna zo hard dat ze zes was dat ik bereid was de volle mep te betalen, maar gelukkig werd ik onverwacht bijgestaan door een andere vrouw, zelf moeder, die bevestigde dat Frida van Roosmalen beslist geen zes was.
Wij naar binnen. Er was geen touw aan vast te knopen, de wereld is groot.
„Hebben jullie zin in een feestje?”
Op de begane grond was speciaal voor kinderen een hoek met pedagogisch medewerkers ingericht rondom het thema feest. De Nederlandse manier van feestvieren was vergeleken met andere plekken op de wereld heel erg simpel, legde een pedagogisch medewerker uit. „We zetten een oranje petje op. In bijvoorbeeld Brazilië en Indonesië maken ze er veel meer werk van.”
Bij de speurtocht moesten letters van een codewoord worden gevonden die je dan weer in kon toetsen in een fotocabine waar je dan in een feest van een andere cultuur werd gefotoshopt. Leah van Roosmalen was tot haar grote woede maar vaag te zien bij een iftarmaaltijd, ze bleef maar herhalen dat haar haar niet goed zat.
Daarna gingen ze met een medewerker met engelengeduld van doorschijnend vloeipapier slingers knippen voor Dia de Muertos, een groot Mexicaans feest waarop de doden worden gevierd.
„Niet verdrietig, maar juist vrolijk!”, werd er gezegd.
„Waarom hebben we dat met oma niet zo gedaan?”, vroeg Lucie van Roosmalen, haast verwijtend, waarschijnlijk omdat ik continu vroeg hoelang het knippen en plakken nog ging duren want ik had zin om door het museum te dwalen. Maar dat zat er vanwege de vele workshops voor kinderen niet in. De slingers belandden in de binnenzak van mijn colbert, we gingen die middag ook nog met aardappels stempelen op tweedehandskleding.
Het waren onderhoudende uren waar we nooit meer over spraken.
Toen ik dinsdag in de sprinter richting Hilversum Mediapark naar een vervoersbewijs werd gevraagd kwam de middag weer tevoorschijn. Ik trok het ene na het andere geknipte doodshoofdje uit mijn binnenzak.
„Ik lijk wel een goochelaar”, zei ik.
„Bah”, zei de persoon tegenover me.
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.
Als de Georgische regering verschillende ondemocratische wetten niet terugdraait, komt de toetreding van dat land tot de EU feitelijk stil te staan. Dat stelt het Europees Parlement in een motie die het woensdag heeft aangenomen.
Georgië is sinds december 2023 kandidaat-lid van de EU. In 2020 was dat lidmaatschap nog een van de verkiezingsbeloften van regeringspartij Georgische Droom, maar inmiddels waait er een autoritaire wind door het land.
Dit voorjaar nam het Georgische parlement een omstreden wet aan, die ngo’s en media met financiering uit het buitenland bestempelt als ‘buitenlands agent’. De wet wordt door tegenstanders ook wel de „Russische wet” genoemd, naar een vergelijkbare wet die in dat land sinds 2012 van kracht is.
Door de „autoritaire agenda” van Georgische Droom is de Europese integratie van het land nu „effectief opgeschort”, schrijven de Europarlementariërs. Zolang „wetten die de media, het maatschappelijk middenveld en de lhbti-gemeenschap onderdrukken” niet worden teruggedraaid, kan er volgens het parlement geen voortgang worden geboekt in de betrekkingen tussen Georgië en de EU.
Het parlement eist dat alle EU-financiering aan de Georgische regering, zo’n 121 miljoen euro, wordt bevroren tot de „ondemocratische wetten” zijn ingetrokken. Ook wil het parlement dat er een diepgravend onderzoek komt naar het politiegeweld bij demonstraties tegen de „Russische wet” in het voorjaar van 2024.
Lees ook
De bevolking van Georgië wil aansluiten bij Europa, maar de regering gooit roet in het eten
